မျက်မှောက်ကာလတွင် ဖြစ်ပေါ်လာသော အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍ ကောလာဟလအမျိုးမျိုး ပေါ်ထွက်နေသည်ကို ကြားသိကြရမည်ဖြစ်သည်။ ပြည်သူများအနေဖြင့် ကောလာဟလသတင်းစကားများအပေါ်အခြေခံပြီး စိုးရိမ်ပူပန်မှု အနည်းအများဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိသည်။ အချို့မှာ တရားဝင်သတင်းစကားများကို စူးစမ်းလေ့လာ၍ ဆောင်ရွက်ကြသူများရှိသလို အချို့မှာ စိုးရိမ်ပူပန်စိတ်ဖြင့် လုပ်မှား၊ ကိုင်မှား ဖြစ်ခဲ့ကြသူများရှိသည်။

ကယားပြည်နယ်၊ လွိုင်ကော်မြို့၊ လွိုင်ကော်တက္ကသိုလ်ကို KNPP နှင့် PDF အကြမ်းဖက်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက လက်နက်ကြီး လက်နက်ငယ်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ကာ ပညာရေးဆိုင်ရာဝန်ထမ်းများ၊ ကျောင်းသား ကျောင်းသူများကို အဓမ္မဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်မှု ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၃ ရက်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ရက်ပေါင်း ၁၀၀ စွန်းစွန်းမျှသာရှိသေးသည့်ကာလ၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ကလေးမြို့၊ ကလေးတက္ကသိုလ်ရှိ ဆရာ၊ ဆရာမများနှင့် ကျောင်းသား ကျောင်းသူများကို PDF အမည်ခံ အကြမ်းဖက်သမားများက အဓမ္မဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်မှု ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ရက် နံနက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြန်သည်။

​​​​​​​နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတွင် ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေးဟူသည့် မဏ္ဍိုင်သုံးရပ်ဖြင့် တည်ဆောက်ထားကြရသည်။ အဆိုပါမဏ္ဍိုင်သုံးရပ် တည့်မတ်မှန်ကန်စွာ လည်ပတ်နိုင်ရေးအတွက် စတုတ္ထမဏ္ဍိုင်ဟု ခေါ်ဆိုသည့် မီဒီယာကထိန်းကျောင်းထောက်ကူပေးရသည်။ စတုတ္ထမဏ္ဍိုင်သည် နိုင်ငံ၏ပကတိဖြစ်ပေါ် တိုးတက်မှုများကို ပဉ္စမမဏ္ဍိုင်ဟုခေါ်ဆိုသည့် ပြည်သူလူထုကို မှန်မှန်ကန်ကန် အသိပေးရကြရသည်။

သတင်းအချက်အလက်များ တစ်မုဟုတ်ချင်း အရှိန်အဟုန်ပြင်းပြင်းဖြင့် ကမ္ဘာပတ်၍ စီးဆင်းနိုင်သည့် ခေတ်ကာလတွင် သတင်းနှင့်မကင်းနိုင်သည့် လူတိုင်းလူတိုင်း မိမိတို့ရရှိလာသည့် သတင်းအချက်အလက်များကို မှားမှန်ကောင်းဆိုး တန်ဖိုးဖြတ်၊ အကဲဖြတ်နိုင်သည့် စွမ်းရည်ရှိရန်လိုသည်။ နည်းပညာများ မြင့်သည်ထက်မြင့်လာနေပြီး တုပဖန်တီးနိုင်မှုများ ပြုလုပ်လာနိုင်သည်နှင့်အမျှ တွေ့မြင်ကြားသိသမျှကို ယုံကြည်မှုမပြုခင် ဆန်းစစ်သည့်အလေ့အထလည်း ရှိကြရမည်ဖြစ်သည်။

ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာများ တိုးတက်မြင့်မားလာသည်နှင့်အမျှ လောကလူသားများအတွက် ကောင်းကျိုးရလဒ်များကို ရရှိခဲ့ကြသလို မကောင်းမှုနှင့် လိမ်ညာလှည့်ဖြားမှုများလည်း တိုးတက်ဖြစ်ပေါ်နေသည်ကို ကြားသိနေကြသည်။ အွန်လိုင်းပေါ်တွင် လောင်းကစားမှုမှအစ လူကုန်ကူးမှု၊ သတင်းတုသတင်းမှားမျှဝေမှု၊ အယောင်ဆောင် ငွေကြေးအကျိုးအမြတ်ရှာဖွေမှုစသည့် လိမ်ညာလှည့်ဖြားမှု မကောင်းမှုမျိုးစုံတို့ပြုလုပ်နေကြသည်ကို အထူးသတိပြုကြရမည်ဖြစ်သည်။

နှစ်စဉ် နွေဦးကာလသို့ ရောက်ရှိသည့်အခါတိုင်း တောင်ယာမီးရှို့ခြင်းနှင့် တောမီးလောင်ခြင်းတို့ကြောင့် မီးခိုးမြူငွေ့များ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိပြီး လာအို၊ မြန်မာ၊ ထိုင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယား စသည့်နိုင်ငံတို့တွင် လေထုညစ်ညမ်းမှုဒဏ်ကို ခံစားကြရသည်။ တောင်ယာမီး၊ တောမီးတို့ကြောင့် ထွက်ပေါ်လာသည့် မီးခိုးငွေ့များသည် တစ်နိုင်ငံမှ တစ်နိုင်ငံသို့ အတားအဆီးမရှိ ဝင်ရောက်ပြီး ဒေသခံပြည်သူတို့အပေါ် ကျန်းမာရေးအန္တရာယ်များ ဖြစ်ပွားစေခြင်းကြောင့် အဆိုပါနယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မီးခိုးမြူများ (Transboundary Smoke) ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတို့က ကြိုးပမ်းနေကြရသည်။

ငြိမ်းချမ်းသာယာဝပြောသော အနာဂတ်၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် အနာဂတ်၊ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော တိုင်းပြည်အနာဂတ်ကို တည်ဆောက်သည့်အခါတွင် ပညာကို အခြေခံသည့် ကာယဗလ၊ ဉာဏဗလ၊ ဘောဂဗလ၊ စာရိတ္တဗလ၊ မိတ္တဗလဟူသော ဗလငါးတန် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာအောင် ပြုစုပျိုးထောင်မြေတောင်မြှောက်ပေးကြရသည်။ ဗလငါးတန်တွင် ဉာဏဗလဖြစ်သည့် ပညာတတ်လူငယ်များ စဉ်းစားချင့်ချိန်ဝေဖန်ပိုင်းခြားနိုင်သော အသိဉာဏ်ပညာများ တိုးပွားလာအောင် ဖန်တီးပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးသမိုင်းတွင် ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ လျင်မြန်စွာကူးစက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်မှာ လေးနှစ်ကျော်ကာလသို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းတွင် ဆိုးရွားပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ပြည်သူအများစု၏ အသက်ခန္ဓာ၊ ကျန်းမာရေးတို့သာမက လူမှုစီးပွားကဏ္ဍအပေါ်တွင် အကြီးအကျယ် သက်ရောက်မှုများရှိခဲ့သည်။ ယနေ့ကာလတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်ဖွယ်ရာမရှိတော့သော်လည်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ မျိုးကွဲများရှိနေသည်ကို သတိပြုရမည်ဖြစ်သည်။

​​​​​​​အပ္ပဿုတာယံ ပုရိသော၊ ဗလီဗဒ္ဒေါဝ ဇီရတိ။ မံသာနိတဿ ဝန္တိ၊ ပညာ တဿ န ဝုတိ။ အကြားအမြင်နည်းသော ဤယောက်ျားသည် နွားလားကဲ့သို့ အချည်းအနှီးကြီးထွားလာ၏။ ထိုယောကျ်ားအား အသားတို့သာ တိုးပွားကုန်၏၊ ပညာမူကား မတိုးပွား။ (ဓမ္မပဒ)

ဖေ‌ဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေအာဏာတည်သည့် နေ့ရက် သတ်မှတ်ပြီးသည့်နောက်ပိုင်း လုပ်ကြံဖန်တီးမှုများနှင့် ကောလာဟလပေါင်းစုံတို့ မြို့ရွာဒေသအသီးသီးတွင် အတောမသတ်နိုင်အောင် ပေါ်ထွက်လာသည်။ အဆိုပါလုပ်ကြံ ဖန်တီးမှုများနှင့် ကောလာဟလများ၏ ရည်ရွယ်ချက်များမှာ ပြည်သူလူထုအတွင်း စိုးရိမ်ထိတ်လန့်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ရေး၊ အစိုးရနှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များအပေါ် ပြည်သူများက အထင်အမြင်လွဲမှားစေရေးနှင့် ဆန့်ကျင်သည့်စိတ်များ ဖြစ်ပေါ်လာစေရေး၊ လူငယ်လူရွယ်များ အကြမ်းဖက်လမ်းစဉ်သို့ လွဲမှားစွာ ရောက်ရှိသွား‌စေရေး စသည်တို့ပင်ဖြစ်သည်။