နယ်ချဲ့မီဒီယာ၊ ဒီမိုကရေစီ၊ ရေနံနိုင်ငံရေး၊ အကြမ်းဖက်မှုဝေါဟာရရှင်းတမ်း

တက္ကသိုလ်မြတ်သူ

(ယမန်နေ့မှအဆက်)

ဆရာကြီးက ဤစာရေးသူဖတ်ရန်ဟုပြောကာ အမေရိကန်မှ ဘာသာဗေဒပါမောက္ခစာရေးဆရာပညာရှင် နိုအမ်ချွမ်စကီး (Noam chumski) ရေးသားသော အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများတွင် အမေရိကန်မွှေနှောက်နေပုံ စာအုပ်တစ်အုပ်ပေးခဲ့သည်။

ထိုစာအုပ်ကိုဖတ်ပြီး အသက် ၈၀ ကျော် ဘာသာဗေဒပါမောက္ခ အမေရိကန်စာရေးဆရာကြီး နိုအမ်ချွမ်စကီး၏လက်ရာကို သဘောကျသွားသဖြင့် နိုအမ်ချွမ်စကီး၏ရေးသားသော စာအုပ် ၁၅ အုပ်ခန့်ရအောင် ရှာဝယ်စုဆောင်းလေ့လာခဲ့သည်။ အချို့ကိုထုတ်နုတ်ရေးသားခဲ့သည်။ ထိုစာအုပ်အားလုံး ၂၄-၁၁-၂၀၂၂ ရက်နေ့က နေပြည်တော်အမျိုးသားစာကြည့်တိုက်သို့ ဤစာရေးသူ၏ ကိုယ်ပိုင်စာကြည့်တိုက်တစ်ခုလုံး ပေးအပ်လှူဒါန်းရာ၌ ထိုစာအုပ်များပါသွားခဲ့ပါပြီ။ ယင်းစာအုပ်များတွင် PERILOUS POWER (အန္တရာယ်ကြီးမားသော အာဏာပါဝါ) စာအုပ်ကို ပါမောက္ခ နိုအမ်ချွမ်စကီး (ယနေ့ဆိုလျှင် အသက် ၉၀ ကျော် ၁၀၀ အတွင်း)နှင့် ယခုအခါ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီတက္ကသိုလ်တွင် နိုင်ငံရေးနှင့် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဘာသာ ပို့ချနေသောပါမောက္ခ ဂီးလ်ဘတ်အက်ချ်ကာ (GILBERT ACHCAR)တို့ ပူးပေါင်းရေးသားပြီး စတီဗင်အာရ်ရှာလွမ်က အမှာစာရေးသားထားပါသည်။ (STEPHEN R. SHALON)။ ထိုစာအုပ်မှ ရှာလွမ်၊ အက်ချ်ကာနှင့် နိုအမ်ချွမ်စကီးတို့ အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးကြပုံကို ထုတ်နုတ်တင်ပြအပ်ပါသည်။ ဖတ်ရှုကြည့်တော်မူကြပါကုန်။ စတီဗင်အာရ်ရှာလွမ်မှာ အမေရိကန်နယူးဂျာစီ ဝီလျံပတ်တာဆင်တက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခ ဖြစ်သည်။

(ရှာလွမ်) “အကြမ်းဖက်မှုဆိုတဲ့စကားလုံးကို ကျိုးကြောင်းဆီလျော်အောင် ဘယ်လိုအဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ကြမလဲ။”

အကြမ်းဖက်မှုအဓိပ္ပာယ်

(ချွမ်စကီး) “၁၉၈၁ ခုနှစ်ကတည်းက အကြမ်းဖက်မှုအကြောင်း ကျွန်တော်ရေးခဲ့တာပါဗျာ။ အဲဒီတုန်းက အမေရိကန်သမ္မတ ရော်နယ်ရီဂင်နဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဂျော့ရှုလ်ဇ် (SHULTZ) တို့ အစိုးရလူကြီးများကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်ညွှန်ကြားတဲ့ နိုင်ငံတကာအကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေး စစ်ပွဲဆင်နွှဲရမယ်လို့ နိုင်ငံအချို့ကို ရည်ရွယ်ပြောကြားခဲ့တယ်။ အကြမ်းဖက်မှုဟာ ဒီနေ့ခေတ်ရဲ့ ပလိပ်ရောဂါ (ကူးစက်မြန်ပြီး မချိမဆံ့ခံစားသေဆုံးလွယ် သောရောဂါ) ဖြစ်တယ်။ ဘာဘေးရီးယန်း လူရိုင်းကြီးတွေရဲ့ခေတ်ကို တစ်ကျော့ပြန်ရောက်လာနေပြီ။ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ကူးစက်ပျံ့နှံ့လာပေပြီ စတဲ့စကားတွေ အများကြီးပြောခဲ့ကြတယ်။ ကျွန်တော်တို့ဖွင့်ဆိုတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုအဓိပ္ပာယ်ကတော့ နိုင်ငံရေးအရ၊ ဘာသာရေးအရ၊ သဘောတရား (အယူဝါဒ ရေးရာအရ) ကိုယ်ထိလက် ရောက်တိုက်ခိုက်လာရင် သို့မဟုတ် တိုက်ခိုက်မယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ရင် အကြမ်းဖက်မှုပဲဖြစ်တယ်။”

“သမ္မတ ရီဂင်အစိုးရက ဖိအားပေးမှုကြောင့် ၁၉၈၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှာ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေ ညီလာခံက အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးကို အစိုးရများပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ရမယ်ဆိုတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့တယ်။ အဲဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၁၅၃ နိုင်ငံက ထောက်ခံမဲပေးခဲ့တယ်။ (အဖွဲ့ဝင်အားလုံးရဲ့ လေးပုံသုံးပုံထောက်ခံမဲဖြစ်သည်) ကန့်ကွက်ခဲ့တဲ့ နှစ်နိုင်ငံကတော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ အစ္စရေးနိုင်ငံတို့ပဲဖြစ်တယ်။ အဲဒီဆုံးဖြတ်ချက်မှာ “ယခုဆုံးဖြတ်ချက်သည် နိုင်ငံများ၏ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းဆုံးဖြတ်ခွင့်၊ လွတ်လပ်ခွင့်တို့ကို ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်စာချုပ်အရ ကြိုးပမ်းလုပ်ဆောင်မှုများကို မထိခိုက်စေရ” လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒီလိုပါတာကို အမေရိကန်နဲ့အစ္စရေးတို့က မကြိုက်ကြဘူး။ တိုင်းတစ်ပါးလက်အောက် ကျရောက် ကျွန်ဖြစ်နေရတဲ့ လူမျိုးတွေ၊ အဲဒီပြည်သူတွေရဲ့ လွတ်လပ်ရေးပြန်ရအောင် တိုက်တာတွေဟာ အကြမ်းဖက်မှုမဟုတ်ဘူးလို့ ကုလသမဂ္ဂ ဆုံးဖြတ်ချက်က ဆိုလိုတာပါပဲ၊ အမေရိကန်နဲ့အစ္စရေးဟာ သူတို့ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ ဒေသကလူတွေ လွတ်လပ်ရေးအတွက် တော်လှန်တယ်ဆိုတာ လက်မခံနိုင်ကြဘူးလေ။

(အက်ချ်ကာ) “ဥရောပနိုင်ငံများသမဂ္ဂ ၂၀၀၆ ခုနှစ် ဇွန်လမှာ အကြမ်းဖက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ခဲ့တယ်။ ဥရောပသမဂ္ဂ EU ကတော့ အကြမ်းဖက်မှုဆိုတာ စီးပွားရေးထိခိုက်စေရန် ပုဂ္ဂလိကပိုင်ပစ္စည်းကိုဖြစ်စေ၊ ဖျက်ဆီးခြင်း၊ ဖျက်ဆီးပစ်ရန်ကြံကာ ခြိမ်းခြောက်ခြင်းတို့ ပါဝင်သည်”တဲ့ဗျာ။

ကျူးကျော်မှုအဓိပ္ပာယ်

(ချွမ်စကီး) “သူတစ်ပါးနိုင်ငံကို အင်အားသုံးပြီး နိုင်လိုမင်းထက် ကျူးကျော်တိုက်ခိုက် (သိမ်းပိုက်) ခြင်းဟာလည်း အကြမ်းဖက်တာပဲဗျာ။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျာမန်နာဇီတွေ ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေကို ၁၉၄၅ ခုနှစ်မှာ နုရင်ဘတ်ခုံရုံး ဖွင့်စစ်ဆေးတော့ အကျိုးဆောင် (ရှေ့နေချုပ်) လုပ်ခဲ့တဲ့ ရောဘတ်ဂျက်ဆန်က ကျူးကျော်မှု အဓိပ္ပာယ်ကို အခုကျွန်တော်ပြောသလိုဖွင့်ခဲ့တယ်။ ဒါ့ကြောင့်လည်း ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးဖန်တီးပြီး နိုင်ငံများစွာကို အင်အားသုံး ကျူးကျော်တိုက်ခိုက် ညှဉ်းပန်းမှုတွေလုပ်ခဲ့လို့ နာဇီဂျာမန်၊ အီတလီဖက်ဆစ်၊ ဂျပန်ဖက်ဆစ်ကောင်တွေကို နုရင်ဘတ်စစ်ခုံရုံး၊ တိုကျိုစစ်ခုံရုံးတွေက စွဲချက်တင်အပြစ်ပေး ခဲ့တာပေါ့။ ၁၉၇၄ ခုနှစ်က ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေ ညီလာခံမှာ ကျူးကျော်မှု အနက်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတဲ့ အထက်ပါမူကို အတည်ပြုခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် အလုပ်မဖြစ်ပါဘူးဗျာ။ အဲဒီကုလသမဂ္ဂဆုံးဖြတ်ချက်ကိုသာ ဆုပ်ကိုင်အကောင်အထည်ဖော်တယ်ဆိုရင် အမေရိကန်သမ္မတအားလုံး စစ်ရာဇဝတ်ကောင်တွေအဖြစ် ခုံရုံးတင်စစ်ဆေး အပြစ်ပေးခံရတော့ မှာပေါ့”

(အက်ချ်ကာ) “၂၀၀၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ အီဂျစ်နိုင်ငံ ကိုင်ရိုမြို့မှာ နိုင်ငံတကာအစည်းအဝေး ကျင်းပရာမှာ လက်ရှိအမေရိကန်အလိုကျရွေးခန့်ထားတဲ့ အီရတ်အစိုးရလည်း ပါတယ်လေ။ တိုင်းတစ်ပါးက ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်မှုကို သက်ဆိုင်ရာ ပြည်သူတွေ (နိုင်ငံတွေ)က ခုခံတွန်းလှန်တိုက်ခွင့်ရှိတယ်။ ဒါဟာ အကြမ်းဖက်မှုမဟုတ်ဘူး။” (မိမိတို့အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံကိုအန္တရာယ်ပြုရင် ကာကွယ်ခွင့်ရှိတယ်) လို့ အဲဒီအစည်းအဝေးမှာတင်ပြကြ၊ ဆွေးနွေးကြတယ်။ အဲဒီသဘောတရားအရ အမေရိကန်ရဲ့အီရတ်နိုင်ငံအပေါ် ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်မှုကို အီရတ်ပြည်သူတွေမှာ တွန်းလှန်ခွင့်ရှိတယ်ဆိုတာ ပေါ်လွင်လာတာပါဘဲဗျာ။”

(ချွမ်စကီး) “လမ်းပေါ်မှာ လူတစ်ယောက်ကို သေနတ်နဲ့ပစ်သတ်တာဟာ လူသတ်မှုသက်သက်ပဲ၊ အကြမ်းဖက်မှုမဟုတ်ဘူး။ အကြမ်းဖက်မှုဆိုတာ အင်အားသုံးပြီး အရပ်သားများကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်တာမျိုး သဘောတရားရေးအရ၊ ဘာသာရေးအရ၊ နိုင်ငံရေးအရ သို့မဟုတ် အခြားရည်ရွယ်ချက်နဲ့ဖြစ်စေ၊ နိုင်ငံတစ်ခုရဲ့ အစိုးရအပေါ် မိမိတို့ဩဇာလွှမ်းမိုးလိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ဖြစ်စေ၊ အင်အားသုံး တိုက်ခိုက်တာမျိုး အဲဒီလို အင်အားသုံးတိုက်ခိုက်မယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်တာမျိုး တကယ်တမ်းတော့လည်း အရပ်သားပြည်သူတွေကို အဓိကတိုက်ခိုက်တာက တကယ့်အကြမ်းဖက်မှုပဲ။ အမေရိကန် အစိုးရကိုယ်တိုင်က အကြမ်းဖက်မှုဆိုတာ ဘာလဲလို့အနက်ဖွင့်ထားတယ်လေ။ အဲဒီဖွင့်ဆိုချက်ဟာ လေထဲမှာပျောက်သွားပြီး သူတို့အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်တဲ့ အတိုင်းဆိုရင် အမေရိကန်အစိုးရတွေရဲ့ လုပ်ရပ်နဲ့ ငြိစွန်းနေတယ်။ အမေရိကန်အစိုးရတွေဟာ အကြမ်းဖက်သမားတွေ ဖြစ်သွားတယ်။”

(ဤစာရေးသူ၏ ဖြည့်စွက်ချက်။ ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နှင့် ၉ ရက်နေ့က အမေရိကန်က ဂျပန်နိုင်ငံ ဟီရိုရှီးမားမြို့နှင့် နာဂါဆာကီမြို့များအပေါ် အဏုမြူဗုံးနှစ်လုံးကြဲချခဲ့ရာ အရပ်သားစုစုပေါင်း ငါးသိန်းသေဆုံးခဲ့သည်။ ဗီယက်နမ်ကို အမေရိကန်ကကျူးကျော်တဲ့စစ်ပွဲမှာ ဗီယက်နမ် ပြည်သူ သုံးသန်းကျော် သေဆုံးခဲ့သည်။ ဗီယက်နမ်မှ မိုင်လေရွာသူရွာသားစုစုပေါင်း ၇၀၀ ကို အမေရိကန်စစ်တပ်ကပစ်သတ်ခဲ့သည်။ အီရတ်စစ်ပွဲ၊ အာဖဂန် စစ်ပွဲ၊ ဟေတီစစ်ပွဲ၊ ပနားမားကျူးကျော်စစ်၊ ဆိုမာလီယာ ကျူးကျော်စစ်တို့မှာ အရပ်သားပြည်သူများ သန်းချီပြီးသေခဲ့ရသည်။ အရပ်သားပစ်မှတ်များကို အဓိကတိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်ရာ၌ အမေရိကန်ကို မည်သည့်နိုင်ငံမှ မမီပါချေ။)

(အက်ချ်ကာ)  “အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်ရယ်လို့ အမေရိကန်အစိုးရ၊ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ လူအများကဖွင့်ဆိုထားတဲ့ လုပ်ရပ်မျိုးကို တစ်ဦးချင်း တစ်စုချင်းစီက ကျူးလွန်ရင် အကြမ်းဖက် သမား၊ အကြမ်းဖက်အုပ်စုဖြစ်သွားရာ အစိုးရတွေစုပေါင်းပြီး အကြမ်းဖက်ရင် အစိုးရများအုပ်စု အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်မှာပဲ။ ဥပမာ ၁၉၉၉ ခုနှစ် မတ်လက အမေရိကန်ဦးဆောင်တဲ့ ဥရောပနေတိုး စစ်အုပ်စုက ယူဂိုဆလပ် (ဆားဘီးယား) ကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ပြီး အရပ်ဘက်ပစ်မှတ်တွေ ဗုံးကြဲသတ်ဖြတ်ခဲ့တာ အစိုးရများရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုပဲပေါ့”

(ရှာလွမ်) “၂၀၀၁ ခုနှစ် (အောက်တိုဘာလမှာ) အမေရိကန်၊ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ကျူးကျော်မှုအပေါ် ခင်ဗျားတို့ဘယ်လိုသုံးသပ်ကြမှာလဲ”

ကြီးမားသောရာဇဝတ်မှု

(ချွမ်စကီး) “ကျွန်တော့်သဘောကတော့ အာဖဂန်စစ်ပွဲဟာ အမေရိကန်ရဲ့ကြီးမားသော ရာဇဝတ်မှုတစ်ခုပဲ။ အမေရိကန်က အာဖဂန်ကို ကျူးကျော်ဗုံးကြဲပြီး အာဖဂန်အရပ်သားပြည်သူ အရပ်သားငါးသန်းကို ဆောင်းရာသီမတိုင်မီနဲ့ ဆောင်းရာသီမှာ ငတ်သေအောင်လုပ်ခဲ့တာ။ ငါးသန်းဆိုပေမယ့် တကယ်ငတ်သေစရာရှိရင် သေမယ့်အရေအတွက်က ခုနစ်သန်းငါးသိန်းရှိတယ်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့က နယူးယောက်နဲ့ ဝါရှင်တန်မှာ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခံရပြီး ခုနစ်ရက်အကြာ ၂၀၀၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့ထုတ် နယူးယောက်တိုင်းမ်သတင်းစာမှာ သတင်းထောက်ချုပ် ဂျွန်အက်ဖ်ဘန်း (John F. Burs) က သတင်းတစ်ပုဒ်ကို အခုလိုရေးထည့်ခဲ့တယ်ဗျာ။ ဝါရှင်တန် (ဘုရှ်ဂျူနီယာ) ဘွတ်ရှ်အစိုးရက အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံတွင်းမှာ လောင်စာဆီဖြန့်ဖြူးမှု လမ်းကြောင်းမှန်သမျှပိတ်ပစ်ဖို့ အာဖဂန်ပြည်သူ ငါးသန်းအတွက် စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်း တင်ဆောင်လာတဲ့ မော်တော်ယာဉ်တန်းကြီးကို ပိတ်ဆို့တားမြစ်ဖို့ အမိန့်ပေးထားပြီဆိုသော သတင်းပါပဲဗျာ။”

“အာဖဂန်တာလီဘန်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်တဲ့ အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် အဗ္ဗဒူဟတ် (Abrdul Haq) နဲ့ တော်လှန်သော အာဖဂန်အမျိုးသမီးအဖွဲ့ချုပ် (RAWA) တို့က အမေရိကန်တို့နေ့ညမပြတ် ဗုံးကြဲချနေမှုကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ကြတယ်။ အဲဒီလိုဗုံးကြဲချနေတဲ့အတွက် အာဖဂန်ပြည်သူတွေအတွင်း တာလီဘန်အစိုးရအပေါ် ဆန့်ကျင်မှုများကိုပါ ယုတ်လျော့လာစေတယ်လို့ ဝေဖန်တယ်။”

၂၀၀၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့ညကစပြီး အာဖဂန်ကို အမေရိကန်တို့က နေ့ညမပြတ်ဗုံးကြဲခဲ့တယ်။ အောက်တိုဘာ ၂၄ ရက်နေ့နဲ့ ၂၅ ရက်နေ့တွေက ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ ပက်ရှဝါမြို့မှာ လူ ၁၅၀၀ ကျော်တဲ့ လူထုအစည်းအဝေးကြီး ကျင်းပတယ်။ အာဖဂန်နစ္စတန်က တကယ့်လူမျိုးစုခေါင်းဆောင်တွေ၊ ထင်ရှားတဲ့ အာဖဂန်ပညာရှင်တွေ၊ ပါကစ္စတန်မှာ ရောက်ရှိနေထိုင်တဲ့ အာဖဂန်လူမျိုးတွေ တက်ရောက်ကြတယ်။ နယူးယောက်တိုင်းမ်သတင်းစာပါ သတင်းအရ အဲဒီအစည်းအဝေးမှာ အားလုံးဆန္ဒကတော့ အမေရိကန်တို့ဗုံးကြဲနေတာရပ်ဆိုင်းဖို့ တစ်ခဲနက်တောင်းဆိုကြတယ်။ ဒါပေမယ့် သိကြတဲ့အတိုင်း အမေရိကန်ကတော့ ဆက်ပြီးဗုံးမိုးရွာနေခဲ့တာပဲ”

(စာရေးသူ၏ ဖြည့်စွက်ချက်။ ။ အမေရိကန်သည် ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲတွင်ရှုံးနိမ့်ပြီး အသက်လု ထွက်ပြေးခဲ့ရပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံများကိုကျူးကျော်တိုက်ခိုက်တိုင်း မြေပြင်စစ်ပွဲကိုရှောင်ပြီး ဝေဟင်မှ ပိုက်ဆံပေါတိုင်း ဗုံးတွေတစ်ပြုံတစ်ခေါင်း ထုတ်လုပ်၍ ဝေဟင်(အဝေးမှ) ဗုံးကြဲသော စစ်ပွဲမျိုးကိုသာ ဆင်နွှဲလာခဲ့သည်။ အာဖဂန်တွင်ရှိနေသော အတိုက်အခံ (တာလီဘန်ဆန့်ကျင်ရေး) စစ်သွေးကြွသူပုန်များကို မြေပြင်မှာတိုက်ကြ၊ အာဖဂန်တစ်နိုင်ငံလုံးကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်နိုင်သော မူဂျာဟစ်သူပုန် အဖွဲ့အစိုးရဖြစ်မည်ဟုဆိုကာ တိုက်ခိုင်းခဲ့သည်။ ထိုအဖွဲ့များကလည်း တိုက်ပေးကြသည်။ အမေရိကန်တပ်များသည် ထိုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ရက်နေ့ မြို့ရွာအားလုံးမှာ တာလီဘန်တို့မရှိတော့မှ လေယာဉ်များဖြင့် အာဖဂန်မြေကို နင်းကြသည်။)

(အက်ချ်ကာ) “စက်တင်ဘာ ၁၁ ရက် အကြမ်းဖက်မှုကို ဦးဆောင်ကျူးလွန်တဲ့ အိုစမာဘင်လာဒင်နဲ့ အယ်လ်ကိုင်ဒါတပ်ဖွဲ့တွေက အာဖဂန်မှာ တာလီဘန်အစိုးရနဲ့အတူ ရှိနေကြတယ်။ ဒါကြောင့် အိုစမာဘင်လာဒင်နဲ့ အယ်လ်ကိုင်ဒါခေါင်းဆောင်တွေ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ရမယ်လို့ အမေရိကန် သမ္မတ ဂျော့ဘုရှ် (ဂျူနီယာ)က တောင်းဆိုတယ်။ တာလီဘန်အစိုးရခေါင်းဆောင် မူလာအိုမာက စက်တင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့ အမေရိကန်မှာ တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ကိစ္စမှာ အိုစမာဘင်လာဒင် တရားခံဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြပါ။ သက်သေပြနိုင်ရင် အိုစမာဘင်လာဒင်ကို လွှဲပေးမယ်လို့ အကြောင်းပြန်တယ်။ အဲဒီအချိန်က အမေရိကန်အစိုးရမှာ အိုစမာဘင်လာဒင်ကို စွပ်စွဲဖို့ ဘာသက်သေမှမရှိဘူး။”

“သက်သေအထောက်အထားမရှိဘဲ အိုစမာဘင်လာဒင်ကိုလွှဲပေးဖို့ ဘုရှ်ကတောင်းတိုင်း တာလီဘန်ကပေးပါ့မလား။ တကယ်လို့ အီရန်အစိုးရက အမေရိကန်သမ္မတဂျော့ဘုရှ်ကို သူတို့လက်လွှဲပေးပါလို့ တောင်းရင်ကော လွှဲပေးမှာလား။ အဲဒီ 9/11 ကိစ္စသက်သေခံအကြောင်း ပြောရဦးမယ်။ စက်တင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့ အကြမ်းဖက်မှုပြီးလို့ ရှစ်လအကြာ ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဇွန်လထဲမှာ အမေရိကန် မှုခင်းစုံစမ်းထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ (ကမ္ဘာကျော်) FBI အက်ဖ်ဘီအိုင်အဖွဲ့အကြီးအကဲ ရောဘတ်မွယ်လာ (Robert Mueller) က 9/11 အကြမ်းဖက်မှုမှာ ဘယ်သူပါတယ်ဆိုတာ FBI က မသိသေးနိုင်ပါဘူးလို့ စာနယ်ဇင်းတွေပြောပြတယ်။ အမှန်တကယ် 9/11 ကို ကြိုတင်ကြံစည်ပြင်ဆင်ခဲ့တာက UAE အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စုနဲ့ ပြည်ထောင်စုဂျာမနီ ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံအတွင်းမှာပါ။ အမေရိကန်သမ္မတဘုရှ်က 9/11 ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းမှာပဲ အကြမ်းဖက်သမားကို လက်ခံထားတဲ့အစိုးရတွေကို အမေရိကန်က အဲဒီအစိုးရကိုယ်တိုင် အကြမ်းဖက်သမားတွေလို့ သတ်မှတ်မယ်။ အဲဒီအစိုးရမျိုးကိုလည်း အကြမ်းဖက်သမားလို့သတ်မှတ်ပြီး အဲဒီအစိုးရမျိုးကိုလည်း အကြမ်းဖက်သမားတွေကိုတိုက်သလို တိုက်ပစ်မယ်လို့ပြောပြီး 9/11 အပြီး ၂၇ ရက်အကြာ ၇- ၁၀- ၂၀၁၀ ရက်နေ့မှာ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှု စတင်တာပါပဲ။

“9/11 တိုက်ခိုက်မှုဟာလည်း တကယ်ရာဇဝတ်မှုကြီးပါဗျာ။ “ရာဇဝတ်ပြစ်မှုဆိုတာကို ဘယ်လိုကိုင်တွယ်ကြရသလဲ။ ပထမဦးဆုံး အဲဒီရာဇဝတ်ပြစ်မှုကို ဘယ်သူကျူးလွန်တာလဲဆိုတာ သက်သေအထောက်အထား ခိုင်လုံစွာစွပ်စွဲနိုင်အောင်ဖော်ထုတ်ရမယ်။ သေချာပြီဆိုမှ အဲဒီတရားခံကိုဖမ်းရမယ်။ အခုတော့ အဲဒီ 9/11 ဖြစ် ရှစ်လကြာသည့်တိုင် အမေရိကန်မှုခင်းထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ FBI အကြီးအကဲကိုယ်တိုင်က 9/11 ကို ဘယ်သူကျူးလွန်တယ်ဆိုတာ မသိရသေးပါဘူးလို့ ဖြေထားပါတယ်။

“ဥပမာတစ်ခုပြောမယ်။ ကမ္ဘာမှာ နာမည်ဆိုးနဲ့ကျော်ကြားဆုံး အကြမ်းဖက်သမား လူးဝစ်ပိုဆာ ဒါကာရိုင်းလ် (Louis Posada Carriles) ဆိုတဲ့လူကို ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံက ရာဇဝတ်ကောင် တရားခံပြေးအဖြစ် အလိုရှိတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ၁၉၇၆ ခုနှစ်က ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံမှာ ကျူးဘားနားခေါ် ကျူးဘားလေကြောင်းလိုင်းပိုင် လေယာဉ်ကြီးတစ်စင်းကို လူးဝစ်ပိုဆာ ဒါကာရိုင်းလ်က ဖောက်ခွဲခဲ့တဲ့အတွက် ခရီးသည် ၇၃ ယောက်သေဆုံးခဲ့တယ်။ နောက်ပြီးသူဟာ နီကာရာဂွါနိုင်ငံမှာ သူပုန်ထနေတဲ့ (အမေရိကန်အထောက်ပံ့ခံ ကွန်ထရာသောင်းကျန်းသူတွေကို ကူညီပံ့ပိုးပေးခဲ့တယ်။ တကယ်တော့ အမေရိကန်စစ်တပ်က ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး အိုလီပါနော့သ်နဲ့အတူ လူးဝစ်ပိုဆာဒါကာရိုင်းလ်၏ အားပေးပံ့ပိုးနေတဲ့ ကွန်ထရာ သူပုန်တွေလက်ချက်နဲ့ သေရတဲ့ အရပ်သားတွေဟာ 9/11 တိုက်ခိုက်မှုမှာ နယူးယောက်နဲ့ ဝါရှင်တန်ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်မှာသေရတဲ့ လူဦးရေသုံးထောင်နီးပါး၊ သေသူ ၂၉၀၀ ကျော်ရဲ့ အဆများစွာပိုပါတယ်။ လူးဝစ်ပိုဆာဒါကာရိုင်းလ်နဲ့အတူ ကျူးဘားလေယာဉ်ကြီးကို ဖောက်ခွဲခဲ့တဲ့ အကြမ်းဖက်သမား အော်လန်ဒိုဘော့ခ် (Arado Bosech) ဟာလည်း အခု အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်မှာ ကောင်းမွန်စွာနေထိုင်လျက်ရှိပါတယ်။ FBI စုံထောက်အဖွဲ့နဲ့ အမေရိကန်တရားရေးဌာနတို့က အော်လန်ဒိုဘော့ချ်ကို အမေရိကန်နိုင်ငံအတွက်အန္တရာယ်ရှိတဲ့ အကြမ်းဖက်သမားအဖြစ် ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးဖို့ကြိုးပမ်းခဲ့တယ်။ အဲဒီတုန်းက အမေရိကန်သမ္မတဖြစ်တဲ့ ဂျော့ဒဗလူဟားဘတ်ဘုရှ် (စီနီယာ) က သမ္မတအခွင့်အာဏာသုံးပြီး လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးခဲ့တယ်။ အဲဒီစီနီယာဘုရှ်ရဲ့သား ဂျူနီယာဘုရှ် သမ္မတဖြစ်လာတော့ ဂျူနီယာဘုရှ်က အကြမ်းဖက်သမားကို လက်ခံပေးတဲ့ နိုင်ငံအစိုးရဟာလည်း အကြမ်းဖက်သမားတွေပဲ ဖြစ်တယ်လို့သတ်မှတ်ပြီး အဲဒီနိုင်ငံကို ဝင်တိုက်ပစ်ရမယ်လို့ ဘုရှ်မူဝါဒ (Bush Doctrine) ထုတ်ပြန်ထားရာ လူးဝစ်ပိုဆာဒါနှင့် အော်လန်ဒိုအပါအဝင် အကြမ်းဖက်သမားများကို လက်ခံထားတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံကို ကျူးဘားတို့၊ ဗင်နီဇွဲလားတို့၊ နီကာရာဂွါနိုင်ငံတို့က ဝင်တိုက်ရတော့မလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်လာပြီလေ။”

(ရှာလွမ်) “ကဲ အီရတ်နိုင်ငံဘက်လှည့်ကြည့်ကြဦးစို့။ အမေရိကန်က ၂၀၀၃ ခုနှစ် (မတ်လ ၁၉ ရက် နေ့ညကစပြီး) အီရတ်ကို ဘာကြောင့်ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်တာလဲ”

(ချွမ်စကီး) ၂၀၀၃ ခုနှစ် မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့မှာ အမေရိကန်က အီရတ်ကိုဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ကျူးကျော်ခဲ့တယ်။ အစကတော့ အီရတ်သမ္မတဆက်ဒမ်ဟူစိန်ရဲ့ လက်ထဲမှာ နျူကလီးယားလက်နက်တွေ၊ ဓာတုအဆိပ်လက်နက်တွေ၊ ဇီဝရောဂါပိုးမွှားလက်နက် တွေစတဲ့ လူအစုလိုက်အပြုံလိုက်သေစေတဲ့လက်နက် WMD တွေရှိနေတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေကို အဲဒီလက်နက်တွေနဲ့တိုက်ဖို့ ဆက်ဒမ်ဟူစိန်ကပြင်ဆင်နေပြီး ကမ္ဘာအတွက်ရော အမေရိကန်အတွက်ပါ အန္တရာယ်ရှိတယ်။ ကုလသမဂ္ဂက အဲဒီလက်နက်တွေ (အကြိမ်ကြိမ်) သွားရောက်ရှာဖွေသော်လည်းမတွေ့ဘူး။ ဒါကြောင့် အမေရိကန်က လက်ဦးမှုယူပြီး (Preemptie) စတင်တိုက်ခိုက်ရမယ်လို့ကြေညာပြီး (၁၉-၃-၂၀၀၃) တွင် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်။ တကယ်ဝင်တိုက်ပြီး WMD လက်နက်တွေ ဘယ်လိုမှမတွေ့တော့ (ရှိမှမရှိဘဲ) ၂၀၀၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလကျတော့ ဂျူနီယာဘုရှ်က အီရတ်ကို ဒီမိုကရေစီသွတ်သွင်းပေးဖို့ ဝင်တိုက်တာဟု လေသံပြောင်းသွားတယ်။ (အီရတ်ကို ဝင်မတိုက်မီခြောက်လကြိုပြီး ထိုစဉ်က အမေရိကန်ဒုတိယသမ္မတ ဒစ်ချေနီ (စီနီယာဘုရှ်လက်ထက် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးလုပ်ခဲ့ပြီး အီရတ်ကို ၁၉၉၀-၉၁ က ဝင်တိုက်ပေးခဲ့သူ) လက်ရှိ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌလုပ်နေသော အမေရိကန် ရေနံကုမ္ပဏီကြီး (ဟယ်လီဘာတန်) ကို ဝင်မတိုက်မီခြောက်လကြိုပြီး အီရတ်ရေနံလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ခွင့် ကန်ထရိုက်ချပေးခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ကွန်ဒိုလီဇာရိုက်စ်သည်လည်း ရေနံကုမ္ပဏီကြီးတစ်ခု၏ အမှုဆောင်အရာရှိလုပ်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ စီနီယာဘုရှ်နှင့် ဂျူနီယာဘုရှ်သမ္မတ သားအဖနှစ်ယောက်သည်လည်း ရေနံကုမ္ပဏီထောင်ခဲ့ဖူးသည်။ ထိုစဉ်က အီရတ်နိုင်ငံ၏ မြေအောက်မှရေနံအရန်သိုက်သည် ကမ္ဘာတွင် ဒုတိယအကြီးဆုံး ရေနံသိုက်ကြီးဖြစ်သည်။)

(အက်ချ်ကာ) “အမေရိကန်က အီရတ်ကိုတိုက်တဲ့အပေါ် တစ်မျိုးယူဆကြတာရှိတယ်။ စက်မှု ထွန်းကားလွန်းတဲ့ အမေရိကန်ဟာ ရေနံစွမ်းအင်လောင်စာကို အလေးအနက်ထားနေရတယ်။ အမေရိကန်အနေနဲ့ ရေနံလိုအပ်ချက်ရဲ့ ထက်ဝက်လောက်ကို ပြည်ပကဝယ်နေရတယ်။ အဓိကမှာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းအာရပ် (မွတ်ဆလင်) နိုင်ငံတွေဆီကပေါ့ဗျာ။ WMD ၏ အန္တရာယ်လက်နက်များ အကြောင်းပြပြီး တိုက်ခိုက်တာက အဲဒီဒေသက ရေနံကို စိတ်ကြိုက်ထုတ်ယူဖို့ဖြစ်တယ်လို့ ယူဆနေကြတယ်။

(အမေရိကန်နှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ ရေနံပြဿနာများကို ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးကာလ အာရပ်ရေနံနိုင်ငံများက ၎င်းတို့၏အဓိကရန်ဘက် အစ္စရေးနိုင်ငံနှင့်စစ်ဖြစ်တိုင်း အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ ပြင်သစ်တို့က အစ္စရေးဘက်မှ ကူညီပံ့ပိုးနေခဲ့ပုံများအပေါ်မကျေနပ်၍ ၁၉၇၃-၇၄ ခုနှစ်များက အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများအပေါ် ရေနံတင်ပို့မှုရပ်စဲခဲ့သည်။ ရေနံကိုလျှော့ထုတ်ကြပြီး ရေနံဈေး မတန်တဆတင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုအခါမှစ၍ အမေရိကန်စီအိုင်အေက အရှေ့အလယ်ပိုင်းကိုဝင်မွှေပြီး အမေရိကန်၏ကျူးကျော်စစ်များအတွက် လမ်းခင်းခဲ့သည်များကိုပါလေ့လာပါလျှင် ယနေ့အမေရိကန်နှင့် အနောက်အုပ်စုခေါ် ကမ္ဘာ့မူလလက်ဟောင်း နယ်ချဲ့နိုင်ငံများအုပ်စုတို့သမိုင်းကြောင်း၊ ယနေ့လုပ်ရပ်များကို သတင်းအသိများမှ ရယူသုံးသပ်ကြည့်လျှင် အစင်းအစင်းမုန့်တီဟင်းလို ကွင်းကွင်းကွက်ကွက် ရှင်းရှင်းပြက်ပြက် လင်းလင်းလက်လက် မြင်နိုင်ကြမည်ဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိလူမျိုး မိမိနိုင်ငံကို နယ်ချဲ့အုပ်စုအန္တရာယ်မှ ရှောင်ကွင်းနိုင်ကြမည်ဖြစ်ကြောင်းပါခင်ဗျား)။      ။