ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကာကွယ်၊ ကုသ၊ ထိန်းချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ အရှိန်အဟုန်မပျက် ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့်အညီ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်မှုနှုန်းမှာ နေ့စဉ် ၁ ရာခိုင်နှုန်း၏အောက်တွင် ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်မှုသည် ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ပြည်ပနိုင်ငံအချို့တွင် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ အိုမီခရွန်၏ နောက်ထပ်မျိုးကွဲသစ်များ ကူးစက်မှုဖြစ်ပေါ်နေသည်ကို သတိပြုကြရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အမေရိကန်နှင့် ဥရောပနိုင်ငံများတွင် နောက်ထပ် ထွက်ပေါ်လာသည့် မျောက်ကျောက် (monkeypox) ရောဂါ၊ ကူးစက်မှုအခြေအနေမှာလည်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က တပ်လှန့်နှိုးဆော်လိုက်ရသည့်အဆင့်သို့ ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လွတ်လပ်ရေးနှင့်အတူ ပေါ်ပေါက်လာသည့် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများမှာ ယနေ့ထက်တိုင်အောင် အဆုံးမသတ်နိုင်သေးဘဲ ရှိနေသေးသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် (၇၅) နှစ်မြောက် စိန်ရတုလွတ်လပ်ရေးနေ့သို့ ရောက်ရှိလာတော့ မည်ဖြစ်ပြီး ယခု ၂၀၂၂ ခုနှစ်သည် (၇၅)နှစ်မြောက် စိန်ရတုပြည်ထောင်စုနေ့သို့ ကျရောက်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ညီညွတ်ရေး၊ လွတ်လပ်ရေးမှတ်တိုင် ဖြစ်သည့် စိန်ရတုကာလတွင် ပြည်ထောင်စုကြီး ငြိမ်းချမ်းသာယာ ဝပြောရေးကို ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံရေးပြဿနာများကို စစ်ရေးနည်းလမ်းဖြင့် အဖြေရှာမှုများကြောင့် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပေါ်လာရသည်။ နိုင်ငံရေး သွတ်သွင်းထားသော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ တည်ထောင်၍ စစ်ရေးနည်းလမ်းကို ကျင့်သုံးရာတွင် ပဋိပက္ခ၏ဒဏ်ကို အများဆုံးခံစားကြရ သူများမှာ မငြိမ်းချမ်းသောနယ်မြေများမှ ပြည်သူများက အဓိကဖြစ်သည်။ မငြိမ်းချမ်းခြင်းကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် မပြုလုပ်နိုင်ခြင်းနှင့် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု နိမ့်ကျခြင်းတို့မှာ ထပ်ဆင့်ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှုများပင်ဖြစ်သည်။

ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဦးတည်ချက် (၉) ရပ်၏ လူမှုရေးဦးတည်ချက်သုံးရပ်တွင် တိုင်းရင်းသားလူမျိုး အပေါင်းတို့၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းအစဉ်အလာများကို လေးစားလိုက်နာပြီး အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုစရိုက်လက္ခဏာများ မပျောက်ပျက်အောင် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးဟူသည့် လူမှုရေးဦးတည်ချက်ပါရှိသည်။

လူ့ဘောင်လောက ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် လျှပ်စစ်စွမ်းအင်သည် အရေးအကြီးဆုံး အခန်းကဏ္ဍတွင် ပါဝင်လျက်ရှိသည်။ မျက်မှောက်ကာလတွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား လိုအပ်ချက်များကြောင့် စွမ်းအင်မလုံလောက်မှုများနှင့် ကြုံတွေ့နေရပြီး လျှပ်စစ်ဓာတ်အား လုံလောက်မှုရှိစေရေးအတွက် နည်းလမ်းမျိုးစုံဖြင့် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည်။

မကြာမီကျရောက်လာတော့မည့် မိုးရာသီတွင် သစ်ပင်အမျိုးမျိုး စိုက်ပျိုးကြရန်အတွက် မြို့အသီးသီးတွင် ပြင်ဆင်နေကြပြီဖြစ်သည်။ အချို့ဒေသများတွင် မိုးရွာသွန်းမှုများလည်း ရှိနေရာ မိုးကြိုသစ်ပင်စိုက်ပျိုးပွဲများ ကျင်းပကြသည်ကိုလည်း သတင်းများတွင် တွေ့ရသည်။ ဒေသစိမ်းလန်းစိုပြည်ရေး၊ သစ်ပင် သစ်တောပြုန်းတီးမှုများကို ပြန်လည်အစားထိုးရေး၊ ဥတုသပ္ပါယ မျှတစေရေးဟူသည့် ကောင်းသောရည်ရွယ်ချက်များဖြင့် သစ်ပင်စိုက်ပွဲတော်များ ကျင်းပကာ သန်းနှင့်ချီသော သစ်ပင်များကို နှစ်စဉ် စိုက်ပျိုးလျက်ရှိသော်လည်း အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းမှု ရာခိုင်နှုန်းမှာ နည်းပါးနေသည်။

ဆေးပညာဘွဲ့င်စာရင်းထုတ်ပြန်ပြီးသူများအား နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရေးအတွက် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ကြေညာထားသည်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတို့တွင် ဆေးပညာဘွဲ့ရအောင် စာရင်းထုတ်ပြန်ပြီးသူ စုစုပေါင်း ၁၂၂၂ ဦးရှိရာ နိုင်ငံတော်တွင် ပြည်သူလူထုအား ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးရန် ဆရာဝန်များ လိုအပ်လျက်ရှိခြင်းကြောင့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ကြရန် သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနက တိုက်တွန်းနှိုးဆော်လိုက်ခြင်းလည်းဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအစည်းအဝေး(၄/၂၀၂၂)ကို မေလ ၁၂ ရက်နေ့ကကျင်းပရာ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က “တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများအလိုက် တိုတောင်းသည့်ကာလအတွင်း အဖြေတစ်ခုခုရရှိစေရန်အတွက် အဖွဲ့အစည်းများအလိုက် ဥက္ကဋ္ဌနှင့် ညှိနှိုင်းတိုင်ပင်နိုင်ရန် နှစ်ဦးတို့ကို မိမိနှင့်သီးခြားစီတွေ့ဆုံရန် စီမံဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ လွတ်လပ်စွာဆွေးနွေးနိုင်ရန်အတွက် ထိုသို့ဖိတ်ခေါ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒီမိုကရေစီစနစ် ကျင့်သုံးသောနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံသားများ ပညာရည်မြင့်မားရန် လိုသည်။ ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံသားကောင်းတစ်ဦးသည် အမှားအမှန်၊ အကောင်းအဆိုး၊ အကျိုးအပြစ်တို့ကို ခွဲခြားသိမြင် ချင့်ချိန်နိုင်သည့် စွမ်းရည်ဉာဏ်အမြော်အမြင်တို့နှင့် ပြည့်စုံရန်၊ နိုင်ငံနှင့် ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး၏ အကျိုးစီးပွား၊ မိမိဒေသနှင့် အများပြည်သူ၏ အကျိုးစီးပွား၊ မိမိအတွက် အကျိုးစီးပွားတို့ နှိုင်းယှဉ်လာပါက မိမိ၏အကျိုးစီးပွားကို ဦးစားမပေးရန်၊ လူမှုရေးရာပြဿနာများကို မှန်ကန်စွာ နားလည်နိုင်စွမ်းနှင့် အမြော်အမြင်ရှိရှိ ဖြေရှင်းနိုင်စွမ်းရှိရန်၊ ရိုးသားဖြောင့်မတ်ရန်နှင့် ဆင်ခြင်တုံတရားနှင့် ပြည့်စုံရန်တို့ လိုအပ်သည်။ ထို့အပြင် ဒီမိုကရေစီ လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် တာဝန်ယူလိုမှုနှင့် အလုပ်အကျွေးပြုလိုမှုတို့လည်း လိုအပ်သည်။