ဆောင်းပါး

========

ဆောင်းပါး

========

( ၇၃ )နှစ်ပြည့်စာပေဗိမာန်

==================

 

စာတည်းအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး

================

 

ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပုံနှိပ်ရေးနှင့်ထုတ်ဝေရေးဦးစီးဌာန စာပေဗိမာန် သည် “အမှောင်ခွင်း၍ အလင်းဆောင်အံ့” ဟူသော ဆောင်ပုဒ်ဖြင့် မြန်မာ စာပေဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် အများပြည်သူ ဗဟုသုတတိုးပွားစေရေးအတွက် စာအုပ် စာပေထုတ်ဝေရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်မှာ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်တွင် ၇၃ နှစ်တင်းတင်း ပြည့်မြောက်ပြီ ဖြစ်သည်။

 

မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရရှိရန်နှင့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ဘေးဒဏ်မှ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ခေါင်းဆောင်၍ “ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော် စီးပွားတိုးတက်ရေးအတွက် နှစ်နှစ်စီမံကိန်း ရေးဆွဲရေးကွန်ဖရင့်” ကို ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဇွန်လ ၆ ရက်တွင် အမှတ် ၃၆၁ ပြည်လမ်း ဆိုရန်တိုဗီလာ အဆောက်အအုံတွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ ကွန်ဖရင့် ဒုတိယနေ့ ဇွန်လ ၇ ရက်တွင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ရေး လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုအနေဖြင့် ပြည်သူများ ဗဟုသုတကြွယ်ဝရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘာသာပြန်ဌာနကြီးတစ်ခုဖွင့်လှစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း မိန့်ခွန်းတွင် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

 

စတင်တည်ထောင်

 

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၏ လမ်းညွှန်စကားကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အတွက် ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနု ဦးဆောင်လျက် မြန်မာနိုင်ငံသုတေသနအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ ပညာပြန့်ပွားရေးအသင်း၊ နဂါးနီ စာအုပ်အသင်းကြီးစသည့် အဖွဲ့ကြီးများ၏ မူလရည်မှန်းချက်များကို အခြေခံ ကာ “မြန်မာနိုင်ငံ ဘာသာပြန်စာပေအသင်း” ကို စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့ သည်။

 

အသင်း၏ မူလရည်ရွယ်ချက်မှာ ပြည်သူအများ အသိပညာတိုးပွားစေမည့် ဘာသာခြားဖြင့် ရေးသားထားသည့် စာအုပ်များကို မြန်မာဘာသာသို့ ပြန်ဆို ရန်၊ တိုင်းရင်းသားဘာသာဖြင့် ရေးသားထားသည့် စာအုပ်စာတမ်းများကို နိုင်ငံခြားဘာသာသို့ ပြန်ဆိုရန်၊ မြန်မာမှုအရပ်ရပ်ကို စူးစမ်းရှာဖွေရန်၊ စာအုပ် စာတမ်းအရပ်ရပ်ကို ပုံနှိပ်ဖြန့်ချိရန် ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံဘာသာပြန်စာပေအသင်း တည်ထောင်စအချိန်တွင် မြန်မာ့ အခြေအနေ၊ ကမ္ဘာ့အခြေအနေတို့ကို ဗဟုသုတပြန့်ပွားစေရန်အတွက် မြန်မာ စာဖတ်တတ်သူတိုင်း လွယ်ကူရှင်းလင်းစွာ ဖတ်ရှုနိုင်မည့် လူထုအလင်း၊ လူထုအိတ်ဆောင်၊ လူထုသိပ္ပံစသည့် စာစဉ်သုံးမျိုးကို ဘာသာပြန် ထုတ်ဝေခဲ့ သည်။ ထိုမှ ပြည်သူလူထုကို သိပ္ပံ အသိဉာဏ်ပေးရန်အတွက် သိပ္ပံစာစဉ်များနှင့် ကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်များတွင် ဘာသာရပ်များကို မြန်မာဘာသာဖြင့် သင်ကြားနိုင်ရန် ကျောင်းသုံးစာအုပ်များကို ဘာသာပြန်ဆို ပြုစုထုတ်ဝေခဲ့ ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံဘာသာပြန်စာပေအသင်းအမည်မှ စာပေဗိမာန်ဟူ၍ မြန်မာ ဆန်စွာ အမည်ပြောင်းလဲလျက် စာပေဗိမာန်မဂ္ဂဇင်း၊ ကမ္ဘာ့ဂန္ထဝင်စာအုပ်များကို ဘာသာပြန်ဆိုသည့် ကမ္ဘာ့ဂန္ထဝင်စာစဉ်များ၊ ၁၉၀၀ ပြည့်နှစ်မှ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ် အထိ နှစ်ပေါင်း ၅၀ အတွင်း ကမ္ဘာ့အဖြစ်အပျက်များကို မှတ်တမ်းတင်သည့် နှစ်ငါးဆယ် စာစဉ်တွဲများနှင့် မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်းအတွဲများကို ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ကလေးစာစဉ်၊ လူထုတက္ကသိုလ်စာစဉ်၊ ဝေါဟာရဘဏ် စသည်တို့ကို လည်း ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

 

စာပေဗိမာန်ဆု

 

စာပေဗိမာန်သည် မြန်မာစာပေ၊ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်း ပျိုးထောင်သည့်အနေဖြင့် ၁၉၄၉ ခုနှစ်မှစတင်လျက် စာပေဗိမာန်ဆုများကို ချီးမြှင့်ခဲ့ပြီး မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု ဟောပြောပွဲများကိုလည်း ကျင်းပခဲ့သည်။ ထိုနည်းတူ စာကြည့်တိုက်ပညာသင်တန်း၊ ပုံနှိပ်ပညာသင်တန်းများကိုလည်း ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ စာပေဗိမာန်က ထုတ်ဝေသည့် စာအုပ်စာတမ်းများကို အများ ပြည်သူလက်သို့ ဈေးနှုန်းချိုသာစွာ ရောက်ရှိနိုင်ရန် စာပေဗိမာန်စာအုပ်အသင်း ကိုလည်း တည်ထောင်ခဲ့သည်။

 

စာပေဗိမာန်ဆုကို အသွင်အမျိုးမျိုး ပြောင်းလျက် ယခုအခါ အမျိုးသား စာပေဆု၊ စာပေဗိမာန် စာမူဆုအဖြစ် ချီးမြှင့်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု ဟောပြောပွဲများသည်လည်း ခေတ်အစဉ်အလိုက် စာပေဟောပြောပွဲ၊ စာတမ်း ဖတ်ပွဲ၊ စာပေစကားဝိုင်း စသည်ဖြင့် ကျင်းပနေဆဲဖြစ်သည်။

 

၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ ဘာသာပြန်စာပေအသင်း (စာပေဗိမာန်) ယာယီအသင်းတိုက်ကို ဂျပ်ဆင်ကောလိပ်ဝင်းအတွင်း အိမ်တစ်အိမ်တွင် ငှားရမ်းဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် အမှတ် ၃၆၁ ပြည်လမ်း ဆိုရန်တိုဗီလာအဆောက်အအုံကို ရန်ကုန်မြို့ စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့မှ ဝယ်ယူကာ ပြောင်းရွှေ့ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် အမှတ် ၅၂၉ ကုန်သည်လမ်း စာပေဗိမာန် အဆောက်အအုံသစ်ကို တိုးချဲ့ဆောက်လုပ်ကာ မြို့တွင်းရုံးခွဲအဖြစ် ဖွင့်လှစ်သည်။

 

ကုန်သည်လမ်း စာပေဗိမာန်ရုံးသစ် ဖွင့်ပွဲတွင် ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်တော် ဌာနဝန်ကြီး ဦးတင်က ဖွင့်ပွဲမိန့်ခွန်းပြောကြားရာတွင် “ပြည်ထောင်စုမြန်မာ နိုင်ငံတော် လွတ်လပ်ရေးရတဲ့အချိန်ကစပြီး ခုနစ်နှစ်၊ ရှစ်နှစ်ကျော်အတွင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံဘာသာပြန်စာပေအသင်းကြီးက ပြည်သူလူထုကြီး တစ်ရပ်လုံး အတွက် ပညာအလင်းရောင် တိုးတက်လာအောင် ဆောင်ရွက်ချက်များကို နိုင်ငံတော်အစိုးရက ကျေနပ်နှစ်သက်တဲ့အတွက် အသိအမှတ်ပြုသောအားဖြင့် မေတ္တာလက်ဆောင်ပေးအပ်ခြင်း ဖြစ်သည်…” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

 

စာပေဗိမာန်သည် နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော် စာပေတာဝန်များကို စဉ်ဆက် မပြတ် ထမ်းဆောင်ခဲ့ရာ ယခုအခါ ကလေးများအတွက် ရွှေသွေးဂျာနယ်၊ လူငယ်များအတွက် သုတပဒေသာစာစောင်၊ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်းနှစ်ချုပ်၊ စာပေဗိမာန်စာမူဆုရ စာအုပ်များကို ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေသည့် ပြည်သူ့လက်စွဲ စာအုပ် များ စသည်တို့ကို ထုတ်ဝေလျက်ရှိသည်။

ထို့ပြင် စာပေဗိမာန်သည် မြန်မာစာပေဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများဖြစ်သည့် အမျိုးသားစာပေဆုများ ရွေးချယ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် အထောက်အကူပြု ပါဝင်ခြင်း၊ စာပေဗိမာန်စာမူဆုများ ရွေးချယ်ချီးမြှင့်ခြင်းနှင့် ပခုက္ကူဦးအုံးဖေ စာပေဆု ချီးမြှင့်သည့် အခမ်းအနားတွင် ပါဝင်ကူညီခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။

 

ဖြန့်ချိရန် အသင့်ရှိနေ

 

စာပေဗိမာန်သည် မြန်မာဂန္ထဝင် အတွဲ ၁၀၀ စာစဉ်တွဲများ ထုတ်ဝေခြင်းနှင့် မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်းတွဲများ ပြန်လည်ထုတ်ဝေခြင်း လုပ်ငန်းတို့ကိုလည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာဂန္ထဝင် အတွဲ ၁၀၀ စာစဉ်တွဲများမှာ ၁၉၀၀ ပြည့်နှစ်မှ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း ထုတ်ဝေခဲ့သည့် စာအုပ်များအတွင်းမှ လက်ရာ အမြောက်ဆုံး ဂန္ထဝင်စာပေများကို စုစည်းရွေးချယ်ထုတ်ဝေခြင်း ဖြစ်သည်။ ဝတ္ထုရှည်၊ ဝတ္ထုတို၊ ကဗျာ၊ ပြဇာတ်၊ စာပဒေသာ၊ သုတပဒေသာ (သိပ္ပံ)၊ ယဉ်ကျေးမှု စသည်ဖြင့် ဘာသာရပ်များအလိုက် ထုတ်ဝေမည်ဖြစ်ပြီး ယင်း စာအုပ်များကို စာပေပညာရှင်ကြီးများက ကျွမ်းကျင်ရာ ဘာသာရပ် အလိုက် ရွေးချယ်ပေးလျက်ရှိသည်။ ယခုအခါ မြန်မာဂန္ထဝင် အတွဲ ၁၀၀ စာစဉ် ဝတ္ထုရှည် အတွဲ ၁ မှ အတွဲ ၆ အထိ ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး အတွဲ ၇၊ ၈၊ ၉ မှာ ဖြန့်ချိရန် အသင့်ရှိနေပြီ ဖြစ်သည်။

 

စာပေဗိမာန်သည် ထွန်းဖောင်ဒေးရှင်းနှင့် ပူးတွဲလျက် ၁၉၅၄ ခုနှစ်မှ ၁၉၇၆ ခုနှစ်အတွင်း ထုတ်ဝေခဲ့သည့် မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ ၁၅ တွဲကို ပြန်လည် ဖြည့်စွက်တည်းဖြတ်ထုတ်ဝေရန် လျာထားဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ယခုအခါ အတွဲ (၁) (က-ကုတ်) စာအုပ်မှာ နမူနာအဆင့် ရောက်ရှိလျက် စာဖတ်သူများထံသို့ အမြန်ဆုံးရောက်ရှိနိုင်ရန် ပညာရှင်အဖွဲ့က တည်းဖြတ်ပြင်ဆင်လျက်ရှိသည်။

 

ထို့ပြင် စာတမ်းဖတ်ပွဲများ၊ စာပေစကားဝိုင်းများကို မိမိဌာနက ကြီးမှူး ကျင်းပသကဲ့သို့ အခြားစာပေညီနောင်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် တွဲဖက်၍ စာပေ ဆိုင်ရာ အခမ်းအနားများကို ကျင်းပလျက်ရှိသည်။ စာပေဗိမာန် (၇၃) နှစ်ပြည့် အထိမ်းအမှတ် စာပေစကားဝိုင်းများအဖြစ် ရသစာတမ်း (အက်ဆေး) စာပေ ဖွံ့ဖြိုးရေးစာပေစကားဝိုင်းကို ဩဂုတ် ၂၁ ရက်တွင် ကျင်းပခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ပညာပြန့်ပွားရေးအသင်းနှင့် ပူးတွဲလျက် ဆရာတိုက်စိုး (၁၉၂၀-၂၀၀၃) ရာပြည့် အထိမ်းအမှတ် စာပေစကားဝိုင်းကိုလည်း ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။ ရသစာတမ်း (အက်ဆေး) စာပေဖွံ့ဖြိုးရေး စာပေစကားဝိုင်းတွင် ဆရာမောင်ခင်မင် (ဓနုဖြူ)၊ ဆရာမောင်ရင့်မာ (ကျောင်းကုန်း)၊ ဆရာမ ရှင်ညိမ်းမယ်နှင့် ဆရာမပန်းရိပ်ဖြူတို့ ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး စာရေးဆရာကြီးတိုက်စိုး၏ ရာပြည့်အထိမ်းအမှတ် စာပေစကားဝိုင်းတွင် ဆရာစည်သူဒေါက်တာသော်ကောင်း၊ ဆရာအံ့မောင်၊ ဆရာမော်လင်း၊ ဆရာမောင်ဇေယျာနှင့် ဆရာဒေါက်တာသန်းဝင်းတို့ ပါဝင် ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်သည်။

 

ကြိုးစားဆောင်ရွက်လျက်ရှိ

 

စာပေဗိမာန်က အပတ်စဉ်၊ လစဉ်၊ နှစ်စဉ် ထုတ်ဝေသည့် စာအုပ်များကို အရည်အသွေးကောင်းမွန်စွာ၊ အဆင်အပြင်ကောင်းမွန်စွာ၊ အကြောင်းရပ် ကောင်းမွန်စွာ ထုတ်ဝေနိုင်မှသာ စာဖတ်သူများ နှစ်ခြိုက်အားပေးမည်ဖြစ် သည်။ စာဖတ်သူများ နှစ်ခြိုက်ပြီး ဗဟုသုတ ပြည့်ဝစွာရရှိနိုင်ရန်အတွက် ပညာရှင်ကြီးများထံမှ အကြံဉာဏ်များရယူကာ ကြိုးစားဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။

 

စာပေဗိမာန်၏ စာအုပ်ထုတ်ဝေရေးနှင့် စာပေဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများကို ပိုမိုအားဖြည့် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်နှင့် အရည်အသွေးပြည့် သွက်လက်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇူလိုင်လတွင် စာပေဗိမာန် စာပေ အတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ကို ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့သည်။ စာပေ ဗိမာန် စာပေအတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့သည် စာပေဗိမာန်က ထုတ်ဝေခဲ့သည့် စာအုပ် များကို ပြန်လည်ထုတ်ဝေရန်၊ ပြည်သူ့အတွက် အကျိုးရှိမည့် စာအုပ်စာပေ များကို ထုတ်ဝေနိုင်ရန်၊ စာပေဗိမာန်ပြည်သူ့စာကြည့်တိုက် ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရန်နှင့် စာပေဗိမာန်စာတည်းအဖွဲ့ဝင်များ စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်မားရန် စသည့် လုပ်ငန်းများကို စတင်ဆောင်ရွက်နေကြပြီ ဖြစ်သည်။

 

လမ်းညွှန်အမှာစကား

 

၂၀၁၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့် စာပေဗိမာန်သို့ လာရောက်စဉ်က “ကျွန်တော်တို့ငယ်ငယ်ကတည်းက မျက်စိစွဲ လာခဲ့တဲ့ စာပေဗိမာန်ရဲ့ Logo ဖြစ်တဲ့ “အမှောင်ခွင်း၍ အလင်းဆောင်အံ့” ဆိုတဲ့ ဆောင်ပုဒ်အတိုင်းပဲ စာပေဗိမာန်ဟာ အမှောင်ခွင်းပြီး အလင်းဆောင် နိုင်တယ်ဆိုတာကို နိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားတွေ သိစေချင်တယ်၊ စာအုပ်စာပေတွေ ကိုလည်း ဖတ်စေချင်တယ်၊ စာပေဗိမာန်ကိုလည်း အားကိုးစေချင်တယ်၊ စာပေဗိမာန်ရဲ့ တန်ဖိုးကို သိရှိစေချင်တယ်…” ဟု လမ်းညွှန်အမှာစကား ပြောကြားခဲ့သည်။

 

ယင်းနေ့ အခမ်းအနားတွင်ပင် ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီးက နိုင်ငံတော်သမ္မတကြီးအား စာပေဗိမာန်၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှု အခြေအနေများကို ရှင်းလင်းတင်ပြရာတွင် “ယခင်က စာပေဗိမာန်ကို တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေဟာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာ လုပ်သင့်တဲ့၊ လုပ်ရမယ့် စာပေတိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်ငန်းတွေကို ပြည့်စုံစွာ ချမှတ်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ စာပေဗိမာန်ဟာ တစ်ချိန်တုန်းက တိုင်းပြည်မှာ စာပေနဲ့ပတ်သက်ရင် သူနာမည်ခံထားတဲ့ စာပေဗိမာန်လို့ ဆိုတဲ့အတိုင်း ကြီးကျယ်ခဲ့တယ်၊ ခမ်းနားခဲ့ တယ်။ ဩဇာအရှိန်အဝါလည်း ရှိခဲ့တယ်။ အများရဲ့ လေးစားကြည်ညိုမှုလည်း ခံရတဲ့ အနေအထားရှိခဲ့တယ်။ အဲဒီအနေအထားမျိုး ပြန်ရောက်အောင် တတ်နိုင်သလောက်ကြိုးစားပြီး ဆောင်ရွက်နေပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့ သည်။

 

စာပေဗိမာန် နှစ် (၇၀) ပြည့် မဂ္ဂဇင်းတွင် ဆရာကြီး စည်သူဒေါက်တာ သော်ကောင်းက “ယခင်က စာပေဗိမာန်ကို အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများက လာရောက်အတုယူပြီး စင်ကာပူ၊ မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတို့တွင် စာပေ ဗိမာန်ကဲ့သို့ စာပေတိုက်များ တည်ထောင်ကြကြောင်း သိရပါသည်။ စာပေ ဗိမာန် တဖြည်းဖြည်းဆုတ်ယုတ်သွားခြင်းကိုလည်း သင်ခန်းစာအဖြစ် ရယူ သင့်ပါသည်။” ဟု “ဆိုရန်တိုဗီလာ၊ စာပေဗိမာန်နှင့် နှစ်ပေါင်း ၆၀” ဆောင်းပါး တွင် ရေးသားထားသည်။

 

ဆရာကြီး မောင်ခင်မင် (ဓနုဖြူ) က ဩဂုတ် ၁၀ ရက်တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် စာပေဗိမာန်စာပေအတိုင်ပင်ခံအစည်းအဝေးတွင် “ကျွန်တော်ငယ်စဉ်က စာပေဗိမာန်ကို အဝေးကလှမ်းပြီး မျှော်ကြည့်ခဲ့ရတယ်။ လူလတ်ပိုင်းရောက် တဲ့အခါ စာပေဗိမာန်လုပ်ငန်းတွေမှာ ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်ခွင့်ရတယ်။ အခုအခါ မှာတော့ စာပေဗိမာန်ရဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို ဦးဆောင်အကြံပြုခွင့်ရတဲ့အတွက် ဝမ်းသာဂုဏ်ယူမိပါတယ်။ တကယ်တော့ စာပေဗိမာန်ဟာ လောကဓံကို များစွာခံခဲ့ရပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

 

စာပေဗိမာန်တွင်လည်း အိပ်မက်များစွာ ရှိပါလိမ့်မည်။ အိပ်မက်များကို လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်ခွင့်ရရှိရန် စာပေပညာရှင်၊ ပန်းချီပညာရှင်၊ သုတေသနပညာရှင်၊ စာကြည့်တိုက်ပညာရှင်တို့ထံမှသာမက စာပေဗိမာန်ကို အစဉ်အဆက် ချစ်ခင်အားပေးလျက်ရှိသည့် စာပေပရိသတ်များ ထံမှလည်း အကြံဉာဏ်များ ရယူရပါဦးမည်။

စာပေဗိမာန်သည် ခေါက်ရှာငှက်ပျံ လောကဓံ၏ အလှည့်အပြောင်းများစွာ ကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသော်လည်း ခေတ်အဆက်ဆက် အားယူနိုးထလျက် ကျားကုတ် ကျားခဲပင် မြန်မာစာပေဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်မှာ နှစ်ပေါင်း (၇၃) နှစ်တိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါသည်။ နှစ်ပေါင်း (၇၃) နှစ်မှသည် စိန်ရတု၊ စိန်ရတုမှသည် နှစ် ၁၀၀ ပြည့်သည့်တိုင် စာပေအကျိုးကို ဆတက်ထမ်းပိုး ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဟု ယုံကြည်မျှော်မှန်းမိပါသည်။ ။

==================

 

စာတည်းအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး

================

 

ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပုံနှိပ်ရေးနှင့်ထုတ်ဝေရေးဦးစီးဌာန စာပေဗိမာန် သည် “အမှောင်ခွင်း၍ အလင်းဆောင်အံ့” ဟူသော ဆောင်ပုဒ်ဖြင့် မြန်မာ စာပေဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် အများပြည်သူ ဗဟုသုတတိုးပွားစေရေးအတွက် စာအုပ် စာပေထုတ်ဝေရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်မှာ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်တွင် ၇၃ နှစ်တင်းတင်း ပြည့်မြောက်ပြီ ဖြစ်သည်။

 

မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရရှိရန်နှင့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ဘေးဒဏ်မှ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ခေါင်းဆောင်၍ “ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော် စီးပွားတိုးတက်ရေးအတွက် နှစ်နှစ်စီမံကိန်း ရေးဆွဲရေးကွန်ဖရင့်” ကို ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဇွန်လ ၆ ရက်တွင် အမှတ် ၃၆၁ ပြည်လမ်း ဆိုရန်တိုဗီလာ အဆောက်အအုံတွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ ကွန်ဖရင့် ဒုတိယနေ့ ဇွန်လ ၇ ရက်တွင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ရေး လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုအနေဖြင့် ပြည်သူများ ဗဟုသုတကြွယ်ဝရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘာသာပြန်ဌာနကြီးတစ်ခုဖွင့်လှစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း မိန့်ခွန်းတွင် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

 

စတင်တည်ထောင်

 

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၏ လမ်းညွှန်စကားကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အတွက် ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနု ဦးဆောင်လျက် မြန်မာနိုင်ငံသုတေသနအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ ပညာပြန့်ပွားရေးအသင်း၊ နဂါးနီ စာအုပ်အသင်းကြီးစသည့် အဖွဲ့ကြီးများ၏ မူလရည်မှန်းချက်များကို အခြေခံ ကာ “မြန်မာနိုင်ငံ ဘာသာပြန်စာပေအသင်း” ကို စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့ သည်။

 

အသင်း၏ မူလရည်ရွယ်ချက်မှာ ပြည်သူအများ အသိပညာတိုးပွားစေမည့် ဘာသာခြားဖြင့် ရေးသားထားသည့် စာအုပ်များကို မြန်မာဘာသာသို့ ပြန်ဆို ရန်၊ တိုင်းရင်းသားဘာသာဖြင့် ရေးသားထားသည့် စာအုပ်စာတမ်းများကို နိုင်ငံခြားဘာသာသို့ ပြန်ဆိုရန်၊ မြန်မာမှုအရပ်ရပ်ကို စူးစမ်းရှာဖွေရန်၊ စာအုပ် စာတမ်းအရပ်ရပ်ကို ပုံနှိပ်ဖြန့်ချိရန် ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံဘာသာပြန်စာပေအသင်း တည်ထောင်စအချိန်တွင် မြန်မာ့ အခြေအနေ၊ ကမ္ဘာ့အခြေအနေတို့ကို ဗဟုသုတပြန့်ပွားစေရန်အတွက် မြန်မာ စာဖတ်တတ်သူတိုင်း လွယ်ကူရှင်းလင်းစွာ ဖတ်ရှုနိုင်မည့် လူထုအလင်း၊ လူထုအိတ်ဆောင်၊ လူထုသိပ္ပံစသည့် စာစဉ်သုံးမျိုးကို ဘာသာပြန် ထုတ်ဝေခဲ့ သည်။ ထိုမှ ပြည်သူလူထုကို သိပ္ပံ အသိဉာဏ်ပေးရန်အတွက် သိပ္ပံစာစဉ်များနှင့် ကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်များတွင် ဘာသာရပ်များကို မြန်မာဘာသာဖြင့် သင်ကြားနိုင်ရန် ကျောင်းသုံးစာအုပ်များကို ဘာသာပြန်ဆို ပြုစုထုတ်ဝေခဲ့ ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံဘာသာပြန်စာပေအသင်းအမည်မှ စာပေဗိမာန်ဟူ၍ မြန်မာ ဆန်စွာ အမည်ပြောင်းလဲလျက် စာပေဗိမာန်မဂ္ဂဇင်း၊ ကမ္ဘာ့ဂန္ထဝင်စာအုပ်များကို ဘာသာပြန်ဆိုသည့် ကမ္ဘာ့ဂန္ထဝင်စာစဉ်များ၊ ၁၉၀၀ ပြည့်နှစ်မှ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ် အထိ နှစ်ပေါင်း ၅၀ အတွင်း ကမ္ဘာ့အဖြစ်အပျက်များကို မှတ်တမ်းတင်သည့် နှစ်ငါးဆယ် စာစဉ်တွဲများနှင့် မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်းအတွဲများကို ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ကလေးစာစဉ်၊ လူထုတက္ကသိုလ်စာစဉ်၊ ဝေါဟာရဘဏ် စသည်တို့ကို လည်း ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

 

စာပေဗိမာန်ဆု

 

စာပေဗိမာန်သည် မြန်မာစာပေ၊ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်း ပျိုးထောင်သည့်အနေဖြင့် ၁၉၄၉ ခုနှစ်မှစတင်လျက် စာပေဗိမာန်ဆုများကို ချီးမြှင့်ခဲ့ပြီး မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု ဟောပြောပွဲများကိုလည်း ကျင်းပခဲ့သည်။ ထိုနည်းတူ စာကြည့်တိုက်ပညာသင်တန်း၊ ပုံနှိပ်ပညာသင်တန်းများကိုလည်း ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ စာပေဗိမာန်က ထုတ်ဝေသည့် စာအုပ်စာတမ်းများကို အများ ပြည်သူလက်သို့ ဈေးနှုန်းချိုသာစွာ ရောက်ရှိနိုင်ရန် စာပေဗိမာန်စာအုပ်အသင်း ကိုလည်း တည်ထောင်ခဲ့သည်။

 

စာပေဗိမာန်ဆုကို အသွင်အမျိုးမျိုး ပြောင်းလျက် ယခုအခါ အမျိုးသား စာပေဆု၊ စာပေဗိမာန် စာမူဆုအဖြစ် ချီးမြှင့်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု ဟောပြောပွဲများသည်လည်း ခေတ်အစဉ်အလိုက် စာပေဟောပြောပွဲ၊ စာတမ်း ဖတ်ပွဲ၊ စာပေစကားဝိုင်း စသည်ဖြင့် ကျင်းပနေဆဲဖြစ်သည်။

 

၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ ဘာသာပြန်စာပေအသင်း (စာပေဗိမာန်) ယာယီအသင်းတိုက်ကို ဂျပ်ဆင်ကောလိပ်ဝင်းအတွင်း အိမ်တစ်အိမ်တွင် ငှားရမ်းဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် အမှတ် ၃၆၁ ပြည်လမ်း ဆိုရန်တိုဗီလာအဆောက်အအုံကို ရန်ကုန်မြို့ စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့မှ ဝယ်ယူကာ ပြောင်းရွှေ့ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် အမှတ် ၅၂၉ ကုန်သည်လမ်း စာပေဗိမာန် အဆောက်အအုံသစ်ကို တိုးချဲ့ဆောက်လုပ်ကာ မြို့တွင်းရုံးခွဲအဖြစ် ဖွင့်လှစ်သည်။

 

ကုန်သည်လမ်း စာပေဗိမာန်ရုံးသစ် ဖွင့်ပွဲတွင် ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်တော် ဌာနဝန်ကြီး ဦးတင်က ဖွင့်ပွဲမိန့်ခွန်းပြောကြားရာတွင် “ပြည်ထောင်စုမြန်မာ နိုင်ငံတော် လွတ်လပ်ရေးရတဲ့အချိန်ကစပြီး ခုနစ်နှစ်၊ ရှစ်နှစ်ကျော်အတွင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံဘာသာပြန်စာပေအသင်းကြီးက ပြည်သူလူထုကြီး တစ်ရပ်လုံး အတွက် ပညာအလင်းရောင် တိုးတက်လာအောင် ဆောင်ရွက်ချက်များကို နိုင်ငံတော်အစိုးရက ကျေနပ်နှစ်သက်တဲ့အတွက် အသိအမှတ်ပြုသောအားဖြင့် မေတ္တာလက်ဆောင်ပေးအပ်ခြင်း ဖြစ်သည်…” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

 

စာပေဗိမာန်သည် နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော် စာပေတာဝန်များကို စဉ်ဆက် မပြတ် ထမ်းဆောင်ခဲ့ရာ ယခုအခါ ကလေးများအတွက် ရွှေသွေးဂျာနယ်၊ လူငယ်များအတွက် သုတပဒေသာစာစောင်၊ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်းနှစ်ချုပ်၊ စာပေဗိမာန်စာမူဆုရ စာအုပ်များကို ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေသည့် ပြည်သူ့လက်စွဲ စာအုပ် များ စသည်တို့ကို ထုတ်ဝေလျက်ရှိသည်။

ထို့ပြင် စာပေဗိမာန်သည် မြန်မာစာပေဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများဖြစ်သည့် အမျိုးသားစာပေဆုများ ရွေးချယ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် အထောက်အကူပြု ပါဝင်ခြင်း၊ စာပေဗိမာန်စာမူဆုများ ရွေးချယ်ချီးမြှင့်ခြင်းနှင့် ပခုက္ကူဦးအုံးဖေ စာပေဆု ချီးမြှင့်သည့် အခမ်းအနားတွင် ပါဝင်ကူညီခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။

 

ဖြန့်ချိရန် အသင့်ရှိနေ

 

စာပေဗိမာန်သည် မြန်မာဂန္ထဝင် အတွဲ ၁၀၀ စာစဉ်တွဲများ ထုတ်ဝေခြင်းနှင့် မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်းတွဲများ ပြန်လည်ထုတ်ဝေခြင်း လုပ်ငန်းတို့ကိုလည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာဂန္ထဝင် အတွဲ ၁၀၀ စာစဉ်တွဲများမှာ ၁၉၀၀ ပြည့်နှစ်မှ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း ထုတ်ဝေခဲ့သည့် စာအုပ်များအတွင်းမှ လက်ရာ အမြောက်ဆုံး ဂန္ထဝင်စာပေများကို စုစည်းရွေးချယ်ထုတ်ဝေခြင်း ဖြစ်သည်။ ဝတ္ထုရှည်၊ ဝတ္ထုတို၊ ကဗျာ၊ ပြဇာတ်၊ စာပဒေသာ၊ သုတပဒေသာ (သိပ္ပံ)၊ ယဉ်ကျေးမှု စသည်ဖြင့် ဘာသာရပ်များအလိုက် ထုတ်ဝေမည်ဖြစ်ပြီး ယင်း စာအုပ်များကို စာပေပညာရှင်ကြီးများက ကျွမ်းကျင်ရာ ဘာသာရပ် အလိုက် ရွေးချယ်ပေးလျက်ရှိသည်။ ယခုအခါ မြန်မာဂန္ထဝင် အတွဲ ၁၀၀ စာစဉ် ဝတ္ထုရှည် အတွဲ ၁ မှ အတွဲ ၆ အထိ ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး အတွဲ ၇၊ ၈၊ ၉ မှာ ဖြန့်ချိရန် အသင့်ရှိနေပြီ ဖြစ်သည်။

 

စာပေဗိမာန်သည် ထွန်းဖောင်ဒေးရှင်းနှင့် ပူးတွဲလျက် ၁၉၅၄ ခုနှစ်မှ ၁၉၇၆ ခုနှစ်အတွင်း ထုတ်ဝေခဲ့သည့် မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ ၁၅ တွဲကို ပြန်လည် ဖြည့်စွက်တည်းဖြတ်ထုတ်ဝေရန် လျာထားဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ယခုအခါ အတွဲ (၁) (က-ကုတ်) စာအုပ်မှာ နမူနာအဆင့် ရောက်ရှိလျက် စာဖတ်သူများထံသို့ အမြန်ဆုံးရောက်ရှိနိုင်ရန် ပညာရှင်အဖွဲ့က တည်းဖြတ်ပြင်ဆင်လျက်ရှိသည်။

 

ထို့ပြင် စာတမ်းဖတ်ပွဲများ၊ စာပေစကားဝိုင်းများကို မိမိဌာနက ကြီးမှူး ကျင်းပသကဲ့သို့ အခြားစာပေညီနောင်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် တွဲဖက်၍ စာပေ ဆိုင်ရာ အခမ်းအနားများကို ကျင်းပလျက်ရှိသည်။ စာပေဗိမာန် (၇၃) နှစ်ပြည့် အထိမ်းအမှတ် စာပေစကားဝိုင်းများအဖြစ် ရသစာတမ်း (အက်ဆေး) စာပေ ဖွံ့ဖြိုးရေးစာပေစကားဝိုင်းကို ဩဂုတ် ၂၁ ရက်တွင် ကျင်းပခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ပညာပြန့်ပွားရေးအသင်းနှင့် ပူးတွဲလျက် ဆရာတိုက်စိုး (၁၉၂၀-၂၀၀၃) ရာပြည့် အထိမ်းအမှတ် စာပေစကားဝိုင်းကိုလည်း ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။ ရသစာတမ်း (အက်ဆေး) စာပေဖွံ့ဖြိုးရေး စာပေစကားဝိုင်းတွင် ဆရာမောင်ခင်မင် (ဓနုဖြူ)၊ ဆရာမောင်ရင့်မာ (ကျောင်းကုန်း)၊ ဆရာမ ရှင်ညိမ်းမယ်နှင့် ဆရာမပန်းရိပ်ဖြူတို့ ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး စာရေးဆရာကြီးတိုက်စိုး၏ ရာပြည့်အထိမ်းအမှတ် စာပေစကားဝိုင်းတွင် ဆရာစည်သူဒေါက်တာသော်ကောင်း၊ ဆရာအံ့မောင်၊ ဆရာမော်လင်း၊ ဆရာမောင်ဇေယျာနှင့် ဆရာဒေါက်တာသန်းဝင်းတို့ ပါဝင် ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်သည်။

 

ကြိုးစားဆောင်ရွက်လျက်ရှိ

 

စာပေဗိမာန်က အပတ်စဉ်၊ လစဉ်၊ နှစ်စဉ် ထုတ်ဝေသည့် စာအုပ်များကို အရည်အသွေးကောင်းမွန်စွာ၊ အဆင်အပြင်ကောင်းမွန်စွာ၊ အကြောင်းရပ် ကောင်းမွန်စွာ ထုတ်ဝေနိုင်မှသာ စာဖတ်သူများ နှစ်ခြိုက်အားပေးမည်ဖြစ် သည်။ စာဖတ်သူများ နှစ်ခြိုက်ပြီး ဗဟုသုတ ပြည့်ဝစွာရရှိနိုင်ရန်အတွက် ပညာရှင်ကြီးများထံမှ အကြံဉာဏ်များရယူကာ ကြိုးစားဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။

 

စာပေဗိမာန်၏ စာအုပ်ထုတ်ဝေရေးနှင့် စာပေဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများကို ပိုမိုအားဖြည့် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်နှင့် အရည်အသွေးပြည့် သွက်လက်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇူလိုင်လတွင် စာပေဗိမာန် စာပေ အတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ကို ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့သည်။ စာပေ ဗိမာန် စာပေအတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့သည် စာပေဗိမာန်က ထုတ်ဝေခဲ့သည့် စာအုပ် များကို ပြန်လည်ထုတ်ဝေရန်၊ ပြည်သူ့အတွက် အကျိုးရှိမည့် စာအုပ်စာပေ များကို ထုတ်ဝေနိုင်ရန်၊ စာပေဗိမာန်ပြည်သူ့စာကြည့်တိုက် ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရန်နှင့် စာပေဗိမာန်စာတည်းအဖွဲ့ဝင်များ စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်မားရန် စသည့် လုပ်ငန်းများကို စတင်ဆောင်ရွက်နေကြပြီ ဖြစ်သည်။

 

လမ်းညွှန်အမှာစကား

 

၂၀၁၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့် စာပေဗိမာန်သို့ လာရောက်စဉ်က “ကျွန်တော်တို့ငယ်ငယ်ကတည်းက မျက်စိစွဲ လာခဲ့တဲ့ စာပေဗိမာန်ရဲ့ Logo ဖြစ်တဲ့ “အမှောင်ခွင်း၍ အလင်းဆောင်အံ့” ဆိုတဲ့ ဆောင်ပုဒ်အတိုင်းပဲ စာပေဗိမာန်ဟာ အမှောင်ခွင်းပြီး အလင်းဆောင် နိုင်တယ်ဆိုတာကို နိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားတွေ သိစေချင်တယ်၊ စာအုပ်စာပေတွေ ကိုလည်း ဖတ်စေချင်တယ်၊ စာပေဗိမာန်ကိုလည်း အားကိုးစေချင်တယ်၊ စာပေဗိမာန်ရဲ့ တန်ဖိုးကို သိရှိစေချင်တယ်…” ဟု လမ်းညွှန်အမှာစကား ပြောကြားခဲ့သည်။

 

ယင်းနေ့ အခမ်းအနားတွင်ပင် ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီးက နိုင်ငံတော်သမ္မတကြီးအား စာပေဗိမာန်၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှု အခြေအနေများကို ရှင်းလင်းတင်ပြရာတွင် “ယခင်က စာပေဗိမာန်ကို တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေဟာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာ လုပ်သင့်တဲ့၊ လုပ်ရမယ့် စာပေတိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်ငန်းတွေကို ပြည့်စုံစွာ ချမှတ်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ စာပေဗိမာန်ဟာ တစ်ချိန်တုန်းက တိုင်းပြည်မှာ စာပေနဲ့ပတ်သက်ရင် သူနာမည်ခံထားတဲ့ စာပေဗိမာန်လို့ ဆိုတဲ့အတိုင်း ကြီးကျယ်ခဲ့တယ်၊ ခမ်းနားခဲ့ တယ်။ ဩဇာအရှိန်အဝါလည်း ရှိခဲ့တယ်။ အများရဲ့ လေးစားကြည်ညိုမှုလည်း ခံရတဲ့ အနေအထားရှိခဲ့တယ်။ အဲဒီအနေအထားမျိုး ပြန်ရောက်အောင် တတ်နိုင်သလောက်ကြိုးစားပြီး ဆောင်ရွက်နေပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့ သည်။

 

စာပေဗိမာန် နှစ် (၇၀) ပြည့် မဂ္ဂဇင်းတွင် ဆရာကြီး စည်သူဒေါက်တာ သော်ကောင်းက “ယခင်က စာပေဗိမာန်ကို အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများက လာရောက်အတုယူပြီး စင်ကာပူ၊ မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတို့တွင် စာပေ ဗိမာန်ကဲ့သို့ စာပေတိုက်များ တည်ထောင်ကြကြောင်း သိရပါသည်။ စာပေ ဗိမာန် တဖြည်းဖြည်းဆုတ်ယုတ်သွားခြင်းကိုလည်း သင်ခန်းစာအဖြစ် ရယူ သင့်ပါသည်။” ဟု “ဆိုရန်တိုဗီလာ၊ စာပေဗိမာန်နှင့် နှစ်ပေါင်း ၆၀” ဆောင်းပါး တွင် ရေးသားထားသည်။

 

ဆရာကြီး မောင်ခင်မင် (ဓနုဖြူ) က ဩဂုတ် ၁၀ ရက်တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် စာပေဗိမာန်စာပေအတိုင်ပင်ခံအစည်းအဝေးတွင် “ကျွန်တော်ငယ်စဉ်က စာပေဗိမာန်ကို အဝေးကလှမ်းပြီး မျှော်ကြည့်ခဲ့ရတယ်။ လူလတ်ပိုင်းရောက် တဲ့အခါ စာပေဗိမာန်လုပ်ငန်းတွေမှာ ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်ခွင့်ရတယ်။ အခုအခါ မှာတော့ စာပေဗိမာန်ရဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို ဦးဆောင်အကြံပြုခွင့်ရတဲ့အတွက် ဝမ်းသာဂုဏ်ယူမိပါတယ်။ တကယ်တော့ စာပေဗိမာန်ဟာ လောကဓံကို များစွာခံခဲ့ရပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

 

စာပေဗိမာန်တွင်လည်း အိပ်မက်များစွာ ရှိပါလိမ့်မည်။ အိပ်မက်များကို လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်ခွင့်ရရှိရန် စာပေပညာရှင်၊ ပန်းချီပညာရှင်၊ သုတေသနပညာရှင်၊ စာကြည့်တိုက်ပညာရှင်တို့ထံမှသာမက စာပေဗိမာန်ကို အစဉ်အဆက် ချစ်ခင်အားပေးလျက်ရှိသည့် စာပေပရိသတ်များ ထံမှလည်း အကြံဉာဏ်များ ရယူရပါဦးမည်။

စာပေဗိမာန်သည် ခေါက်ရှာငှက်ပျံ လောကဓံ၏ အလှည့်အပြောင်းများစွာ ကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသော်လည်း ခေတ်အဆက်ဆက် အားယူနိုးထလျက် ကျားကုတ် ကျားခဲပင် မြန်မာစာပေဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်မှာ နှစ်ပေါင်း (၇၃) နှစ်တိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါသည်။ နှစ်ပေါင်း (၇၃) နှစ်မှသည် စိန်ရတု၊ စိန်ရတုမှသည် နှစ် ၁၀၀ ပြည့်သည့်တိုင် စာပေအကျိုးကို ဆတက်ထမ်းပိုး ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဟု ယုံကြည်မျှော်မှန်းမိပါသည်။ ။