လူသားနှင့် ပဋိပက္ခသည် ဒွန်တွဲနေတတ်ပါသည်။ ပဋိပက္ခသည် ဘဝ၏အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဟုလည်း ဆိုပါသည်။ အမိတစ်ဝမ်းတည်းမှ မွေးဖွားခဲ့ကြသည့် မိသားစုအတွင်း၌ပင် ပဋိပက္ခများနှင့် မကင်းနိုင်ပါ။ မတူကွဲပြားသည့်သူများနှင့် စုစည်းနေထိုင်ကြလျှင် ပဋိပက္ခများ ပို၍ရှိမည်ဖြစ်သည်။ ပဋိပက္ခရှိသည်ဆိုသော်လည်း အနည်းအများ၊ အတိမ်အနက်တော့ တူချင်မှတူပါမည်။ မည်သို့မတူညီသည်ဖြစ်စေ အများနှင့်စုစည်းနေထိုင် လုပ်ကိုင်လျှင် ယင်းပတ်ဝန်းကျင်၌ ပဋိပက္ခများ ရှိနေပေလိမ့်မည်။ ထိုသို့ပဋိပက္ခများရှိသည်မှာ ပြဿနာမဟုတ်။ သဘာဝဖြစ်သည်။

မုန်းချောင်းရေအလျဉ် ရစ်ခွေဆင်းသို့ ကျား   ရင်ထဲမှာနွေ ...           အသည်းလွှာအပေါင်း           ချမ်းဆောင်းမြမြ တုန်ယင်ကာလေ           နှလုံးသားမျက်ရည် မိုးသို့စွေခဲ့ပေ

အနန္တကျေးဇူးတော်ရှင် မြတ်ဗုဒ္ဓသခင်သည် “သမဂ္ဂါနံတပေါသုခေါ” ဟူ၍ “စည်းလုံးညီညာ အောင်ကြောင်းဖြာ”ဟူသော ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနိယကံ၏ အကျိုးကို ဟောကြားညွှန်ပြတော်မူခဲ့ပါသည်။ အမိမြန်မာပြည်ကြီးကို “ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးအမြင်” (Geo-Politics Outlook) ဖြင့် ကြည့်မည်ဆိုပါလျှင် တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုပေါင်း ၁၃၀ ကျော်ဖြင့် “ယဉ်ကျေးမှုကြွယ်ဝသောနိုင်ငံ” (Country of Poly Ethnic and multicultural) တစ်နိုင်ငံအဖြစ် ဝိသေသထူးခြားစွာ တွေ့မြင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

လူသားနှင့် ပဋိပက္ခသည် ဒွန်တွဲနေတတ်ပါသည်။ ပဋိပက္ခသည်ဘဝ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဟုလည်း ဆိုပါသည်။ အမိတစ်ဝမ်းတည်းမှ မွေးဖွားခဲ့ကြသည့် မိသားစုအတွင်း ပင်၌ပင် ပဋိပက္ခများနှင့် မကင်းနိုင်ပါ။ မတူကွဲပြားသည့်သူများနှင့် စုစည်းနေထိုင်ကြလျှင် ပဋိပက္ခများ ပို၍ရှိမည်ဖြစ်သည်။ ပဋိပက္ခရှိသည် ဆိုသော်လည်း အနည်းအများ၊ အတိမ်အနက်တော့ တူချင်မှတူပါမည်။ မည်သို့မတူညီသည်ဖြစ်စေအများနှင့် စုစည်းနေထိုင်လုပ်ကိုင်လျှင်ယင်း ပတ်ဝန်းကျင်၌ ပဋိပက္ခများ ရှိနေပေလိမ့်မည်။ ထိုသို့ပဋိပက္ခများရှိသည်မှာ ပြဿနာမဟုတ်။ သဘာဝဖြစ်သည်။

အနန္တကျေးဇူးတော်ရှင် မြတ်ဗုဒ္ဓသခင်သည် “သမဂ္ဂါနံတပေါသုခေါ” ဟူ၍ “စည်းလုံးညီညာ အောင်ကြောင်းဖြာ”ဟူသော ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနိယကံ၏ အကျိုးကို ဟောကြားညွှန်ပြတော်မူခဲ့ပါသည်။

မဟာသုတကာရီ မဃဒေဝလင်္ကာသစ်ကျမ်းကြီးကို မန်လည်ဆရာတော်ကြီး ရေးသားသီကုံးပြီးဆုံးသည့်နေ့သည် ဇာတာတော်သက်အရဆိုပါက ဤနေ့တွင် (၁၃၈၅ တော်သလင်းလဆုတ် ၁၄-ရက်) နှစ်ပေါင်း ၁၂၀ ပြည့်ခဲ့လေပြီ။

ကမ္ဘာဦးအစကပင် လူသားတို့သည် ရှင်သန်ရပ်တည်နိုင်ရန် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး၊ တစ်ဖွဲ့နှင့်တစ်ဖွဲ့ မှီတင်းသဟဲပြု ပေါင်းဖက်နေထိုင်ခဲ့ကြရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးကို အသက်ပေါင်းများစွာ ရင်းနှီးပေးဆပ်ပြီးမှ ရရှိလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ နိုင်ငံအချုပ်အခြာအာဏာ တည်တံ့ခိုင်မြဲရေးအတွက်လည်း အသက်ပေါင်းများစွာ ရင်းနှီးပေးဆပ်ခဲ့ရသည်။ နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးအတွက်လည်း ဘဝပေါင်းများစွာ ရင်းနှီးပေးဆပ်ခဲ့ရသည်။ ဤသို့ခက်ခဲစွာပေးဆပ်ရင်းနှီး၍ တည်ဆောက်ထားရသည့် ပြည်ထောင်စုကြီး ထာဝရငြိမ်းချမ်းပြီး အေးချမ်းသာယာဝပြောအောင် အားလုံးပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြရမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော် လွတ်လပ်ရေးနှင့်အတူ ပေါ်ပေါက်လာသော လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများသည် ယနေ့ထက်တိုင်အောင် ဖြစ်ပွားနေဆဲဖြစ်၍ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် စိတ်မအေးဖွယ်ဖြစ်မည်။

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးလောကတွင် သဘောထားတင်းမာသူများ၊ စစ်လိုလားသူများကို လင်းယုန်များ၊ စွန်ရဲများ၊ hard-liner တရားသေအမာဂိုဏ်းသားများဟုလည်းကောင်း၊ သဘောထားပျော့ပျောင်းသူ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုလားသူများကို ရွှေပြည်အေးဝါဒီများ၊ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသမားများ၊ ချိုးငှက်များ၊ အပျော့ဂိုဏ်းသားများဟုလည်းကောင်း တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြပါသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက အတိုက်အခံပါတီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ BNP(Bangladesh Nationalist Party) ဟာ ၃ -၉ -၂၀၂၃ ရက်နေ့က Rhohingya Crisis and Repatriation Seminor ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုကို ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီဆွေးနွေးပွဲမှာ သူတို့အခေါ် ရိုဟင်ဂျာ (ယခုဆောင်းပါးမှာတော့ တရားမဝင်အခေါ် ရိုဟင်ဂျာအစားတရားဝင်အမည် ဘင်္ဂါလီလို့ပဲတောက်လျှောက်ရေးသား သုံးစွဲသွားပါ့မယ်) အကျပ်အတည်းနဲ့ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေးအတွက် ထိရောက်စွာဖြေရှင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအဆိုပြုချက် ၁၆ ချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး သတင်းဆောင်းပါးတစ်ခုမှာ ဖော်ပြပါရှိတာကို ဖတ်ရှုလိုက်ရပါတယ်။