ကမ္ဘာ့လူ့အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်း (Universal Declaration of Human Rights, UDHR) ကို အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်မှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့ဆိုလျှင်ဖြင့် စိန်ရတု (၇၅) နှစ် ပြည့်မြောက်တော့မည် ဖြစ်ပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂ (United Nations) သည် ၁၉၄၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက် နေ့တွင် စတင်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်စာတမ်း (UN Charter) ဒုတိယအပိုဒ်တွင် “to reaffirm faith in fundamental human rights, in the dignity and worth of the human person, in the equal rights of men and women and of nations large and small”, “လူတို့၏ အခြေခံ လူ့အခွင့်အရေးများ၊ လူတို့၏ဂုဏ်သိက္ခာနှင့်တန်ဖိုးများ၊ အမျိုးသမီးနှင့်အမျိုးသား၊ နိုင်ငံကြီးနှင့်နိုင်ငံငယ်တို့တွင်တူညီသော အခွင့်အရေးများရှိသည်ကို သက်ဝင်ယုံကြည်မှုရှိကြောင်း ထပ်လောင်းအတည်ပြုရန်”ဟု ဖော်ပြထားသော်လည်း ဤအချက်မျှနှင့်မလုံလောက်ဟု လက်ခံယုံကြည်ကြသဖြင့် ကမ္ဘာ့လူ့အခွင့်အရေး ကြေညာစာတမ်းကိုရေးဆွဲရန် စတင်ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကြမ်းဖက်အုပ်စုများအဖြစ် ကြေညာထားသော CRPH ၊ NUG နှင့် လက်အောက်ခံအဖွဲ့အစည်းများ၊ ယင်းတို့နှင့်ဆက်နွှယ်နေသော အဖွဲ့များအနေဖြင့် နိုင်ငံတော်၏ တည်ငြိမ်ရေးကို ပျက်ပြားစေရန်နှင့် ပြည်သူများကို အကြောက်တရားများဖြစ်ပေါ်စေပြီး အစိုးရယန္တရားများ ပျက်ပြားစေရန် ရည်ရွယ်လှုံ့ဆော်ခြင်း၊ ဝါဒဖြန့်ခြင်း၊ ခြိမ်းခြောက်ခြင်းများကို လူမှုကွန်ရက်များမှတစ်ဆင့် နည်းမျိုးစုံဖြင့် လုပ်ဆောင် လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိနေရသည်။

သမိုင်းဆိုသည်မှာ ရှေးယခင်မျိုးဆက်များ ကြုံခဲ့၊ ဆုံခဲ့၊ မှားခဲ့၊ အောင်မြင်ခဲ့၊ ကျရှုံးခဲ့သည်များကို နောက်လူများ အတုယူ၊ သင်ခန်းစာယူနိုင်အောင် မှတ်တမ်းရေးထိုးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ နောက်မျိုးဆက်များက ထိုမှတ်တမ်းကို ဖွင့်ဖတ်နိုင်သည့် အရည်အသွေးရှိရမည်။ ဖတ်ပြီး၊ သိရုံ၊ မှတ်ရုံအဆင့်တွင် ရပ်ထား၍မရပါ။ သမိုင်းပါအချက်အလက်များကို သုံးသပ်ကာ မိမိတစ်ဦးချင်းဘဝနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်း တိုးတက်ရေး အတွက် အသုံးချနိုင်စွမ်းရှိရပေမည်။ သို့မှသာ “မအအောင် (သို့မဟုတ်) အလိမ်မခံရအောင် သမိုင်းသင်တာ” ဆိုသည့် ဆရာကြီးဒေါက်တာ သန်းထွန်း၏အဆိုနှင့် ညီပါလိမ့်မည်။ ကျွန်တော်က တော့ “မအရုံ” နှင့် “အလိမ်မခံရရုံ” လောက်နှင့် မတင်းတိမ်နိုင်ပါ။ သူများထက် “နှာတစ်ဖျားသာချင်လို့” သမိုင်းသင်ရတာပါလို့မြင်မိသည်။ ထို့ထက် ပိုချင်တာကတော့ အထက်ဖော်ပြပါ အိန္ဒိယပညာရှင် ရဲ့အဆိုပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံသားများ “သမိုင်း မသိလို့ မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်း အသတ်မခံရရေး” ဟု မြင်မိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိကမြစ်ကြီးလေးသွယ်ဖြစ်သည့် ဧရာဝတီ၊ ချင်းတွင်း၊ စစ်တောင်း၊ သံလွင်တို့တွင် ဧရာဝတီမြစ်ကြီးသည် အလျား ၂၂၈၈ ကီလိုမီတာ (၁၄၂၂မိုင်)၊ ဧရိယာ စတုရန်းကီလိုမီတာ ၄၀၄၄၀၀ (၁၅၆၁၀၀ စတုရန်းမိုင်)ရှိ၍ နိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်မှတောင်ဘက်သို့ စီးဆင်းလျက်ရှိကာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အကျယ်ပြန့်ဆုံးသော ကုန်းတွင်းငါးလုပ်ငန်းရေပြင်အဖြစ်တည်ရှိသည်။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိရေးအဖွဲ့ (Transparency International-TI) က “အစိုးရ ယန္တရား၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၊ သတင်းမီဒီယာများနှင့် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များကိုဆောင်ရွက်ရသည့် လူပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးချင်း သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု အနေဖြင့် လုပ်ငန်းတာဝန်အရ လုပ်ဆောင်ရမည့် တာဝန်ဝတ္တရားများနှင့် ကိုယ်ကျိုးစီးပွားတို့ အကြားရွေးချယ်ရန် ဒွိဟဖြစ်စေသည့် အခြေအနေတွင် အကျိုးစီးပွားများပဋိပက္ခဖြစ်ပေါ်သည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။ အောက်စ်ဖို့ဒ် အဘိဓာန်ကမူ “ရာထူးတာဝန်အရပေးအပ်ထားသည့် လုပ်ပိုင်ခွင့်ကိုအသုံးပြုကာ ဆုံးဖြတ်ချက်များချမှတ်ခြင်းနှင့် လုပ်ငန်းတာဝန်များ ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့တွင် “ကိုယ်ကျိုးစီးပွား” ကို ဦးတည်သော ပြုမူဆောင်ရွက်မှုများသည် အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခ အခြေအနေပင်ဖြစ်သည်” ဟု ဖွင့်ဆိုထားသည်။

နွေရာသီက မပီပြင်သေးပါဘူး။ မီးနံ့များကနေရာအနှံ့မှ ကြားနေရပါပြီ။ နွေဦးဂီတဆရာ ကိုဥသြ၏ အလွမ်းတေးထက်ပင် စောချင်နေသေးသည်။ မည်သို့ဖြစ်ကြသည်မသိ၊ လောင်ကိုလောင်မှရမည် ဆိုသည်မျိုးဖြစ်နေသည်။ သတိပြုကြစေချင်သည့် စေတနာကအရင်းခံပါ။ သွားသတိ၊ လာသတိ၊ စားသတိနှင့်ဆိုသကဲသို့မျိုး မီးနှင့်ပတ်သက်လာလျှင်လည်း ဖယောင်းတိုင်မီး၊ မီးခွက်မီး၊ ထင်းမီး၊ လျှပ်စစ် မီး၊ ဂတ်စ်မီး စသည်ဖြင့် မည်သည့်မီးပင်သုံးသုံး သတိတစ်လုံးလက်ကိုင်သုံးပြီး သတိနှင့်မီးအမြဲ ယှဉ်ကာအသုံးပြုစေချင်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် “လူခိုးလျှင်တော့ အစုတ်ကျန်၊ မီးခိုးလျှင်တော့ အပြုတ်နှံ”သောကြောင့် လက်တို့နေရခြင်းဖြစ်သည်။ မီးဘေးအန္တရာယ်သည် အခြားဘေးအန္တရာယ်တို့ထက် ဖြစ်ပွားမှုနှုန်းပိုများသောကြောင့်ပင်ဖြစ်သည်။

ချင်းပြည်နယ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်ပထမဆုံးရေးဖြစ်ခဲ့သော ဆောင်းပါးနာမည်ဖြစ်သည်။ ရုန်းတောင်ခြေမှ အလင်းတန်းများ....ဟူ၍။ အချိန်ကာလအားဖြင့် တွက်စစ်ကြည့်သော် ၁၉၉၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလထဲမှာ ဟားခါးမြို့၌ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သော အဋ္ဌမအကြိမ်မြောက် ကျောင်းသားအားကစားပွဲတော်ကြီးက အပြန်ရေးခဲ့သည်ဆိုတော့ကာ ဪ....၂၅ နှစ်တောင်ကြာခဲ့ပြီမို့၊ ငွေရတုသို့ပင် တိုင်ခဲ့ချေပြီတကား။ စိတ်ထဲမှာတော့ မနေ့တစ်နေ့ကအတိုင်းပင်။ သည့်နောက်မှာလည်း နတလဝန်ထမ်းဘဝဖြင့် ချင်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း) ဒေသများသို့ သုံး၊ လေးခေါက်မက ရောက်ခဲ့ပါသေးသည်။ ဟားခါးနှင့် ထန်တလန်ကြားက တီးမစ်(သီမြစ်) ချိုင့်ဝှမ်းဒေသအလှကို တစ်ဝကြီး ကြည့်ခဲ့ရဖူးသည်။ တီးတိန်နှင့် တွန်းဇံဒေသဘက်တွေမှာ တိမ်ပင်လယ်ကိုမြင်ခဲ့သည်။ ဒေသခံတိုင်းရင်းသူအချောအလှတွေပေါသော ဖလမ်းမြို့ကိုလည်း ရောက်ခဲ့သည်။ တီးတိန်မြို့ကိုအသွား ကားလမ်းပေါ်က မြောက်ယဉ်စွန်းတန်း ဖြတ်သောနေရာမှာ ဆရာတပည့်တွေ အမှတ်တရဓာတ်ပုံရိုက်ခဲ့ကြတာကိုလည်းမမေ့။ ဆိုရသော် ချင်းပြည်နယ်၏ အလှများနှင့်အမှတ်တရများက နှစ်တွေဘယ်လိုပြောင်းပြောင်း၊ ဟောင်းသွားသည်၊ နွမ်းသွားသည်၊ ရိုးအီသွားသည်ဟူ၍မရှိ။ အမြဲတမ်းလန်းဆန်းလတ်ဆတ်နေသည်သာ။ ချင်းပြည်နယ်ကိုကျွန်တော်ချစ်ပါသည်။ တောင်ဇလပ်ပန်းနီနီများနှင့် အောက်ချင်းငှက်တို့၏ သစ္စာတရားကို ကျွန်တော်တန်ဖိုးထားပါသည်။

အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနသည် မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးနှင့်အတူ ပေါက်ဖွားလာသည့် ဝန်ကြီးဌာနတစ်ခုဖြစ်ပြီး အေးချမ်းသာယာ၍ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် ခေတ်မီနိုင်ငံတော်ကြီးတည်ဆောက်ရာတွင် နိုင်ငံတော်၏နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးအခြေအနေများနှင့် လိုက်လျောညီထွေသည့် မူဝါဒများ၊ ရည်မှန်းချက်များ၊ လုပ်ငန်းစဉ်များချမှတ်၍ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ နိုင်ငံတော်၏ အဓိကကျသည့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များအား ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများပေါ်ပေါက်စေရေး ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည်။

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ကျင်းပမည့် မြန်မာနိုင်ငံ ကျန်းမာရေးပညာရပ်ဆိုင်ရာနှီးနှောဖလှယ်ပွဲ (၂၀၂၃) “Myanmar Health Sciences Conference (2023)” ကို မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့နှင့် ၁၂ ရက်နေ့တို့တွင် နေပြည်တော်ရှိ မြန်မာအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်းဗဟိုဌာန (MICC-II) ၌ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ ကျန်းမာရေးပညာရပ်ဆိုင်ရာ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ (Myanmar Health Sciences Conference) ၏ အဓိကဦးတည်ချက်ခေါင်းစဉ်အနေဖြင့် အရည်အသွေးရှေးရှု ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု (Quality Care in Medical Practice) ဟု သတ်မှတ်၍ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ပြီး ဆွေးနွေးပွဲ (Symposium) ၄၉ ခုနှင့် ဆေးလက်တွေ့ဆွေးနွေးခြင်းကဏ္ဍ (Clinical Sessions) လေးခုအပြင် အာရှနှင့် အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင်းမှ ဆေးပညာရှင် ၁၁ ဦး၏ Special Talks များကို ထည့်သွင်း ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်သည်။