သန်းခေါင်စာရင်းကို ရှေးမြန်မာဘုရင်များ လက်ထက်က စစ်တမ်းအသွင်ဖြင့် စတင်ခဲ့သည်။ သို့သော် စစ်တမ်းတွင် လူဦးရေစာရင်းထက် မြို့ရွာအုပ်ချုပ်သူများ၏ မျိုးရိုးစဉ်ဆက်နှင့် အခွန်တော် အမျိုးမျိုးကိုသာ ဦးစားပေးဖော်ပြလေ့ရှိခဲ့သည်။ စနစ်တကျ လူဦးရေစာရင်းကောက်ခံမှုကို ဗြိတိသျှ အစိုးရလက်ထက် အောက်မြန်မာပြည်တွင် ၁၈၇၂ ခုနှစ် ညသန်းခေါင်အချိန်၌ စတင်ကောက်ယူခဲ့သည်။

“အမျိုးမှန်လျှင် ပဲခူးသို့လည်း ဆန်ရမည်” ဟူသည့် ဆိုရိုးစကားသည် ယနေ့တိုင် ပြောဆိုသုံးစွဲနေဆဲပင်။ ယင်းဆိုရိုးစကားအတိုင်းပင် ပဲခူးမြို့သို့ တစ်ခေါက်တစ်ခါ သွားရောက်လေ့လာကြည့်သင့်သည့်အရာများစွာက ယနေ့တိုင် ခရီးသွားပြည်သူ၊ ဘုရားဖူးပြည်သူများကို ဆွဲဆောင်နိုင်ဆဲ။ ကျုံးနှင့် နန်းမြို့ရိုးတို့ ပါဝင်သော မြို့တော်ဟောင်းနှင့် သမိုင်းဝင်စေတီပုထိုးများက ဝင့်ကြွားထည်ဝါခဲ့သည့် ဟံသာဝတီခေတ်သမိုင်းတစ်ခုကို ယနေ့အထိ သယ်ဆောင်ပေးထားသည်။

‘‘ပြည်သူလူထု၏ အကျိုးကို လက်တွေ့ကျကျ ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်ပြခြင်းဖြင့် အလုပ်ဖြင့် သက်သေပြကြရန် တိုက်တွန်းလိုကြောင်း” ဟူသည့် မှာကြားချက်တစ်ခုကို ကြားသိခဲ့ရသည်။ စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့ကကျင်းပခဲ့သော ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးအမှတ်စဉ် (၅/၂၀၂၃) တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က နိဂုံးချုပ် အမှာစကားပြောကြားစဉ် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ရေသတ္တဝါတို့အတွက် အကောင်းဆုံးသော ကြီးထွားရှင်သန်နှုန်းရရှိရန် အစာတွင်ပါဝင်သည့် အာဟာရဓာတ်များသည် များစွာသက်ရောက်မှုရှိပြီး အစာအတွက် ကုန်ကျစရိတ်သည် လုပ်ငန်းကုန်ကျ စရိတ်စုစုပေါင်း၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ကုန်ကျလျက်ရှိသည်။ အစာဖော်စပ်ရာတွင် ငါးပေါင်းမှုန့် (Fish meal) ကို အဓိကအသားဓာတ် (ပရိုတင်း-Protein) အရင်းအမြစ်အဖြစ် အသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။

ကမ္ဘာမြေတွင် ကြမ်းတမ်းသောမုန်တိုင်းများ တိုက်ခတ်လေ့ရှိသည်။ ထို့အတူ ရောင်စုံပန်းများလည်း ကမ္ဘာမြေပြင်အနှံ့ပွင့်ဖူးနေကြသည်။ မုန်တိုင်းများသည် အရာရာကို ရက်စက်စွာဖျက်ဆီးတတ်၏။ ပန်းပွင့်များကား လောကကြီးကို သာယာလှပစေ၏။ ပျံ့မွှေးထုံသင်းသောရနံ့များကိုပေး၏။ ကြည်နူးမှု၊ ပျော်ရွှင်မှု၊ အေးချမ်းမှုရသများကိုလည်း ပေးစွမ်းပါသည်။

မြန်မာအများစုက ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံကို ၂၀၁၇ ခုနှစ် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ဘင်္ဂါလီကိစ္စနှင့်စပ်လျဉ်း၍ မြန်မာနိုင်ငံအား အိုင်စီဂျေခေါ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးတွင် တရားစွဲဆိုထားသည့်နိုင်ငံဟူ၍ သိကြသည်။ ဘင်္ဂါလီများနှင့် ဆက်စပ်နေသောပြဿနာများသည် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံအပေါ်တွင် မည်သည့်အချိန်ကမျှ ထိခိုက်မှု၊ သက်ရောက်မှုမရှိခဲ့ဟူ၍လည်း မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ အိုင်စီဂျေတွင် တင်ပြခဲ့ကြောင်းကိုလည်း သိကြပေမည်။ ယခုမြန်မာနိုင်ငံကို အိုင်စီဂျေတွင် ဆက်လက်တရားစွဲနေသောနိုင်ငံသည် မည်သို့သောနိုင်ငံမျိုးဖြစ်သည်ကို ပိုမိုနားလည်နိုင်အောင် ဤဆောင်းပါးကိုရေးရခြင်းဖြစ်ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် သဘာဝထိန်းသိမ်းရေးနယ်မြေ၊ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် ဘေးမဲ့တော၊ အမျိုးသားဥယျာဉ်နှင့် ရုက္ခဗေဒဥယျာဉ်စုစုပေါင်း ၅၉ ခုရှိပြီး အာဆီယံအမွေအနှစ်စာရင်းဝင် ရှစ်ခုရှိသည်။ ထမံသီတောရိုင်းတိရစ္ဆာန် ဘေးမဲ့တောသည် အာဆီယံအမွေအနှစ်စာရင်းဝင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့ရှားပါး တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ ရှင်သန်ကျက်စားလျက်ရှိရာ သဘာဝထိန်းသိမ်းရေး နယ်မြေတစ်ခုဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် ဦးတည်ချက်များ၊ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များချမှတ်၍ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် နိုင်ငံ့စီးပွားမြှင့်တင်နိုင်ရေးအတွက် တွန်းအားပေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ စီးပွားရေးဦးတည်ချက် ဒုတိယအချက်ဖြစ်သော တိုးတက်ကောင်းမွန်လာသည့် စီးပွားရေးမောင်းနှင်အားမဏ္ဍိုင်ပြု၍ MSME စက်မှုလုပ်ငန်းကို အားပေးဆောင်ရွက်ကာ သွင်းကုန်အစားထိုးရန်နှင့် ပို့ကုန်ကဏ္ဍမြှင့်တင်ရေးကို ဦးစားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ကမ္ဘာ့မြို့ကြီးများနေ့ကို ၂၀၁၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၃၁ ရက်မှစတင်၍ ကမ္ဘာ့မြို့ကြီးအသီးသီးတွင် နှစ်စဉ်ကျင်းပလာခဲ့သည်မှာ ယခု ၂၀၂၃ ခုနှစ်ဆိုလျှင် ဆယ်စုနှစ်တစ်စုသို့ ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့မြို့ကြီးများနေ့၏ ဆောင်ပုဒ်မှာ “ကောင်းမွန်သောမြို့၊ ကောင်းမွန်သောဘဝ” ဖြစ်ပြီး ကျင်းပရခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မြို့ပြအသွင်ကူးပြောင်းခြင်းတွင် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်း၏ စိတ်ဝင်စားမှုကို မြှင့်တင်ရန်၊ အခွင့်အလမ်းများနှင့် မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာစိန်ခေါ်မှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာတွင် နိုင်ငံများနှင့် မြို့များအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် ရေရှည်တည်တံ့သော မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အထောက်အကူပြုရန်ဖြစ်သည်။

ရဟန်းသံဃာတော်များ ဝါတွင်းကာလသုံးလတာလွန်မြောက်ပြီး မကြာမီ ဝါမှထွက်ဝါကျွတ်ကြတော့မည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်သူတော်ကောင်းအပေါင်းက ထိုဝါကျွတ် ဝါလကင်းလွတ်သောနေ့ကို သတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့ အဘိဓမ္မာအခါတော်နေ့အဖြစ် အထွတ်အမြတ်ထားကြသည်။ ထိုနေ့ကို မိဘကျေးဇူးဆပ်သောနေ့တစ်နေ့အဖြစ် ဘုရားရှင်ကို ရည်မှန်းပြီး အဘိဓမ္မာတရားကို ပူဇော်နာယူမှုပြုကြသည်။ ထို့နေ့တွင်ပင် တာဝတိံသာနတ်ပြည်မှ ပြန်ကြွလာသော မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို နတ်၊ ဗြဟ္မာ၊ မင်းနှင့် ပြည်သူတို့က ဆီမီးတန်ဆောင်ထွန်းလင်းရောင်ဖြင့် ထွန်းညှိပူဇော်ခဲ့ကြဖူးသည်။ ဤနေ့တွင်ပင် ထူးမြတ်လှစွာသော အဘိဓမ္မာတရားတော်ကြီးကို မင်းနှင့်ပြည်သူတို့ စတင်နာကြားခွင့်ရခဲ့ကြပြန်သည်။