မြန်မာ့ဆယ့်နှစ်လရာသီလများတွင် “တပေါင်းသာခေါင် လများနောင်” ဆိုသည့် တပေါင်းလသည် ရှေးပုဂံခေတ်တစ်လျှောက်လုံး ဝိသဇ္ဇနီ(ဝစ္စနှစ်လုံးပေါက်) မပါဘဲ “တပေါင်” ဟုသာ ရေးထိုးကြ၏။

ဒီနှစ်ရန်ကုန်မှာ ပိတောက်ပန်းတွေ စောစောစီးစီးပွင့်ကြတယ်။ မတ်လနောက်ဆုံးပတ်မှာ မိုးပြေးလေးကလည်း “တန်ခူးမည်မှတ်၊ ဖက်ဆွတ်ရေတိုးသင်္ကြန်မိုး” နဲ့ရောပြီး တစ်ဖြိုက် နှစ်ဖြိုက်ရွာလိုက်တော့ ပိတောက်တွေကလည်း ဝေဝေဆာဆာပွင့်လိုက်ကြတာ၊ အချို့နေရာတွေများ ဆိုပင်လုံးကျွတ်မျှပဲ။ တစ်ချက်တစ်ချက် လေပြေအဝှေ့မှာ ပိတောက်ရနံ့တွေက သင်္ကြန်အငွေ့အသက်တွေကို သယ်ဆောင်လာသလို ခံစားရတော့ စိတ်ထဲကြည်နူးလိုက်တာလွန်ပါရော။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အင်တာနက်နည်းပညာလုပ်ငန်းကြီးဖြစ်တဲ့ ဂူဂဲလ်(Google)ဟာ သတင်းအချက်အလက်နဲ့ နည်းပညာဆိုင်ရာ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး အစရှိတဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို တစ်ကမ္ဘာလုံးလွှမ်းခြုံကာ အချိန်နဲ့အမျှဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါတယ်။

လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ တရားမဝင်သောလုပ်ငန်း၊ ခွင့်မပြုသောလုပ်ငန်းဟူသည်မရှိစကောင်းပါ။ တရားမဝင်သည်ကို တရားဝင်အောင်လုပ်ရမည်သာဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုနှင့်မြန်မာ့ဓလေ့စရိုက်နယ်ပယ်တွင်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုဓလေ့စရိုက်ကို မလေးမစားပျက်ရယ်ပြုဖောက်ဖျက်သော ကျူးလွန်မှုများကြောင့် မြန်မာတို့၏ တန်ဖိုးကျဆင်းရသည့်မြင်ကွင်းများ တွေ့မြင်နေရသည်။

“မင်းတို့မြန်မာနိုင်ငံက အမေတွေရော ဘာလုပ်ကြလဲ” ဟူသော အမေစကားဖြင့် မြန်မာ နိုင်ငံမှ မိခင်များအကြောင်း မေးမြန်းလာသူကား ကျွန်တော်တို့၏ အတန်းပိုင်ဆရာမ အာရှီမာ့ဘနာ အားလ်မာပင်ဖြစ်သည်။ ကျောင်းသားများက အားလ်မာဟုသာ‌ခေါ်ကြသည်။ ရုတ်တရက် ကျွန်တော်တို့ကြောင်သွားကြသည်။ အမေတွေ ဘာလုပ်ကြသလဲဆိုတော့ အမေကအမေအလုပ် လုပ်သည်ပေါ့။

နွေရာသီကာလဖြစ်သည့်အတွက် ပူပြင်းခြောက်သွေ့သော ပတ်ဝန်းကျင်ဖြစ်ပေါ်နေမှုတို့သည် ကလေးအရွယ်နှင့် နုနယ်သေးသော လူငယ်များအတွက် နေထိုင်လှုပ်ရှားကြရာတွင် ပင်ပန်းမှုဖြစ်စေသောကြောင့် ဘဝအတွက် အဓိကအထောက်အကူပြုသော ကျောင်းသင်ခန်းစာသင်ကြားမှု သင်ယူမှုများကို ဆောင်ရွက်ရန်အခက်အခဲရှိပါသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာ့ပညာရေးလောကတွင် နှစ်စဉ်ဇွန်လမှ ဖေဖော်ဝါရီလလယ်ခန့်အထိ သင်ကြားနာယူခဲ့သော ကျောင်းပညာရေးကို အတန်းတင်စာမေးပွဲကြီးပြီးကတည်းက ခေတ္တရပ်နားရလေ့ရှိသည်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ လူနေမှုစနစ်နှင့်အညီ ကြာမြင့်လှပြီဖြစ်ပါသည်။

လူ့သဘောသဘာဝမှာ ကိုယ်ကရလျှင်ဝမ်းသာတတ်၊ ကျေနပ်တတ်ကြပြီး ကိုယ့်ဆီက လျော့သွားလျှင်မူဝမ်းနည်းတတ်၊ နှမြောတတ်ကြပါသည်။ ကျွန်မတို့သည် အချိန်နှင့်အမျှ တစ်ခုခုကို ရရှိရန် လုံးပန်းနေကြရာ ကျွန်မတို့ရလိုက်သော အရာဝတ္ထုတို့သည် အမှန်တကယ်ပင် ကောင်းမွန်နေရန် အရေးကြီးလှပေသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလဆန်းပိုင်းတွင် ရန်ကုန်မြို့တော် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးရေးကော်ပိုရေး ရှင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့တာဝန်ထမ်းဆောင်ရပါသည်။ မန္တလေးတွင်ရှိစဉ် မန္တလေးလျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပေးရေးကော်ပိုရေးရှင်းအနေဖြင့် Online အသုံးပြု မီတာခဆောင်သည့် အခြေအနေများကို ပြည်သူများသိရှိစေရန် ရေးသားခဲ့ဖူးသော်လည်း ယခုအခါရန်ကုန်သို့ ပြောင်းရွှေ့ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်၍ ရန်ကုန်မြို့မှ Online အသုံးပြုမီတာခဆောင်သည့် အခြေ အနေများကို ထပ်မံတင်ပြရန်လိုအပ်လာပြီဟု ယူဆပါသဖြင့် ရန်ကုန်မြို့တွင် Online မှ ဓာတ်အားခ ပေးဆောင်မှု အခြေအနေများကို ထပ်မံရေးသားတင်ပြရခြင်း ဖြစ်ပါသည်။              

နိုင်ငံသားများ ခံစားခွင့်ရှိသည့် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် အခြေခံလွတ်လပ်ခွင့်များကို မသန်စွမ်းသူများအားလုံး တန်းတူညီမျှ အပြည့်အဝရရှိစေရန်နှင့် မသန်စွမ်းသူများ၏ ဂုဏ်သိက္ခာ၊ စွမ်းရည်နှင့် စွမ်းဆောင်နိုင်မှုများကို နိုင်ငံတော်နှင့် နိုင်ငံသားတို့က အသိအမှတ်ပြုနိုင်ရန်အတွက် မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေးဥပဒေ (၂၀၁၅)၊ နည်းဥပဒေများ (၂၀၁၇) တို့နှင့်အညီ နိုင်ငံတော်အစိုးရက ဖော်ဆောင်ပေးလျက်ရှိပါသည်။

ယနေ့ နိုင်ငံတော်အခြေအနေအရပ်ရပ်ကိုကြည့်လျှင် မဲလိမ်၊ မဲခိုးပြီး အဓမ္မနှင့် နိုင်ငံတော်အာဏာကိုယူတော့မည့် နယ်ချဲ့အကျိုးပြု၊ နယ်ချဲ့လက်ဝေခံ၊ နယ်ချဲ့ရုပ်သေးရုပ်အုပ်စုက ယနေ့မင်းသားကြီး (မင်းသမီးကြီး) မလုပ်ရ၍ ပတ်မကြီးထိုးဖောက်နေကြသည်။ အာဏာမရသည့်အတူ ပြည်ထောင်စုကိုဖြိုခွဲဖျက်ဆီးမည်၊ နိုင်ငံတော်ကြီး နယ်ချဲ့လက်ပြန်ရောက်စေမည်၊ ပြည်ထောင်စုသားများ ကျွန်ပြန်ဖြစ်စေရမည်ဟူသော မသမာစိတ်ထားဖြင့် အကြမ်းဖက်မှု၊ ဆူပူမှု၊ ရဟန်းသံဃာများ၊ ပြည်သူများ၊ ဝန်ထမ်းများအပါအဝင် မြန်မာများကို ရက်စက်ယုတ်မာစွာ သတ်ဖြတ်မှုများ ကျူးလွန်လာကြသည်။ ပြည်ထောင်စုမှခွဲထွက်ရန် ပုန်ကန်သောင်းကျန်းမှုက ပြည်ပနယ်ချဲ့၊ ဘာသာချဲ့၊ လူမျိုးချဲ့အုပ်စုများနှင့်ပေါင်းပြီး အရှိန်မြှင့်တင်လာနေကြပေသည်။