နတ်တော်လနှင့်ပတ်သက်၍ စာအလင်္ကာများ ဖွဲ့ဆိုရာတွင်- ပုပ္ပားနတ်တောင်လင်္ကာသည် ရှေးအကျဆုံးဖြစ်သည်။ “သိုးကလေ…” အစချီ ပုပ္ပားနတ်တောင်လင်္ကာဘွဲ့ကို အများသိရှိကြလေသည်။ ကျောင်းသင်ခန်းစာအနေဖြင့် ပါဝင်၍လည်း မြန်မာ့နယ်ပယ်၌ အသိများကြလေသည်။ ပုပ္ပားနတ်တောင်လင်္ကာဘွဲ့နောက် ပုပ္ပားမဟာဂီရိနတ်ချင်းပေါ်လာပေသည်။ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ နိုင်ငံခြားရေးလုပ်ငန်းအစည်း အဝေးကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့မှ ၂၈ ရက်နေ့အထိ ပေကျင်းမြို့၌ကျင်းပခဲ့ရာ သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်က အရေးပါမိန့်ခွန်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်က ခေတ်သစ် တရုတ်ဝိသေသ ဆောင်သောနိုင်ငံကြီး သံတမန်ဆက်ဆံရေး၏ သမိုင်းဝင်အောင်မြင်မှုနှင့် အဖိုးတန်အတွေ့အကြုံများကို စနစ်တကျခြုံငုံ၍ တရုတ်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးလုပ်ငန်းတွင် ရင်ဆိုင်ရသော နိုင်ငံတကာပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ထမ်းဆောင်ရသည့်

လွတ်လပ်ရေးနဲ့တပ်မတော်၊ တပ်မတော်နဲ့အချုပ်အခြာတွဲပြီးမြင်တတ်ရင် ယနေ့နိုင်ငံရဲ့ ဘက်စုံပြဿနာအရပ်ရပ်အပေါ်မှာ ဘယ်လိုမှန်ကန်တဲ့အမြင်နဲ့ ချဉ်းကပ်ဖြေရှင်း သင့်သလဲ နားလည်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။ တပ်မတော်ရဲ့ကံကြမ္မာဟာ တိုင်းပြည်ရဲ့ကံကြမ္မာနဲ့ တစ်ထပ်တည်းရှိတယ်ဆိုတာ မြင်နိုင်ရမယ်။ တပ်မတော်ရဲ့ဆုံးရှုံးမှုတိုင်းဟာ နိုင်ငံတော်ရဲ့ ဆုံးရှုံးမှုပဲဆိုတဲ့ဒဿန၊ တချို့မမြင်ချင်ယောင်ဆောင်နေတာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။

အမှတ်(၁)စက်မှုဝန်ကြီးဌာန အောက်ရှိလုပ်ငန်း၊ စက်ရုံများသည် ပြည်သူလူထု စားဝတ်နေရေးအတွက် နေ့စဉ်အသုံးပြုနေသည့် လူသုံးကုန် ပစ္စည်း၊ အထည်အလိပ်၊ စားသောက်ကုန်၊ ဆေးဝါးနှင့် အလှကုန်ပစ္စည်း၊ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းနှင့်အခြား အထွေထွေကုန်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်နိုင်ရန်ဖွဲ့စည်းထားသကဲ့သို့ အမှတ်(၂)စက်မှုဝန်ကြီးဌာနသည် နိုင်ငံတော်၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍ၊ လယ်ယာကဏ္ဍ၊ စက်မှုကဏ္ဍ၊ လျှပ်စစ်ကဏ္ဍနှင့် စွမ်းအင်ကဏ္ဍတို့ မြင့်မားလာစေရေး၊ ယင်းတို့ကို အထောက်အကူဖြစ်စေသည့် ယာဉ်နှင့်စက်ကိရိယာအမျိုးမျိုးတို့ကို ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးနိုင်ရန်ရည်ရွယ်၍ ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

အင်ဒိုနီးရှားပိုင်နက်ရေပြင်မှာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ဒုက္ခသည်လှေတွေ တစ်စင်းပြီးတစ်စင်း ဝင်လာနေခဲ့တာ ခန့်မှန်းခြေလူဦးရေ ၁၅၀၀ ခန့် ရှိလာပါပြီလို့ နိုင်ငံတကာ မီဒီယာတွေက ဖော်ပြကြတယ်။ သူတို့တွေက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကနေ ပင်လယ်ကြီးကိုဖြတ်လို့ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာနဲ့ဒီဇင်ဘာလတွေမှာ အများဆုံးလာရောက်ခဲ့ကြတယ်လို့ သိရှိရပြီး နောက်ထပ် အားချေးပြည်နယ် ကမ်းရိုးတန်းဆီ ဒုက္ခသည်လှေတစ်စင်းဦးတည်လာနေတာကို အင်ဒိုနီးရှားရေတပ် ကမ်းခြေစောင့်တပ်က တွေ့ရှိတာကြောင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ရက်မှာ အင်ဒိုနီးရှားရေပိုင်နက်ထဲကို ပြန်မလာနိုင်အောင် ကမ်းရိုးတန်းနဲ့ ရေမိုင် ၆၃ မိုင် အကွာအထိ ရေတပ်သင်္ဘော KRI Botang-907 က မောင်းထုတ်ခဲ့ရတယ်လို့ အင်ဒိုနီးရှားရေတပ်ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ ကြေညာချက်ထုတ်ထားခဲ့ပါတယ်။

၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလနဲ့ ဒီဇင်ဘာလအတွင်းက ရာနဲ့ချီတဲ့ ဘင်္ဂါလီလှေစီးရွှေ့ပြောင်းသွားလာသူ တွေ အင်ဒိုနီးရှားကို တစ်သုတ်ပြီးတစ်သုတ် ဝင်ရောက်လာမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ရပ်တွေဟာ တကယ်တော့ ဒေသတွင်းမှာ ထူးဆန်းတဲ့ကိစ္စမျိုးမဟုတ်ပါဘူး။ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်ကျော် ကာလတွေတုန်းကလည်း ဗီယက်နမ်လှေစီးဒုက္ခသည်တို့၊ ကမ္ဘောဒီးယား လှေစီးဒုက္ခသည်တို့ ပြဿနာကိစ္စတွေ ရှိခဲ့ဖူးတာပါပဲ။ ရွှေ့ပြောင်းသွားလာသူတွေရဲ့ Boat People ဆိုတဲ့ လူကုန်ကူးလှေတွေဆိုလည်း အင်ဒိုနီးရှားမှမဟုတ်ပါဘူး။ မလေးရှား၊ ထိုင်း၊ မြန်မာစတဲ့ ကမ်းရိုးတန်းရေပိုင်နက်အထိ ရောက်ရှိလာခဲ့လို့ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတွေက ဥပဒေနဲ့အညီ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခဲ့ကြရပါတယ်။

စာပေသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၊ လူမျိုးတစ်မျိုး၏ အသည်းနှလုံးဖြစ်သည်။ စာပေသည် လူတို့အား အသိဉာဏ်ပွင့်လင်းစေသည့် ဦးနှောက်အာဟာရကို ဖြစ်စေပါသည်။ ထို့အပြင် စာဖတ်သူတို့ကို ရသကိုးပါး ပေးနိုင်စွမ်းသည့် နှလုံးသားအာဟာရလည်း ဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံသားတိုင်း အသိပညာ၊ အတတ်ပညာများအပြင် နှလုံးရည်ပြည့်ဝ သူများဖြစ်ရန်အတွက် စာပေက အဓိကပံ့ပိုးပေးပါသည်။

ဝိမုတ္တိဟူသည်မှာ လွတ်မြောက်ခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်ပါသည်။ သံသရာမှ လွတ်မြောက်ခြင်း၊ ဆင်းရဲခြင်းမှလွတ်မြောက်ခြင်း၊ လောဘ၊ ဒေါသ၊ မောဟတို့မှ လွတ်မြောက်ခြင်း စသည်ဖြင့် အမျိုးမျိုးဖွင့်ဆိုနိုင်ပါသည်။ မသိမှုအဝိဇ္ဇာကို အခြေခံ၍ အသိအမြင်လွဲမှားခြင်း၊ အနှောင်အဖွဲ့ကြောင့် ဘက်လိုက်ခြင်း၊ မိမိ၏ထင်မြင်ယူဆချက်ဖြင့် လိုရာဆွဲရေးသားခြင်းများသည် အမှန်တရားနှင့် ကင်းကွာသွားနိုင်ပါသည်။ ထိုသို့သော မှားယွင်းမှုများကို ရှောင်ရှားလျက် အမှန်ကိုအမှန်အတိုင်း ရှုမြင်ခြင်းကို ဝိမုတ္တိအမြင်ဟု ဆိုရပါလျှင် စာရေးသူ၏ဆောင်းပါးသည် ထိုအမြင်အပေါ်အခြေခံလျက် ရေးသားခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက်နေ့က အင်ဒိုနီးရှားပါလီမန်များ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အေဂျင်စီ (BKSAP) လက်ထောက်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ အာမတ် ဟာဖစ် တိုဟီ (Achmad Hafisz Thohir) က မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘင်္ဂါလီတွေနဲ့ (ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးစုဆိုတဲ့ စကားရပ်ကို သုံးထားပါတယ်) ပတ်သက်လို့ ကမ္ဘာက အထူးသဖြင့် အာဆီယံနိုင်ငံတွေက ခိုင်ခိုင်မာမာအရေးယူဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် သာမန်ရှုတ်ချတာလောက်နဲ့ မလုံလောက်ဘဲ လက်တွေ့ကျတဲ့အဆင့်တွေကို ကမ္ဘာနဲ့ အာဆီယံက အရေးယူဆောင်ရွက်ရမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လွတ်လပ်ရေးနဲ့တပ်မတော်၊ တပ်မတော်နဲ့အချုပ်အခြာတွဲပြီးမြင်တတ်ရင် ယနေ့နိုင်ငံရဲ့ ဘက်စုံပြဿနာအရပ်ရပ်အပေါ်မှာ ဘယ်လိုမှန်ကန်တဲ့အမြင်နဲ့ ချဉ်းကပ်ဖြေရှင်းသင့်သလဲ နားလည်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။ တပ်မတော်ရဲ့ကံကြမ္မာဟာ တိုင်းပြည်ရဲ့ကံကြမ္မာနဲ့ တစ်ထပ်တည်းရှိတယ်ဆိုတာ မြင်နိုင်ရမယ်။ တပ်မတော်ရဲ့ဆုံးရှုံးမှုတိုင်းဟာ နိုင်ငံတော်ရဲ့ဆုံးရှုံးမှုပဲဆိုတဲ့ဒဿန၊ တချို့မမြင်ချင်ယောင်ဆောင်နေတာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။