ယခုနှစ်အတွင်း အာဖရိကတိုက်ရှိ ကွန်ဂိုနိုင်ငံနှင့် အခြားအာဖရိကနိုင်ငံအချို့တွင် Mpox ခေါ် မျောက်ကျောက်ရောဂါကူးစက်မှု အရှိန်မြင့်လာခြင်းနှင့် ကွန်ဂိုအရှေ့ပိုင်းတွင် ရောဂါပိုးမျိုးကွဲအသစ် လျင်မြန်စွာကူးစက်ပျံ့နှံ့လာသည့်အပြင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်နှင့် နိုင်ငံတကာကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုများ ရှိလာခြင်းတို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ပြီးခဲ့သည့်ဩဂုတ်လ ၁၄ ရက်နေ့တွင် မျောက်ကျောက်ရောဂါကူးစက်မှုကို နိုင်ငံတကာပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။

​​​​​​​မူးယစ်ဆေးဝါးတားဆီးနှိမ်နင်းရေးကို အမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်အဖြစ် သတ်မှတ်ကာ ခေတ်အဆက်ဆက်တွင် အစိုးရအဆက်ဆက်တို့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ မူးယစ်ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်ရေးအတွက် ကုလသမဂ္ဂ၊ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၊ အာဆီယံနိုင်ငံများ၊ မဲခေါင်ဒေသတွင်းနိုင်ငံများ၊ ဘင်းမ်စတက်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၊ နိုင်ငံတကာမူးယစ်ဆေးဝါး ထိန်းချုပ်ရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ၊ UNODC ၊ AFP ၊ DEA ၊ NNCC ၊ ONCB စသည့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့်လည်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်များက မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံများအားလုံး ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော ကိုဗစ်-၁၉ကပ်ရောဂါဆိုးကြီးကို ကြုံတွေ့ခဲ့ကြရသည်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးအား အန္တရာယ်ပေးလာနိုင်သည့်အတွက် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က နိုင်ငံတကာပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် အသိပေးထုတ်ပြန်ကြေညာပြီး ရောဂါကာကွယ်ကုသထိန်းချုပ်ရေးကို အပြင်းအထန်ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ယခုအခါ အဆိုပါရောဂါမှာ ကင်းစင်သလောက်ရှိပြီဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် သမဝါယမစနစ်တည်ရှိခဲ့သည်မှာ လာမည့်နှစ်ဆိုလျှင် နှစ်ပေါင်း ၁၂၀ တင်းတင်းပြည့်ပြီဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးသော သမဝါယမအသင်းအဖြစ် ၁၉၀၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၃ ရက်နေ့တွင် ဖွဲ့စည်းမှတ်ပုံတင်ခဲ့သည့် မြင်းမူမြို့နယ် ငွေစုငွေချေးသမဝါယမအသင်းမှ အစပြုခဲ့သော သမဝါယမစနစ်သည် ခေတ်အဆက်ဆက်တွင် အနိမ့်အမြင့်၊ အတက်အကျများဖြင့် ဆက်လက်ရှင်သန်နေခဲ့ရာ ယနေ့ထိတိုင်ပင်ဖြစ်သည်။

မြန်မာလူမျိုးတို့၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ အစားအစာများ စားသုံးရာတွင် ဆီမပါလျှင် မပြီး၊ ဆီမပါလျှင် မဖြစ်ဆိုသလို ဆီအမျိုးမျိုးနှင့်မကင်းသည့် အစားအစာများကို နေ့စဉ်စားသုံးကြသည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ ကျန်းမာရေးအရ ဆီကို သတိပြုစားသုံးရန်လိုအပ်သောကြောင့် သတိပေးပြောကြားလျက်ရှိသော်လည်း ဆီစားသုံးမှုကို မလျှော့နိုင်ဘဲ ကြုံသလိုစားသုံးနေကြသည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆီထွက်သီးနှံအမယ်စုံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်သကဲ့သို့ ပြည်တွင်းစားသုံးမှု ဖူလုံစေရန်လည်း စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်သည့် အရင်းအမြစ်များ ပြည့်စုံစွာရှိသည်။ သို့ရာတွင် ပြည်ပမှ တင်သွင်းသည့် ဈေးသက်သာသော စားအုန်းဆီများ ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် နေရာယူလာချိန်မှစကာ ပြည်တွင်းဆီထွက်သီးနှံစိုက်ပျိုးမှုများနှင့် ဆီစက်လုပ်ငန်းများ ကျဆင်းခဲ့ရသည်။ လက်ရှိအစိုးရလက်ထက်တွင် စိုက်ပျိုးရေးကိုအခြေခံသည့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုများ ဖွံ့ဖြိုးလာစေရန် တွန်းအားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ အဓိကစိုက်ပျိုးသီးနှံများဖြစ်သည့် စပါး၊ ပဲ၊ ဝါနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများ တိုးတက်စိုက်ပျိုးရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။

မြန်မာတို့၏ ဆယ့်နှစ်လရာသီတွင် ထူးကဲသောလပြည့်နေ့ အသီးသီးရှိကြရာ၌ ဝါခေါင်လပြည့်နေ့သည် မေတ္တာဓာတ်များလွှမ်းခြုံပတ်၍ ငြိမ်းချမ်းမှုကို ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်သည့် နေ့မြတ်ဖြစ်ပေသည်။ ဝါခေါင်လပြည့်နေ့တွင် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားရှင်က မေတ္တသုတ်တရားတော်ကို ထုတ်ဖော်ဟောကြားသည့် ဖြစ်စဉ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဝါခေါင်လပြည့် (မေတ္တာအခါတော်နေ့) ဟူ၍ သတ်မှတ်ခဲ့ကြပြီး ကောင်းမှုအထူးတို့ကို ပြုလုပ်ကြသည်။

ပစ္စုပ္ပန်တွင် မိမိတို့ရှင်သန်နေထိုင်ကြရသည့် ကမ္ဘာကြီးသည် အမျက်ဒေါသတို့ တောက်လောင်ပိတ်ဖုံးနေသည့်ကမ္ဘာဟုပင် ထင်စရာဖြစ်သည်။ သတင်းအချက်အလက်နှင့် နည်းပညာခေတ်တွင် မိမိပတ်ဝန်းကျင်မှသည် ကမ္ဘာတစ်ခွင်လုံးအထိ မြင်သမျှ၊ တွေ့သမျှ၊ ကြားသမျှတို့မှာ ဒေါသတို့ဖြင့် ကြမ်းတမ်းခက်ထန်နေသည်။ အမျက်ဒေါသဟူသည် သတ္တဝါတို့၏ အကျိုးစီးပွားမဲ့ကို စင်စစ်ပြုတတ်သော ရန်သူစစ်စစ်ဖြစ်၏ဟု ဒေါသကထာတွင် ဖွင့်ဆိုထားသည်။ ကမ္ဘာပျက်သောအခါ တောက်လောင်သော ကမ္ဘာဖျက်မီးသည် ပူပန်လှ၏ဟုဆိုသည့်တိုင် ဒေါသတည်း ဟူသောမီးမှာမူ ကမ္ဘာဖျက်မီးမျှမက သာလွန်၍ ပူပန်စေတတ်သည်ဟုလည်း ဆိုသည်။

ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ရန်ကုန်မြို့ရှိ စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်များတွင် မော်တော်ယာဉ်အမျိုးမျိုး စုပြုံတန်းစီတိုးနေသည့် မြင်ကွင်းများကို နေ့စဉ်တွေ့မြင်နေရသည်။ ပြီးခဲ့သည့်ဇူလိုင်လအတွင်းကလည်း ထိုကဲ့သို့ စုပြုံတန်းစီသည့်အဖြစ်မျိုး ရှိခဲ့ဖူးသည်။ မော်တော်ယာဉ်ကြီးငယ်အမျိုးမျိုး သိန်းနှင့်ချီ၍ ရန်ကုန်မြို့တွင်ရှိနေပြီး အခြားမြို့ကြီးများတွင်လည်း ယာဉ်အမြောက်အမြားရှိနေသဖြင့် စက်သုံးဆီကိစ္စသာမက ယာဉ်နှင့်လမ်းဆိုင်ရာတို့တွင်ပါ စိန်ခေါ်မှုများစွာရှိနေမည်ဖြစ်သည်။

(၁၀) နှစ်လျှင်တစ်ကြိမ်ကောက်ယူရမည့် လူဦးရေနှင့်အိမ်အကြောင်းအရာ သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ယူရန် တစ်လကျော်ခန့်သာ အချိန်ကျန်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ သန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ယူခြင်းလုပ်ငန်းကို (၁) ကြိုတင်ပြင်ဆင်ခြင်း၊ (၂) စာရင်း ကောက်ယူခြင်း၊ (၃) စာရင်းဇယားပြုစုခြင်းနှင့် ဆန်းစစ်လေ့လာခြင်း၊ (၄) အစီအရင်ခံစာထုတ်ပြန်ခြင်းဟူသည့် လုပ်ငန်းစဉ် (၄) ရပ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်ရာ လပေါင်းများစွာဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ခြင်းလုပ်ငန်းများပြီးဆုံးရန် နီးကပ်လာချိန်ဖြစ်သည်။