မြန်မာနိုင်ငံတွင် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း နတ်တော်လဆန်း (၁) ရက်နေ့ကို စာဆိုတော်နေ့အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး အသိဉာဏ်ပညာနှင့် ဗဟုသုတအဖြာဖြာ တိုးပွားရာတိုးပွားကြောင်းပေးစွမ်းသည့် စာအုပ်စာပေများကို ပြုစုရေးသားအားထုတ်ကြသော စာဆိုတော်ကြီးများကို ဂုဏ်ပြုချီးမြှင့်လျက်ရှိသည်။ ယခုနှစ်တွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် အမျိုးသားစာပေတစ်သက်တာဆု၊ အမျိုးသားစာပေဆုနှင့် စာပေဗိမာန်စာမူဆု ဆုနှင်းသဘင်အခမ်းအနားကို နေပြည်တော်၌ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ရာ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ယာယီသမ္မတ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် ဇနီးဒေါ်ကြူကြူလှတို့ တက်ရောက်၍ စာပေဆုများ ပေးအပ်ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင်ကျင်းပမည့် (၃၃) ကြိမ်မြောက် အရှေ့တောင်အာရှအားကစားပြိုင်ပွဲသို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့် မြန်မာအားကစားအဖွဲ့အား နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲကိုယ်တိုင် အောင်နိုင်ရေးအလံကို အပ်နှင်းလိုက်ပြီဖြစ်သည်။ အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင်း နိုင်ငံများပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ကြသည့် ပြိုင်ပွဲသို့ နိုင်ငံကိုယ်စားပြု သွားရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြရာတွင် အနိုင်မခံအရှုံးမပေး သံမဏိစိတ်ဓာတ်ဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်ကြကာ နိုင်ငံ့ဂုဏ်ကိုဆောင်ကြရေးအတွက် နိုင်ငံတော်က တာဝန်ပေးအပ်လိုက်ခြင်းလည်းဖြစ်သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့မှ ၂၀ ရက်နေ့အထိ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ကျင်းပမည့် (၃၃)ကြိမ်မြောက် အရှေ့တောင်အာရှအားကစားပြိုင်ပွဲကြီး ပြုလုပ်တော့မည်ဖြစ်သည်။ ရက်ပိုင်းမျှသာလိုတော့သည့် အားကစားပြိုင်ပွဲကြီးတွင် မြန်မာအားကစားမောင်မယ်များအားလုံး ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ရန် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ အားကစားပိုင်းဆိုင်ရာအပါအဝင် အစစအရာရာအသင့်ဖြစ်နေပြီဖြစ်ရာ ပြိုင်ပွဲတိုင်းတွင် အနိုင်ရရှိရေးဟူသည့် အမျိုးသားရေးအောင်စိတ်ဖြင့် နိုင်ငံတော်၏ဂုဏ်နှင့် နိုင်ငံသားများ၏ သိက္ခာကိုမြှင့်တင်ပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာလူမျိုးတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အက္ခရာနှင့် ကိုယ်ပိုင်စာပေမှာ နှစ်ပေါင်းထောင်ချီ၍ သက်တမ်းရှည်ကြာခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး ခေတ်အဆက်ဆက်တွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဝေဆာခဲ့သည်။ မြန်မာစာပေ၏အဦးအစကို အစောဆုံးတွေ့ထားသမျှ အထောက်အထားအရ ပုဂံခေတ်ကဖြစ်သည်ဟု မှတ်သားထားရှိသည်။ ပုဂံခေတ်တစ်လျှောက် မြန်မာစာပေအရေးအသားတို့ကို ကျောက်စာ၊ မင်စာ၊ အုတ်ခွက်စာများတွင် အထင်အရှားတွေ့နိုင်ပြီး ကဗျာ၊ လင်္ကာ၊ သဒ္ဒါ၊ နီတိ၊ စကားပြေစာပေပုံစံတို့ ထွန်းကားခဲ့သည်။ ပုဂံခေတ်တွင် မြန်မာစာပေထွန်းကားခဲ့သလို ပညာရှိများလည်း ပေါများခဲ့သည်ဟု သမိုင်းမှတ်တမ်းများကဆိုသည်။

ယနေ့မျက်မှောက်ကမ္ဘာတွင် နည်းပညာများ တစ်နေ့တခြား တိုးတက်မြင့်မားလာမှုများနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၊ ပြည်သူများအား ကောင်းကျိုးများပြုလျက်ရှိသည့်နည်းတူ အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှု၊ အွန်လိုင်းလောင်းကစားမှုနှင့် ဒုစရိုက်မှုမျိုးစုံတို့ကို အထောက်အကူပြုနေသည်ကို တွေ့ရသည်။ အွန်လိုင်းဒုစရိုက်မှုအမျိုးမျိုးတို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့ပြည်သူများ လိမ်လည်လှည့်ဖြားခံနေကြရသည့်အပြင် နိုင်ငံများ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးတို့ကိုပါ ခြိမ်းခြောက်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။

မူးယစ်ဆေးဝါးသယ်ဆောင်ရောင်းဝယ်မှုကို AA အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့က စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုအဖြစ် ပြုလုပ်လျက်ရှိရာ မကြာခဏဖော်ထုတ်ဖမ်းဆီးရမိလျက်ရှိသည်။ ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာလ ၅ ရက်၊ ၆ ရက်၊ ၇ ရက်နေ့များအတွင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် ကွင်းဆက်စစ်ဆေးရှာဖွေဖမ်းမိခဲ့သည့် AA ၏ မူးယစ်ဆေးဝါးမှောင်ခိုမှုမှာလည်း ပမာဏများပြားသည့်အလျောက် တန်ဖိုးလည်းကြီးသည်။

အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီအနေဖြင့်နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ကို ဖွဲ့စည်းပြီးနောက် “နိုင်ငံတော်ရွှေသီးဖို့ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအားပေးစို့”၊ “နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးဖို့ ပညာရေးကိုအားပေးစို့”၊ “နိုင်ငံတော်သာယာဖို့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းကြစို့” ဆိုသည့် ဆောင်ပုဒ် (၃) ခုကို ချမှတ်ပြီး ဆောင်ပုဒ်တစ်ခုချင်းအလိုက် ဦးတည်ချက်များ၊ ရည်မှန်းချက်များ၊ စီမံကိန်းများ အောင်မြင်စွာအကောင်အထည်ပေါ်လာအောင် အရှိန်အဟုန်မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင် သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာအသစ်ဖြစ်ပွားမှုပေါင်း နှစ်သိန်းခန့်ရှိရာ ယင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းဖြစ်ပွားမှု၏ ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပြီး သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးသူတစ်သိန်းခန့်ရှိရာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းသေဆုံးမှု၏ ၃၄ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ကြောင်း ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကင်ဆာစောင့်ကြည့်ရေးအစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့သည် သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာပပျောက်ရေးအတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာမဟာဗျူဟာကို ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ရေးဆွဲချမှတ်ခဲ့ရာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကလည်း နိုင်ငံအဆင့် သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာပပျောက်ရေး မဟာဗျူဟာများကို အသီးသီးရေးဆွဲအကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ကြသည်။

​​​​​​​မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရပြီးအချိန်ကတည်းက လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းမှုများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းသူများကြောင့် ပြည်တွင်းတည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုများပျက်ယွင်းပြီး ဒေသတွင်းနေထိုင်ကြသောပြည်သူများ ထိခိုက်ခံစားရသကဲ့သို့ နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကိုလည်း ထိခိုက်မှုများရှိခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ပြည်ထောင်စုကြီးအတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုများပျက်ပြားအောင် ပြုလုပ်နေသူများသည် ဒေသများအတွင်းရှိ လက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းသူများဖြစ်သည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

​​​​​​​နိုင်ငံတကာတွင် တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ “နိုင်ငံဖြတ်ကျော်တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှုတိုက်ဖျက်ရေးမဟာမိတ်အဖွဲ့ (TRACIT)”၏ ဖော်ပြချက်အရ နှစ်စဉ်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၆၀ ဘီလီယံထက်မနည်း တရားမဝင်ကုန်သွယ်နေကြသည်ဟု သိရသည်။ မိမိတို့နိုင်ငံမှာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ ငါးနိုင်ငံနှင့်နယ်နိမိတ်ထိစပ်လျက်ရှိပြီး အလွယ်တကူဖြတ်ကျော်နိုင်သော၊ ထိန်းသိမ်းစောင့်ကြည့်ရန် ခက်ခဲသော နယ်စပ်များရှိနေခြင်းက တရားမဝင်ကုန်စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်မှုများကို ထိန်းချုပ်ရန်ခက်ခဲပြီး တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခြင်းဖြစ်သည်။