အဂတိလိုက်စားမှုသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အရေးကြီးသည့် ပြဿနာ ဖြစ်သည်။ အဂတိလိုက်စားမှုမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး စသည့်ကဏ္ဍအသီးသီးတို့ကိုပါ ပျက်စီးယိုယွင်းစေသည်။ အဂတိလိုက်စားခြင်း၏ အနက်အဓိပ္ပာယ်ကို ဖွင့်ဆိုရာတွင် ကွဲလွဲ မှုများရှိသော်လည်း အဓိကအားဖြင့် ပုဂ္ဂလိက အကျိုးစီးပွားရယူရန် အတွက် လုပ်ပိုင်ခွင့်ကိုလည်းကောင်း၊ အများပြည်သူဆိုင်ရာ ပစ္စည်းများကိုလည်းကောင်း အလွဲသုံးစားပြုလုပ်ခြင်းဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်က အရေးပါသည်။
လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှုတွင် လာဘ်ပေးသူသည် မိမိ၏ အကျိုး စီးပွားအတွက်တာဝန်ရှိသူ၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသူကို တစ်နည်းနည်းဖြင့် လာဘ်ထိုးကာ ဆောင်ရွက်စေခြင်းသည်လည်းကောင်း၊ နိုင်ငံရေး သမားများ နိုင်ငံရေးပါတီများက မဲဆွယ်ရန် ငွေ သို့မဟုတ် အခွင့်အရေး စသည်တို့ကိုပေးခြင်းသည်လည်းကောင်း လာဘ်ပေး မှုဖြစ်သည်။ လာဘ်ယူသူကမူ ရာထူးကြီးမားသည့် တာဝန်ရှိ ဝန်ထမ်းမှသည် လုံခြုံရေးဂိတ်စောင့်သည့် ရာထူးငယ်အဆင့်အထိ မိမိ၏ တာဝန်နှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို အလွဲသုံးစားပြုကာ ငွေကြေး/ ပစ္စည်း/ အကျိုးစီးပွား တစ်စုံတစ်ရာတို့ကို တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက်၍ဖြစ်စေ ရယူကြခြင်းက လာဘ်ယူမှုဖြစ်သည်။ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားအတွက် လာဘ်ပေးမှုကိုရော လာဘ်ယူမှုကိုပါ ကျင့်ဝတ်နှင့်မကိုက်ညီသော အပြုအမူများအဖြစ် သတ်မှတ်ထား သကဲ့သို့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းနှင့် ဥပဒေရှုထောင့်မှကြည့်ပါကလည်း ပြစ်မှုကျူးလွန်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။
ကျင့်ဝတ်နှင့်မညီသည့် အပြုအမူ၊ ဥပဒေနှင့် ဆန့်ကျင်နေသည့် အပြုအမူသည် ဒုစရိုက်မှုပင် ဖြစ်သည့်အတွက် လာဘ်ပေးခြင်းကိုရော လာဘ်ယူခြင်းကိုပါ ရှောင်ကြဉ်ကြရမည်ဖြစ်သည်။
အဂတိလိုက်စားမှုကို အစိုးရဝန်ထမ်းများ၏ အဂတိလိုက်စားမှု နှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အဂတိလိုက်စားမှုဟူ၍ နှစ်မျိုးနှစ်စားခွဲခြား နိုင်သည်။ အစိုးရဝန်ထမ်းများ၏ အဂတိလိုက်စားမှုသည် မိမိ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် အာဏာကို အလွဲသုံးစားပြုကြခြင်းဖြစ်ပြီး ပုံမှန် အားဖြင့် ပေးရသည့်ဝန်ဆောင်ခအပြင် နောက်ထပ်ပမာဏ တစ်ရပ်ကို လာဘ်ငွေအဖြစ် ထပ်ပေါင်းပေးရသည့်ပုံစံမျိုးနှင့် ဝန်ဆောင်ခပေးရန်မလိုဘဲ တာဝန်ရှိဝန်ထမ်းအား ငွေကြေးပမာဏ တစ်ရပ်ရပ်ကို လာဘ်ငွေအဖြစ် ပေးရခြင်းမျိုးတို့ပါဝင်သည်။ ယင်းသို့သော အဂတိလိုက်စားမှုမျိုးများမှာ အများပြည်သူဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုပေးရသည့် ရုံးဌာနများတွင် အများအားဖြင့် တွေ့ရ တတ်ပြီး ပေးသူကရော ယူသူကပါ ကိုယ်ကျိုးအတွက် အပေးအယူ ပြုကြခြင်းဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် တာဝန်ရှိသူဝန်ထမ်းက လုပ်ပိုင်ခွင့် ကို အလွဲသုံးစားပြု၍ ပညာပြကာ သွယ်ဝိုက်သောနည်းဖြင့် လာဘ်ယူခြင်းများလည်း အများအပြားပင်ရှိသည်။
နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အဂတိက ပိုမို၍ ကြီးမားကျယ်ပြန့်သည့် သဘောရှိရာ နိုင်ငံရေးအာဏာရရှိလာသော နိုင်ငံရေးသမားတို့က အာဏာကို အလွဲသုံးစားပြုကာ မိမိတို့ မိတ်ဖက်ပါတနာများ၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် ရည်ရွယ်၍ ဥပဒေစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ ထုတ်ပြန်ပြဋ္ဌာန်းခြင်း၊ အချို့သော စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို ရုပ်သိမ်းဖယ်ရှားခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့သော နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အဂတိမျိုးသည် နိုင်ငံအတွက် လွန်စွာပင်အန္တရာယ်ကြီးမားပြီး နိုင်ငံရေးသမားတို့ အာဏာလက်ရှိကာလမျိုးတွင် ထင်သာမြင်သာ မရှိသည့် အခြေအနေမျိုးတွင် ရှိနေတတ်သည်။ နိုင်ငံရေးအဂတိ လိုက်စားမှုသည် နိုင်ငံရေးသမားနှင့်တကွ ၎င်းတို့၏ ပါတနာများ အတွက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းမှု ကြီးမားသည်နှင့်အမျှ ရေရှည်တွင် နိုင်ငံအတွင်း မညီမျှမှုများ ကြီးမားစွာ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သကဲ့သို့ စည်းလုံးညီညွတ်မှုပျက်ပြားခြင်း၊ ပြည်သူလူထု၏ မကျေနပ်ချက် များ ကြီးမားလာခြင်းနှင့်အတူ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု ကင်းမဲ့သည့် အခြေအနေသို့ ဆိုက်ရောက်သွားစေနိုင်သည်။
အစိုးရဝန်ထမ်းတို့၏ အဂတိဖြစ်စေ၊ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အဂတိဖြစ်စေ၊ လူ့ကျင့်ဝတ်စံနှုန်းအရရော တရားဥပဒေအရာပါ အပြစ်ဒုစရိုက်များသာဖြစ်သည့်အလျောက် မိမိတို့လူ့အဖွဲ့အစည်း အတွင်း အဂတိတရားတို့ ဆက်လက်မရှင်သန်စေရေးအတွက် မြေလှန်သုတ်သင်နိုင်ရေး လူတိုင်းပါဝင် ဆောင်ရွက်ပေးကြ စေလိုပါကြောင်း။ ။