ဒေါက်တာစန်းဟုန် (ကျန်းမာရေးသတင်းအချက်အလက်)  

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသက် (၁၈) နှစ်နှင့်အထက်   ပြည်သူများအား  ဦးတည်အုပ်စုအလိုက်   ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ  ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံခြင်းကို တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် စီစဉ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ကာကွယ်ဆေးထိုးမည့်သူများအား ကြိုတင်မှတ်ပုံတင်ခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်များကို မှတ်တမ်းတင်ခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေးသုံးစွဲမှုနှင့် ဆေးထိုးလုပ်ငန်းလွှမ်းခြုံမှုကို ကြီးကြပ်ခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေးထိုး မှတ်တမ်းကတ်ပြား ထုတ်ပေးခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးစီးမှု ရှိ/မရှိ စစ်ဆေးခြင်း စသည့်အချက်များကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ လွယ်ကူလျင်မြန်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အီလက်ထရွန်နစ် သတင်းအချက်အလက်စနစ်တစ်ခု အသုံးပြုရန်လိုအပ်နေသည့်အတွက် တပ်မတော်(ကြည်း၊ရေ၊လေ) သတင်းနှင့်နည်းပညာဌာန၏ နည်းပညာပံ့ပိုးမှုဖြင့်  ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကာကွယ်ဆေးထိုးလုပ်ငန်း စီမံခန့်ခွဲမှု သတင်းအချက်အလက်စနစ် (Vaccination Management Information System-VMIS) ကို  ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက  ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ၌ စတင်သုံးစွဲနိုင်ခဲ့ပါသည်။ 
VMIS စနစ် ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်သလဲ / ဘာတွေလုပ်ပေးလဲ 
VMIS ဆိုသည်မှာ အင်တာနက်ပေါ်၌    လွှင့်တင်ထားသည့် Website တစ်ခုဖြစ်ပြီး    ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများအပေါ်   ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး မဖြစ်စေရန်နှင့်    နည်းပညာကျွမ်းကျင်ရန်မလိုဘဲ     မည်သူမဆို အလွယ်တကူအသုံးပြုနိုင်ရန်  ရေးဆွဲထားသည့်စနစ်တစ်ခုဖြစ်ကာ အောက်ပါလုပ်ငန်းစဉ်များ ဆောင်ရွက်ပေးပါသည်။ 
(၁)    ကြိုတင်မှတ်ပုံတင်ခြင်း။  ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံကြမည့်သူများ ၏    အခြေခံအချက်အလက်များဖြစ်သည့်   အမည်၊  အဘအမည်၊ မွေးသက္ကရာဇ်၊ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်အမှတ်၊ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်နှင့် နေထိုင်ရာလိပ်စာ စသည်တို့ကို   အမှားနည်းအောင်စီမံထားသည့် Excel ဖိုင်ဖြင့် ကြိုတင်စာရင်းကောက်ယူပြီး VMIS Database တွင် စာရင်းသွင်းသိမ်းဆည်းပါသည် (လုပ်ငန်းလိုအပ်ချက်အရ ကြိုတင် မှတ်ပုံတင်ခြင်း မပြုလုပ်နိုင်ပါကလည်း ပထမအကြိမ်ဆေးထိုးပြီးချိန်၌ စာရင်းသွင်းမှတ်တမ်းတင်ခြင်းကို   Excel  ဖိုင်ပုံစံဖြင့်   ပြုလုပ်နိုင် ပါသည်)။
(၂)    ကာကွယ်ဆေးထိုးကတ်ပြားထုတ်ပေးခြင်း။ VMIS Database တွင်    မှတ်တမ်းသွင်းပြီးသူကို   QR Code  အပိုင်း(၃)ပိုင်းပါသည့် ဆေးထိုးမှတ်တမ်းကတ်ပြား ထုတ်ပေးပါသည်။ QR Code နှစ်ခုသည် ပထမအကြိမ်နှင့် ဒုတိယအကြိမ်ဆေးထိုးခြင်းကို မှတ်တမ်းတင်ရန် ဖြစ်ပြီး encrypted (ဝှက်စာ) QR Code တစ်ခုသည် ဆေးထိုးပြီးကြောင်း အတည်ပြုစိစစ်ရန်ဖြစ်ပါသည်။ 
(၃)    ဆေးထိုးမှတ်တမ်းစာရင်းသွင်းခြင်း။       ပထမအကြိမ်၊   ဒုတိယ အကြိမ်   ဆေးထိုးချိန်၌   ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးသူ  တစ်ဦးချင်း၏ မှတ်တမ်းကို မိုဘိုင်းဖုန်း (သို့မဟုတ်) တက်ဘလက် (tablet) အသုံးပြု ပြီး QR code Scan ဖတ်ခြင်းဖြင့် VMIS စနစ်သို့ တိုက်ရိုက်မှတ်တမ်း သွင်းနိုင်ပါသည်။ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများမှ ဆေးထိုးပြီးသူတစ်ဦး ချင်း၏ အချက်အလက်များကို  လက်ဖြင့်စာရင်းသွင်းခြင်းဝန်အား လျော့နည်းအောင် စီမံထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ 
(၄)    ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးကြောင်း အတည်ပြုပေးခြင်း။ ပြည်တွင်း နှင့်    အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ    ခရီးသွားလာမှုအတွက်    ဝင်ပေါက်/ထွက်ပေါက်များတွင်  VMIS Mobile App ဖြင့်  ကာကွယ်ဆေးထိုး မှတ်တမ်းပေါ်ရှိ encrypted (ဝှက်စာ) QR Code အားScan ဖတ်ခြင်း ဖြင့် မှတ်တမ်းကိုင်ဆောင်ထားသူအား တိုက်ဆိုင်စိစစ်နိုင်သည့်အပြင် မည်သည့်နေ့ရက်၌ မည်သည့်နေရာတွင် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံထား သည်ကို   အတည်ပြုချက်ရယူနိုင်မည်ဖြစ်သည်။  ကတ်ပြားအား မိမိတို့၏ လက်ကိုင်ဖုန်းတွင် ဓာတ်ပုံရိုက်သိမ်းထားပြီး လိုအပ်သည့် အချိန်၌ သိမ်းဆည်းထားသည့်ဓာတ်ပုံပေါ်ရှိ  QR code ကို  Scan ဖတ်ကာ ဆေးထိုးပြီးကြောင်း အတည်ပြုစိစစ်နိုင်ပါသည်။ ထို့အပြင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ    ခရီးသွားများအတွက်   အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ဆေးထိုးမှတ်တမ်းများ  ထုတ်ပေးရန်  ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ လုပ်ငန်းအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်း၍   စတင်ဆောင်ရွက်နေပါကြောင်း    သတင်း ကောင်းပါးအပ်ပါသည်။
(၅)    ကာကွယ်ဆေးထိုးလွှမ်းခြုံမှု စာရင်းပြုစုပေးခြင်း။ VMIS စနစ် သည် မြို့နယ်တစ်ခုအတွင်းရှိ ဆေးထိုးစုရပ်များမှ ဆေးထိုးမှတ်တမ်း များကို ပေါင်းစပ်ပေးသည့်အတွက် မြို့နယ်တစ်ခု၏ ကာကွယ်ဆေးထိုး လွှမ်းခြုံမှုကို (စာရွက်ဖြင့် အစီရင်ခံစာရင်းပြုစုရန်မလိုဘဲ) VMIS စနစ် မှတစ်ဆင့် အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ အဆင့်ဆင့်မှ ကြီးကြပ်သိရှိနိုင်ပါသည်။ 
(၆)     ကာကွယ်ဆေးသုံးစွဲမှု စာရင်းပြုစုပေးခြင်း။ ကာကွယ်ဆေးများ ကို ဗဟို၊ တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်များမှ မြို့နယ်များသို့ ဖြန့်ဝေထား သည့် စာရင်းနှင့် မြို့နယ်အလိုက် ဆေးအသုံးပြုမှုကိုလည်း အချိန်နှင့် တစ်ပြေးညီ    မှတ်တမ်းတင်စိစစ်နိုင်သည့်အတွက်   ဆေးလိုအပ်မှု၊ စီမံခန့်ခွဲမှုများကို အချိန်မီဆောင်ရွက်နိုင်ပါသည်။ 
VMIS စနစ်ကို ဘယ်လောက်ထိ အသုံးပြုနေပြီလဲ 
VMIS စနစ်ကို တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် အသုံးပြုလျက်ရှိပြီး အစိုးရအစီအစဉ်ဖြင့် ဝယ်ယူသည့် ကာကွယ်ဆေးများအတွက်သာမက ပုဂ္ဂလိကအစီအစဉ်၊   တပ်မတော်အစီအစဉ်နှင့်  လှူဒါန်းမှုအစီအစဉ် တို့ဖြင့် ဆောင်ရွက်နေသည့် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပေးမှုများအားလုံးကို မှတ်တမ်းစာရင်းသွင်းထားပါသည်။ 
ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထား ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ပုဂ္ဂလိက ဆေးထိုးအစီအစဉ် အပါအဝင်  ဗဟိုအဆင့်တွင်   ကြီးကြပ်သူ ၁၇ ဦး၊  တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်အဆင့်ကြီးကြပ်သူ ၁၁၃ ဦး၊ ခရိုင်အဆင့်ကြီးကြပ်သူ  ၂၂၅ ဦး၊ မြို့နယ်အဆင့် ၁၃၂၀ နှင့် ဆေးထိုးစုရပ် အသုံးပြုသူ ၃၂၃၈ဦးရှိပါသည်။ 
ပတ်သက်ဆက်နွှယ်သူများအားလုံး  တက်ကြွစွာ ပူးပေါင်းပါဝင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ မြို့နယ်အဆင့်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တုံ့ပြန်ရေးအဖွဲ့ ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် နှီးနွှယ်ဝန်ကြီးဌာနငါးခုနှင့် ကြက်ခြေနီနှင့် မီးသတ် တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၊     မိခင်နှင့်ကလေးစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ဝင်များ၊ ပရဟိတအဖွဲ့များပူးပေါင်း၍  ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံသူများ၏ အချက် အလက်များကောက်ယူခြင်း၊ စာရင်းဖြည့်သွင်းခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေး ထိုးကတ်ပြားများ  ထုတ်ပေးခြင်း၊ QR Scan ဖြင့် စာရင်းသွင်းခြင်း စသည့်လုပ်ငန်းများကို  ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပြီး  နည်းပညာပိုင်း ဆိုင်ရာ အခက်အခဲများရှိပါက ချက်ချင်းဖြေရှင်းပေးနိုင်ရန် တပ်မတော် (ကြည်း၊ ရေ၊ လေ) သတင်းနှင့်နည်းပညာဌာနမှ နည်းပညာရှင်များက အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ 
ထိုကဲ့သို့ အဘက်ဘက်မှ တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ထားမှု ကြောင့်  ၂၀၂၁ ခုနှစ်  ဇူလိုင်လ ၂၆ ရက်နေ့မှ အောက်တိုဘာလကုန် အထိ   VMIS  စနစ်တွင်   ပထမအကြိမ်ကာကွယ်ဆေး   ထိုးနှံပြီးသူ ၁၀ ဒသမ ၇သန်းနှင့်  ကာကွယ်ဆေး  နှစ်ကြိမ်ထိုးနှံပြီးသူ ၆ ဒသမ ၄၃ သန်း၏ အချက်အလက်များ မှတ်တမ်းတင်ပြီး ဆေးထိုးကတ်ပြား များ ထုတ်ပေးပြီးဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်  ဇူလိုင်လ  မတိုင်မီကာလက  ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးသူများ၏ အချက်အလက်များကိုလည်း VMIS စနစ်သို့ ဖြည့်သွင်းရန် စီစဉ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။
VMIS စနစ်က ဘယ်လိုအကျိုးကျေးဇူးတွေရရှိမလဲ 
အီလက်ထရွန်နစ်အခြေပြု   VMIS  သတင်းအချက်အလက်စနစ် အသုံးပြုခြင်းဖြင့်-
ကာကွယ်ဆေးထိုးလုပ်ငန်း ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုအပိုင်းတွင် 
(၁)    ကာကွယ်ဆေးထိုးမည့်သူများအား ကြိုတင်မှတ်ပုံတင်ခြင်းဖြင့် ဆေးထိုးမည့်   အရေအတွက်ကို   ကြိုတင်သိရှိသည့်အတွက် ကာကွယ်ဆေးထိုးလုပ်ငန်းအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ခြင်းများ ဖြစ်သည့်  ဆေးလိုအပ်ချက်၊ ဆေးထိုးအစီအစဉ် - နေ့ရက်၊ လူအင်အား၊ ဆေးထိုးစုရပ်များကို ကြိုတင်စီစဉ်ဆောင်ရွက် နိုင်ခြင်း၊                                        Mစာမျက်နှာ ၁၀ မှ
(၂)     ဒုတိယအကြိမ်  ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမည့်သူ  အရေအတွက် ကို   အလွယ်တကူသိရှိပြီး    ကြိုတင်စီစဉ်မှုများ    ပြုလုပ် နိုင်ခြင်း၊
ကာကွယ်ဆေးထိုးလုပ်ငန်းစီမံခန့်ခွဲမှုအပိုင်းတွင် 
(၃)    ဦးတည်အုပ်စု/အသက်အုပ်စုအလိုက် ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးသူ ဦးရေကို  မြို့နယ်၊  ခရိုင်၊  တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်စသည့် အဆင့်ဆင့်သော    ကြီးကြပ်သူများမှ   အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ အလွယ်တကူ ကြီးကြပ်နိုင်ခြင်း၊
(၄)     ကာကွယ်ဆေးဖြန့်ဝေထားရှိမှုနှင့်အသုံးပြုမှုကို မြို့နယ်အလိုက် စိစစ်ကြီးကြပ်နိုင်ခြင်း၊ ဆေးပျက်စီးမှု/လေလွင့်မှုနည်းအောင် အဆင့်ဆင့်စိစစ်ကြီးကြပ်နိုင်ခြင်း၊
ဆေးထိုးလွှမ်းခြုံမှုဆိုင်ရာညွှန်းကိန်းများထုတ်ပြန်ခြင်း 
(၅)      တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် ဆောင်ရွက်ထားရှိမှုအားလုံး ကို သတင်းအချက်အလက်စနစ်တစ်ခုတည်း အသုံးပြုပြီး မှတ်တမ်းများကို တစ်နေရာတည်းတွင် စုစည်းထားနိုင်သည့် အတွက်    နိုင်ငံကိုယ်စားပြု   ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာသတ်မှတ်ညွှန်းကိန်းများကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ထုတ်ပြန်နိုင်ခြင်း၊
ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံသူများအနေဖြင့် 
(၆)    ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံသူ တစ်ဦးချင်းစီအတွက် ဆေးထိုးမှတ်တမ်း ကတ်ပြား  ထုတ်ပေးထားသည့်အတွက် ကာကွယ်ဆေးထိုး ရမည့် နေ့ရက်၊ စုရပ်ကို သိရှိပြီး အချိန်မီ အကြိမ်ပြည့်ဆေးထိုး နိုင်ခြင်း၊
(၇)     ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ခရီးသွားလာမှုအတွက် ဆေးထိုးပြီးကြောင်း သက်သေခံမှတ်တမ်းအနေဖြင့် အသုံးပြုနိုင်ခြင်း  စသည့်အကျိုး ကျေးဇူးများရရှိပါသည်။ 
နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြုမှု 
VMIS စနစ်၏ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်း၊ ဆက်နွှယ်ဝန်ကြီးဌာနများနှင့် ပရဟိတများမှ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ စီမံခန့်ခွဲမှုလုပ်ငန်းများအား   အထောက်အကူပြုနိုင်ခြင်း၊  ဆေးထိုး ကတ်ပြားများ ထုတ်ပေးနိုင်ပြီး QR code ဖတ်ခြင်းဖြင့် ဆေးထိုးစာရင်း သွင်းခြင်းနှင့် ဆေးထိုးပြီးကြောင်း စိစစ်အတည်ပြုနိုင်ခြင်း၊ ရှေ့ကာလ တွင်ဆောင်ရွက်မည့် လုပ်ငန်းများအတွက် အခြေခံဖြစ်နိုင်ခြေရှိခြင်း စသည့် အကျိုးများကြောင့် Asian Oceanian Computing Industry Organization (ASOCIO)    အာရှနှင့်  သမုဒ္ဒရာဒေသရှိနိုင်ငံပေါင်း ၂၄ နိုင်ငံ ကိုယ်စားပြု IT Industry အဖွဲ့အစည်းကြီးမှ ကျင်းပသည့် 2021 ASOCIO Award မှ Digital Government Award အမျိုးအစား ဖြင့် မှတ်ကျောက်တင်အသိအမှတ်ပြုခံရပါသည်။
VMIS စနစ်ဖြစ်တည်ရေးနှင့် လည်ပတ်ရေးအတွက် အဘက်ဘက် မှ ဉာဏအား၊ လူအား၊ ငွေအား စသဖြင့် ပါဝင်ကူညီဆောင်ရွက်ပံ့ပိုး ပေးသူအားလုံးကို မှတ်တမ်းတင်ဂုဏ်ပြုအပ်ပါသည်။
ထို့ပြင်  VMIS စနစ်သည် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံ သူများ၏    အခြေခံအချက်အလက်များကို    စုစည်းပေးထားသည့် ပထမဆုံးသောစနစ်တစ်ခုဖြစ်သည့်အတွက်   နောင်တွင်   ဆက်လက် ဆောင်ရွက်မည့်  e-Government ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများနှင့် ဒစ်ဂျစ် တယ်   ကျန်းမာရေးသတင်းအချက်အလက်စနစ်အတွက်   အခြေခံ အုတ်မြစ်တစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။       ။