“လွတ်လပ်ရေး အရှိန်အဝါသည် ထိန်ကာဝင်းမှည့်၊ တလက်လက်ပြောင်သည်။ မြန်မာ့မြေပေါ် တောက်ထွန်းခဲ့ပြီ၊ ထွန်းပါသောကော၊ ပြောပြမည်၊ မဟာဗန္ဓုလမှ စကာအတည်၊ ဗိုလ်ချုပ်တို့ နောက်ဆုံးဖြစ်တော့သည်။ တစ်ရာ့နှစ်ဆယ့်နဲ့ နှစ်နှစ်တိုင်တိုင် မြန်မာ့သွေးတွေလည်း တဖြိုင်ဖြိုင်ပေးကာ ရွေးယူတော့မှရသည်။ ဟယ် - လွတ်လပ်ရေး သင်ဘယ်ကိုပြေးတော့ မလွတ်နိုင်၊ လက်ဆုပ်လက်ကိုင် ပိုင်ဆိုင်ရပေပြီ။” ဤစာသား တေးသွားကား ၁၉၄၈ ခုနှစ်ဇန်နဝါရီလ၄ရက်နေ့တွင် ပထမအကြိမ် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးနေ့ကို ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် မြန်မာ့အသံမှထုတ်လွှင့်ခဲ့သည့် တေးသီချင်း ဖြစ်သည်။
လွတ်လပ်ရေးဟူသည်ကား နိုင်ငံတိုင်း နိုင်ငံတိုင်းအတွက် တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်သော အဖိုးအနူထိုက်တန်သည့် နိုင်ငံ့ရတနာ အမြုတေ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတိုင်းသည် ဆုံးရှုံးခဲ့သော လွတ်လပ်ရေးကို အလွယ်တကူပြန်လည် ရရှိလာခဲ့ကြသည်မဟုတ်ပေ။ နိုင်ငံ့စည်းစိမ်ဥစ္စာ၊ လူ့အသက်သွေးချွေးတို့ကို အချိန်ကာလရှည်ကြာစွာ စွန့်လွှတ်ပေးဆပ်ပြီးမှ ပြန်လည်ရရှိလာကြခြင်း ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ လွတ်လပ်ရေးသည်ကား ဖော်ပြပါပထမအကြိမ် လွတ်လပ်ရေးနေ့ ဂုဏ်ပြုတေးသွားပါအတိုင်း အခြားနိုင်ငံများနှင့်မတူ ပိုမိုထူးကဲစွာဖြင့် ပြည်သူများ၏ အသက်များ၊ သွေးများ၊ ချွေးများအပါအဝင် နိုင်ငံတစ်ခုလုံးပါ နှစ်တစ်ရာကျော် ရင်းနှီးပေးဆပ်ခဲ့ရပေသည်။
သူ့ကျွန်မခံတွန်းလှန်ကြမည်ဆိုသည့် သတ္တိဗျတ္တိ၊ စွန့်လွှတ်စွန့်စားမှုများဖြင့် နိုင်ငံအတွက် ပေးဆပ်ခဲ့မှုများသည် အံ့ချီးမကုန်ပင် ဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာပထမစစ်ပွဲ စတင်ဖြစ်ပွားစဉ်ကာလ မတိုင်မီကတည်းက တိုင်းပြည်နိုင်ငံအတွက် ရဲဝံ့စွန့်စားခဲ့သည့် မြန်မာ့သူရဲကောင်း စစ်သူကြီး မဟာဗန္ဓုလမှစ၍ မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရရှိမည့်အချိန်အထိ စွန့်လွှတ် အနစ်နာခံပြီး သူမတူအောင် စွမ်းစွမ်းတမံကြိုးပမ်းအားထုတ်ခဲ့သော အမျိုးသား ခေါင်းဆောင်၊ စစ်သေနာပတိ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ခေတ်ကာလအထိ မြန်မာတို့၏ရင်းနှီးပေးဆပ်မှု၊ စွန့်လွှတ်စွန့်စား ခဲ့ကြရမှုများမှာ မြန်မာ့သမိုင်း၊ ကမ္ဘာ့သမိုင်းတွင် ကမ္ပည်းမော်ကွန်း ရေးထုသွင်းပြီး ကမ္ဘာတည်သရွေ့ တည်တံ့ခိုင်မြဲနေပြီ ဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံအား တိုင်းတစ်ပါး၏ ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်မှုအောက်မှ လွတ်မြောက်ပြီး လုံးဝလွတ်လပ်သော နိုင်ငံဖြစ်လာရေးအတွက် နှစ်ပေါင်း တစ်ရာနှစ်ဆယ့်နှစ်နှစ်ကြာ ကာလအတွင်း မြန်မာအမျိုးသား အာဇာနည် သူရဲကောင်း သိန်းသောင်းချီတို့၏အသက်၊ သွေးအမြောက်အမြား ပေးဆပ်ပြီးမှ ရရှိလာခဲ့သော လွတ်လပ်ရေး၏တန်ဖိုးထား မည်မျှကြီးမားပြီး တန်ဖိုး မဖြတ်နိုင်သည်ကို ခန့်မှန်းကြည့်နိုင်ပေသည်။ ယခုအခါ လွတ်လပ်ရေး ရရှိပြီးသည်မှာ နှစ်ပေါင်း ၇၀ကျော်ကြာမြင့်လာပြီဖြစ်ရာ မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးအတွက် တန်ဖိုးကြီးကြီး ပေးဆပ်ခဲ့ရမှုများကို မေ့ပျောက်ပစ်၍ ရနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။ လူ့သမိုင်းတစ်ဆက်မက ကျော်ဖြတ်ခဲ့ပြီးဖြစ်၍ သမိုင်းကို သမိုင်းတွင် ပစ်ပယ်ထားခြင်း၊ မေ့ပျောက်ထားခြင်းလည်း မဖြစ်သင့်ပေ။ မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းမှုသမိုင်းကို လွတ်လပ်ရေးနေ့ အခါသမယနှင့် ကြုံကြိုက်သည့်အချိန်အခါသာမက အစဉ်ထာဝရအမြဲမပြတ် မမေ့မပျောက်ဘဲ ရှိကြဖို့လိုအပ်ပါသည်။
ခေတ်ရေစီးကြောင်းနှင့်အတူလိုက်နေရသည့်ခေတ်မီတိုးတက်နေသော ကာလခေတ်အမြင်၊ ခေတ်အတွေး၊ ခေတ်ရှေ့ပြေးမှုများကို ဦးစားပေး အလေးထားနေကြရသည့် မျိုးဆက်သစ်တို့ ကာလများ၌ ယခုကဲ့သို့ လွတ်လပ်သည့် အခွင့်အရေးများ၊ တိုးတက်သည့်ခံစားမှုများ ရရှိနေကြရသည်မှာ လွတ်လပ်ရေးမရမီ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း တစ်ရာကျော်ကာလအတွင်းက အသက်၊ သွေး၊ ချွေး ပေးဆပ်ခဲ့ကြသည့် သိန်းသောင်းချီသော မြန်မာဘိုးဘွားဘီဘင် သူရဲကောင်းများ၏ ကျေးဇူးများနှင့်မကင်းနိုင်သည်ကို ရှုမြင်ဆင်ခြင် နိုင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ဤကဲ့သို့ လွတ်လပ်ရေးနေ့ထူးသို့ ရောက်သည့်ကာလများ၌ တိုင်းပြည်နှင့် လူမျိုးအတွက် ပေးဆပ်ခဲ့ကြသည့် မြန်မာသူရဲကောင်းများအား အလေးအမြတ်ဂုဏ်ပြုကြရမည် ဖြစ်သည်။
သို့ဖြစ်ရာ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ လွတ်လပ်ရေး အရှိန်အဝါ ယနေ့ထက်တိုင်အောင် ထိန်ကာဝင်းလက် တောက်ပစေနိုင်အောင် ဆောင်ကြဉ်းပေးခဲ့ကြပါသော ရှေးရှေးဘိုးဘွားဘီဘင် မြန်မာသူရဲကောင်းကြီးများအား (၇၃)နှစ်မြောက် လွတ်လပ်ရေးနေ့ အခါသမယကာလတွင် အထူးဂုဏ်ပြုချီးမြှောက်ကြရမည် ဖြစ်ပါကြောင်း။ ။
