မြန်မာနိုင်ငံသည် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များနှင့် တောတောင် သဘာဝအလှအပများ ပေါများကြွယ်ဝခြင်းကြောင့် ပြည်ပခရီးသွား ဧည့်သည်များကို ဆွဲဆောင်နိုင်စွမ်းရှိသည့် နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တည်ရှိနေသည့် ခရီးသွားဧည့်သည် ဆွဲဆောင်သည့် နေရာများသည် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်း ထိပ်တန်းသို့ ရောက်ရှိနေသော အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများထက် နိမ့်ကျမှုမရှိ။ အချို့သော နေရာဒေသများနှင့် သဘာဝအလှအပများဆိုလျှင် လွန်စွာထူးခြားလှပ၍ သဘာဝမပျက် ပြုပြင်မွမ်းမံဖြည့်ဆည်းလိုက်မည်ဆိုပါက ကမ္ဘာကျော်နိုင်သည့်နေရာများ များစွာရှိသည်ဟု ယုံကြည်မိသည်။ သို့ရာတွင် မိမိတို့နိုင်ငံရှိ ခရီးသွားဧည့်သည်အများအပြား လည်ပတ် ကြသည့် နေရာများတွင်လည်းကောင်း၊ အဝေးပြေးလမ်းများတွင် လည်းကောင်း၊ အကျည်းတန်အရုပ်ဆိုးစွာ အလှဖျက်နေကြသည့် အရာများမှာ စွန့်ပစ်အမှိုက်များဖြစ်သည်။ စွန့်ပစ်အမှိုက်များအနက် အကွေ့ရအများဆုံးမှာ ပလတ်စတစ်အမှိုက်များပင် ဖြစ်သည်။

ဂျီနီဗာမြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏ (၄၈) ကြိမ်မြောက် ပုံမှန်အစည်းအဝေးကာလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ဆန့်ကျင်သည့် ဆွေးနွေးမှု (၃) ခုကို သက်ဆိုင်သည့် မြန်မာနိုင်ငံမပါဘဲ တင်သွင်းဆွေးနွေးခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။ ထိုအစည်းအဝေးတွင် မြန်မာနိုင်ငံလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာ တင်သွင်းသူက စက်တင်ဘာ ၂၂ ရက်တွင် နှုတ်ဖြင့် တင်သွင်းခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာ၂၃ ရက်တွင် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးက တင်ပြခဲ့မှုများမှာ တရားနည်းလမ်းမကျသည့် တစ်ဖက်သတ်တလွဲ ကောက်ချက်စွပ်စွဲမှုများ ဖြစ်သည်။

အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်း NUG က နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးတွင် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုများ အရှိန်မြှင့်တင် ပြုလုပ်ရန်အတွက် ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာ ၇ ရက်နေ့တွင် ကြေညာချက်တစ်ခု ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ ပြည်သူလူထုအတွင်း စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ မြင့်တက်လာခဲ့သလို အိမ်နီးချင်းအာဆီယံနိုင်ငံများ အပါအဝင် ပြည်ပနိုင်ငံများကလည်း အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် သွေးချောင်းစီးဖြစ်ရပ်များ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် အပေါ် စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေကို ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၄ ရက်တွင် လည်းကောင်း၊ အကြမ်းဖက်မှုအား ငွေကြေး ထောက်ပံ့မှုဆိုင်ရာ ပြစ်မှုများကို တားဆီး နှိမ်နင်းခြင်းနည်းဥပဒေများကို ၂၀၁၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၀ ရက်တွင်လည်းကောင်း ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီးဖြစ်သည့်အပြင် အာဆီယံအကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်းအား ၂၀၀၇ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁၃ ရက်တွင် လည်းကောင်း၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု၊ နိုင်ငံဖြတ်ကျော်အုပ်စုဖွဲ့ မှုခင်းများနှင့်ဆေးဝါးများ တရားမဝင် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ခြင်းဆိုင်ရာ ဘင်းမ်စတက် ကွန်ဗင်းရှင်းအား ၂၀၀၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ရက်တွင်လည်းကောင်း၊ အကြမ်းဖက် မှုနှင့် သက်ဆိုင်သော ကုလသမဂ္ဂကွန်ဗင်းရှင်း ၁၉ ခုအနက် ၁၃ ခုကိုလည်းကောင်း အတည်ပြု ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်မှုနှုန်း ၈ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၉ ရာခိုင်နှုန်း ဝန်းကျင်သို့ ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သော်လည်း စိတ်ချရသည့် အခြေအနေသို့ မရောက်သေး။ တစ်နိုင်ငံလုံး ပျမ်းမျှခြင်းအားဖြင့် ကူးစက်မှုနှုန်း ကျဆင်းသည်ဟုဆိုနိုင်သည့်တိုင်အောင် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အချို့၊ နယ်စပ်ဒေသများ စသည်တို့တွင် ကူးစက်မှုနှုန်း များနေဆဲဖြစ်သည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ် ထိန်းချုပ်ရေးတွင် ရောဂါ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပေးမှုသည် လွန်စွာအရေးပါသည့်အလျောက် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုများကို အရှိန်အဟုန်မပျက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးသူ ဦးရေစုစုပေါင်း ၁၀ သန်းခန့် ရှိလာပြီဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုမှာ တတိယလှိုင်းဖြစ်ပွားစအချိန်အခါက ဖြစ်ပွားနှုန်း ၄၀ရာခိုင်နှုန်းခန့်အထိ ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ၏ စီမံခန့်ခွဲဆောင်ရွက်မှု၊ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ၏ကြိုးစားအားထုတ်မှု၊ ပြည်သူတို့၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကြောင့် ယခုအခါတွင် ဖြစ်ပွားနှုန်း ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအောက်သို့ တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းလာသည်ကို တွေ့ရသည်။ ရောဂါ ကူးစက်ဖြစ်ပွားနှုန်း မျှော်မှန်းထားသည့်အတိုင်း အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိလျော့ကျမှသာ ပြည်သူတို့၏လူမှုစီးပွားဘဝ ပုံမှန်အခြေအနေ ရောက်ရှိလာမည်ဖြစ်သည်။ လက်ရှိကာလတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်သူတို့၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမှာ ယခင်နှင့်မတူ သိသိသာသာ လက်တွဲပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လာ ကြသည်ကိုတွေ့ရသည်။ အစောပိုင်းကာလများကကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနှင့်ပတ်သက်၍ မမှန်မကန် သွေးထိုးလှုံ့ဆော်မှုများကြောင့် အထူးသဖြင့် ကာကွယ်ဆေးထိုးလုပ်ငန်း များတွင် ရှောင်ဖယ်ခဲ့ ကြသည့်အပြင် မသမာသူများက ပြည်သူများကြောက်ရွံ့ ထိတ်လန့်အောင် နှောင့်ယှက်ဖျက် ဆီးမှုများကြောင့် ရောဂါကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ရေးတွင် အဟန့်အတားများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ယခုအခါတွင် ပြည်သူများ မှာအမှားအမှန်ကို ခွဲခြားသိမြင်လာကြပြီး နိုင်ငံတော်နှင့်အတူ လက်တွဲပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်လာ ကြပြီဖြစ်သည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ရောက်ရှိနေပြီး ငွေကြေးလိမ်လည်ခံရခြင်းကြောင့် နေရပ်သို့ပြန်ရန် အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည့် မြန်မာ နိုင်ငံသား ၁၇ ဦးကို နိုင်ငံတော်က ကုန်ကျစရိတ်ကျခံ၍ ပြန်လည် ခေါ်ယူခဲ့ရာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပိုး ကူးစက်မှုမတွေ့ရှိရသူ သုံးဦးသည် စက်တင်ဘာ ၆ ရက် ညနေပိုင်း တွင်လည်းကောင်း၊ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ပိုးတွေ့ရှိသူ ၁၄ ဦးသည် ရောဂါပြန်လည်ပျောက်ကင်း ပြီးနောက် စက်တင်ဘာ ၂၁ ရက် ညနေပိုင်းတွင်လည်းကောင်း အမိမြေသို့ ချောမောစွာ ပြန်လည်ရောက် ရှိလာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ စားနပ်ရိက္ခာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းပြီးလျှင် မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းသည် ဒုတိယအရေးအကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။ နေ့စဉ် ပြည်သူများအတွက် အသားလိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ရန် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွင် တိရစ္ဆာန်အစာများကို ရှာဖွေရင်းနှီးမြှုပ်နှံရသည်။ ယခုအခါ လူမှုစီးပွားရေးဘဝကို ချဲ့ထွင်လာသောကြောင့် စားကျက်မြေများ ရှားပါးလာသည်။ တိရစ္ဆာန်များအတွက် အစားအစာ အခက်အခဲရှိလာသည်။ ယင်းအချက်ကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသာမက အခြားနိုင်ငံများပါ အလေးထားလာရသည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ပြန်သည့် ရှေ့ပြေးသန်းခေါင်စာရင်းအရ မိမိတို့ နိုင်ငံတွင် အထက်တန်းပညာ မသင်ကြားဖူးသူနှင့် စာလုံးဝမကတ်မြောက်သူ ဦးရေသည် မြင့်မားလျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပြီး ပြည်နယ် များတွင် ပညာရေးနှင့် ပတ်သက်ပါက ပိုမိုအားနည်းလျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရသဖြင့် ပညာရေးကို အလေးပေးဆောင်ရွက်သွားရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၊ နိုင်ငံတော် ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က စက်တင်ဘာ ၁၈ ရက်တွင် မြစ်ကြီးနားမြို့၌ ကချင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များ၊ ဌာနဆိုင်ရာဝန်ထမ်းများ၊ မြို့မိမြို့ဖများအား တွေ့ဆုံအမှာစကား ပြောကြားရာတွင် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

“နံနက်ခင်းစောစောစီးစီးကော်ဖီပူပူလေးတစ်ခွက် သောက်လိုက်ရသဖြင့် လန်းဆန်းသည့် ခွန်အားမျိုးကို ညနေခင်း လက်ဖက်ရည် တစ်ခွက်မှ ထပ်မံမလုပ်ပေးနိုင်” ဟု ဆိုသကဲ့သို့ ကော်ဖီသောက်သုံးခြင်း၏ ရရှိသောအကျိုးအမျိုးမျိုးတို့ကို ညွှန်းဆိုထားကြပါသည်။ ကော်ဖီနှင့် လက်ဖက်ရည်သည် နေ့စဉ်လူမှုဘဝနယ်ပယ်တွင် မပါမဖြစ် အသုံးဝင်သောပစ္စည်းဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာတွင် ကော်ဖီကို တန်ဖိုးထားမက်မောစွာ သောက်သုံးကြသလို မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း ကော်ဖီသောက်သုံးသည့်အလေ့အထ ရှိနေကြပါသည်။