ဝါဆိုလသည် နွေရာသီကုန်ဆုံး၍ မိုးသို့ကူးပြောင်းသောလဖြစ်သည်။ ဝါဆိုဟူသောဝေါဟာရ၏ အဓိပ္ပာယ်ကို ဖွင့်ဆိုရာတွင် ‘ဝါ’ ဟူသည် ‘နေခြင်း’ ဟု အနက်ရသော ပါဠိစကားလုံး ‘ဝါသ’ မှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး ‘ဆို’ ဟူသည် ‘ရွတ်ဆိုခြင်း’ ဟု အနက်ရခြင်းကြောင့် ဝါဆို၏အဓိပ္ပာယ်မှာ ‘နေထိုင်ခြင်း၊ ရွတ်ဆိုခြင်း’ ဖြစ်သည်ဟု ဖွင့်ဆိုသည်။ ဝိနည်းတော်အရ ရဟန်းတော်များသည် ဝါတွင်းသုံးလပတ်လုံး တစ်ပါးအရပ်သို့မသွားဘဲ တစ်ကျောင်း၊ တစ်နေရာ၌သာ သီတင်းသုံးပါမည်ဟု ရွတ်ဆိုအဓိဋ္ဌာန်ပြု ဝါကပ်ကြသည့်လဖြစ်ခြင်းကြောင့် ဤလကို ဝါဆိုလဟု ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။

​​​​​​​အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် လွတ်လပ်သည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖို့ ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် အခြားနိုင်ငံများနှင့်တန်းတူရည်တူ ရင်ပေါင်တန်းနိုင်ရန် အားရှိဖို့လိုသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ အားဆိုသည်မှာ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့်ကာကွယ်ရေးအားများကို ပေါင်းစုထားခြင်းပင်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတိုင်းရှိ နိုင်ငံသားတိုင်းက မိမိတို့နိုင်ငံအင်အား ခိုင်မာတောင့်တင်းစေရန် စည်းစည်းလုံးလုံး၊ ညီညီညွတ်ညွတ် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြရခြင်းဖြစ်သည်။

မျက်မှောက်ကာလတွင် အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူများက မြို့ရွာများကို တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးမှုများကြောင့် ပြည်သူများ၏ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်များ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများနှင့် ကြုံတွေ့ကြရသည်ကို တွေ့မြင်ကြားသိကြရမည်ဖြစ်သည်။ တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးမှုများ မကြာခဏပြုလုပ်နေသောကြောင့် ပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝများ အခက်အခဲဒုက္ခများရောက်ကြရသည်။ အဆိုပါလုပ်ရပ်များကို လက်မခံနိုင်ကြသောကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများနှင့် အဖွဲ့အစည်းများက ကန့််ကွက်ရှုတ်ချမှုများ ပြုလုပ်ကြသည်ကို တွေ့ရသည်။

လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏ (၅၆) ကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေးကို ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ ၁၈ ရက်မှ ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်အထိ ကျင်းပခဲ့ရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲများဟု ခေါင်းစဉ်တပ်ထားသည့် အဓိပ္ပာယ်မဲ့စကားဝိုင်းများလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ အဓိပ္ပာယ်မဲ့သည်ဟုဆိုရာတွင် ဆွေးနွေးပွဲခေါင်းစဉ်တပ်ထားသည့် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံဖြစ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံမပါဝင်ခြင်း၊ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏ အခြေခံမူများနှင့်မကိုက်ညီခြင်း၊ မမှန်မကန်၊ မလိုတမာအစီရင်ခံချက်များက မြန်မာနိုင်ငံကို နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်း ဖယ်ကြဉ်စေရန် ဦးတည်ထားခြင်းနှင့် ဆွေးနွေးပွဲများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးကို ပိုမိုရှုပ်ထွေးစေခြင်းတို့ကြောင့်ပင်ဖြစ်သည်။

ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တွင် မုတ်သုံလေအားကောင်းမှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် မုတ်သုံမိုးအားကောင်းနေသည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးများအလိုက် မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှု၊ မိုးရေချိန်စံချိန်တင်မြင့်မားမှုများ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။ မိုးဦးကာလ ဇွန်လကုန်မှစ၍ မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းခဲ့ရာ ဧရာဝတီမြစ်ဖျား၌ မြစ်ရေတက်မှုကြောင့် မြစ်ကြီးနားမြို့တွင် ရေဝင်နစ်မြုပ်မှုများဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ပြည်သူများ ရေဘေးအန္တရာယ်ကြုံတွေ့ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံပေါင်း ၁၉၅ နိုင်ငံအနက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအနည်းဆုံးနိုင်ငံ ၄၅ နိုင်ငံထဲတွင် ပါဝင်လျက်ရှိသည်။ ကံမကောင်းအကြောင်းမလှကြသည့် ဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံး နိုင်ငံများထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် နယ်ချဲ့လက်အောက် နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ ကျော် ကျရောက်ခဲ့ရသည့် သမိုင်းကြောင်းရှိခဲ့စေကာမူ နိုင်ငံ၏တည်နေရာအနေအထား၊ နိုင်ငံ၏အကျယ်အဝန်း၊ ရာသီဥတုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်၊ သယံဇာတအရင်းအမြစ်များ စသည်တို့ပိုင်ဆိုင်ထားမှုများအရ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် တက်လှမ်းသွားနိုင်လောက်သည့် အခြေအနေ၊ အလားအလာများရှိသည်။ သို့ရာတွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် ရောက်ရှိနိုင်ရန်မှာ နိုင်ငံသူနိုင်ငံသားအားလုံး စည်းလုံးညီညွတ်စွာဖြင့် စဉ်ဆက်မပြတ်တိုးတက်မှုရရှိအောင် ဆယ်စုနှစ် သုံးခုစာမျှ တစိုက်မတ်မတ် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နိုင်ကြဖို့လိုသည်။

သစ်တောသစ်ပင်များသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး၊ လူသားအကျိုးပြုတိုးတက်ရေးနှင့် စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးရေးကို များစွာအထောက်အကူပြုလျက်ရှိသည်။ လူတို့အနေဖြင့် သစ်တောသစ်ပင်များကို သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် လူမှုစီးပွားဘဝဖွံ့ဖြိုးရေးကို အထောက်အကူပြုသည်ဟု နားလည်ထားသည်။ တကယ်တမ်းတွင် သစ်တောသစ်ပင်များသည် ထိုထက်ပို၍ ကမ္ဘာလောကကြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် ကျယ်ပြန့်နက်ရှိုင်းစွာ အထောက်အကူပြုနေသည်ကိုတွေ့ရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိကမြစ်ကြီးများဖြစ်သည့် ဧရာဝတီမြစ်နှင့် ချင်းတွင်းမြစ်တို့၏ မြစ်ရေကြီးမှုအခြေအနေများကို မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒဦးစီးဌာနက စဉ်ဆက်မပြတ်ထုတ်ပြန်ပေးလျက်ရှိသည်။ မြစ်များအနီးတွင်တည်ရှိနေသည့် မြို့များအလိုက် စိုးရိမ်ရေမှတ်တည်ရှိမှုအခြေအနေနှင့် နောက်ရက်များအတွက် ခန့်မှန်းချက်များ၊ သတိပြုနေထိုင်ရန် အကြံပြုချက်များကို ထုတ်ပြန်ပေးနေခြင်းဖြစ်ရာ မြစ်ကမ်းအနီးနှင့် မြေနိမ့်ပိုင်းတွင် နေထိုင်သူများ အထူးသတိပြုကြရန်လိုသည်။

“ထိခိုက်လွယ်သူ ဖေးမကူ၊ အရေးပေါ်က စောင့်ရှောက်ကြ” “Helping vulnerable populations in emergencies” ဟူသည့် ဆောင်ပုဒ်ကို ကုလသမဂ္ဂက ၂၀၂၄ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့လူဦးရေနေ့ဆောင်ပုဒ်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ မျက်မှောက်ကာလ၌ ကမ္ဘာပေါ်ရှိနိုင်ငံများ၌ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ပဋိပက္ခများ၊ စစ်ပွဲများ၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ၊ စားနပ်ရိက္ခာရှားပါးမှုများ စသည့်ဘေးအန္တရာယ်အမျိုးမျိုးကြောင့် လူသားများကြုံတွေ့နေရသည့် အရေးပေါ်အခြေအနေများကို တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ချက်ဖြစ်သည်။

ရှမ်းပြည်နယ် (မြောက်ပိုင်း) နယ်မြေဒေသများအတွင်း MNDAA၊ TNLA ၊ AA နှင့် ၎င်းတို့အား ပါဝင်ကူညီနေကြသည့် အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းများ၏ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များအပေါ် နိုင်ငံရေးပါတီ (၂၃) ပါတီတို့က ဆန့်ကျင်ရှုတ်ချကန့်ကွက်ကြောင်း ပူးတွဲသဘောထားထုတ်ပြန် ကြေညာလိုက်သည်။ အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းများ၏ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များဟုဆိုရာတွင် အပြစ်မဲ့ပြည်သူများကိုသတ်ဖြတ်ခြင်း၊ စစ်ရေးပစ်မှတ်မဟုတ်သော လူနေရပ်ကွက်များကို အဝေးမှလက်နက်ကြီးများဖြင့်ပစ်ခတ်ခြင်း၊ ဒရော့ဗ်ဗုံးများကြဲချခြင်း၊ ၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်ထားသည့်နယ်မြေအတွင်း နေထိုင်လျက်ရှိသည့် ၎င်းတို့နှင့်လူမျိုးမတူသူ တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုများကို အဓမ္မခြိမ်းခြောက်နှင်ထုတ်ခြင်း စသည်တို့ဖြစ်ပြီး ယင်းလုပ်ရပ်များကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ပြုလုပ်နေကြခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။