ဝါခေါင်လသည် မြန်မာ့ဆယ့်နှစ်လရာသီတွင် ပဉ္စမမြောက်လဖြစ်သည်။ ဝါခေါင်လသည် မိုးဥတုတွင်ပါဝင်ပြီး ရှေးအခါက ဝါခေါင်လကို “နံကာ”လ ဟုခေါ်သည်။ ပုဂံခေတ်ကျောက်စာများတွင် ဝါခေါင်လကို ဝါခေါင်ဟုလည်းကောင်း၊ နံကာလဟုလည်းကောင်း ရေးထိုးထားကြောင်း တွေ့ရသည်။ နံကာလ၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ မိုးဖြိုင်ဖြိုင် ရွာသွန်းသော လဖြစ်သောကြောင့်‌ တောင်သူလယ်သမားများ စပါးစိုက်ပျိုးချိန်၊ လယ်လုပ်ချိန်၊ စိုက်ပျိုးချိန်လ၊ လယ်လုပ်ချိန်လဟုဆိုသည်။ ဝါခေါင်လသည် ဗေဒင်အခေါ် သိဟ်ရာသီ၊ သရဝဏ်နက္ခတ်နှင့် လမင်းတို့ ယှဉ်ပြိုင်ကာ မွန်းတည့်သည်။ ဖုသျှနက္ခတ်နှင့် နေမင်းတို့ယှဉ်ပြိုင်သည်။ ရာသီရုပ်ခြင်္သေ့၊ ရာသီပန်း ခတ္တာ၊ရာသီပွဲတော် စာရေးတံပွဲဖြစ်သည်။

လူနာရှင်မိဘနှစ်ပါး၏ မျက်နှာများကား ဝင်းလက်သွားသည်။ သူတိုကား ကျောက်ကပ်ဝေဒနာရှင် သမီးငယ်ကို ဆေးဝါးကုသရန် မကွေးမြို့ ရွာနီးချုပ်စပ်ကျေးရွာတစ်ရွာမှ လာရောက်ခဲ့ကြသူများ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ဆွေမျိုးနီးစပ် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတွင် ခေတ္တတည်းခိုပြီး ပြင်ပအထူးကုဆေးရုံတစ်ရုံတွင် ဆေးရုံတက်ရောက် ကုသရာမှ နှစ်ပတ်ခန့်ကြာတော့ ငွေကြေးမတတ်နိုင်တော့၍ ယခု ခုတင်(၅၀၀) အထူးကုဆေးရုံကြီးသို့ တစ်ကျော့ပြန်ပြသခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ သို့ဖြင့် ဆေးရုံက သူတို့ကို ပြန်လက်မခံ မှာကို စိုးရိမ်ကြောင့်ကြနေရာမှ တာဝန်ကျဆရာဝန်မ၏ ရယ်ရယ် မောမော၊ နောက်နောက်ပြောင်ပြောင်၊ လှိုက်လှဲပျူငှာစွာ လက်ခံပေးမှု ကြောင့် စိတ်သက်သာရာ ရသွားခဲ့ကြလေသည်။

ဘာသာတရားဆိုသည်မှာ “ယုံကြည်ကိုးကွယ်သည့် အယူဝါဒ”ဟု မြန်မာအဘိဓာန်တွင် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားသည်။ ကမ္ဘာဦးအစကပင် ရောဂါအမျိုးမျိုး၊ ဒုက္ခအမျိုးမျိုး၊ ကပ်ဘေးအန္တရာယ်အမျိုးမျိုးတို့ကို လူသားတို့ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ရသည့်အချိန်တွင် ကြောက်ရွံ့ခြင်းများဖြစ်လာပြီး ထိုအန္တရာယ်အမျိုးမျိုးမှ ကင်းလွတ်စေရေးအတွက် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပေးနိုင်မည့် လူပုဂ္ဂိုလ် သို့မဟုတ် အရာဝတ္ထုများကို ရှာဖွေခဲ့ကြသည်။ အတွေးအခေါ်ဖွံ့ဖြိုးမှုအားမကောင်းသေးသည့်ကာလ လူသားတို့သည် သစ်ပင်၊ မြစ်ချောင်း၊ တောတောင်၊ ပင်လယ်၊ ကျောက်တုံးစသည့် အရာများကို ကိုးကွယ်ရာအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။

၁၈၄၄ ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ ရော့ခ်ဒေးမြို့ ဖလန်နယ်စက်ရုံမှ အလုပ်သမား ၂၈ ဦးတို့က ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနိမ့်ကျနေမှုများကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရန် သမဝါယမကုန်စုံဆိုင်တစ်ဆိုင်ကို ရင်းနှီးငွေ စုပေါင်းထည့်ဝင်၍ ဖွင့်လှစ်ထူထောင်ခဲ့သည်မှစ၍ ကမ္ဘာ့သမဝါယမ စတင်ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၅ ခုနှစ် ဩဂုတ် ၁၉ ရက်မှ ၂၃ရက်အထိ အင်္ဂလန်နိုင်ငံ လန်ဒန်မြို့၌ ပထမအကြိမ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သမဝါယမညီလာခံတစ်ရပ် ကျင်းပခဲ့ပြီး ၁၉-၈-၁၈၉၅ ရက်တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သမဝါယမအဖွဲ့ချုပ်(International Cooperative Alliance-ICA)ကို ထူထောင်ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့ပါသည်။ အဖွဲ့ချုပ်စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့စဉ်က အာဂျင်တီးနား၊ ဩစတြေးလျ၊ ဘယ်လ်ဂျီယံ၊ အင်္ဂလန်၊ ဒိန်းမတ်၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ ဟော်လန်၊ အိန္ဒိယ၊ အီတလီ၊ ဆွစ်ဇာလန်၊ ဆားဗီးယားနှင့် အမေရိကန် စုစုပေါင်း ၁၃ နိုင်ငံက အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါဝင်ခဲ့ကြသဖြင့် ကမ္ဘာ့သမဝါယမများ၏ အမြင့်ဆုံးအဖွဲ့ကြီးအဖြစ် ရပ်တည်လာခဲ့ပါသည်။

Prisoner’s Dilemma ကို နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးစတဲ့ ကဏ္ဍနယ်ပယ်စုံနဲ့ဆက်စပ်ပြီး လေ့လာနိုင်ပါတယ်- (က)    နိုင်ငံရေး။ နိုင်ငံကြီးနှစ်နိုင်ငံက အပြိုင်အဆိုင်လက်နက်တပ်ဆင်ဖို့ စီစဉ်နေတယ်။ နှစ်နိုင်ငံလုံးက လက်နက်တွေကို လျှော့ချတာက အကောင်းဆုံးဖြစ်ပေမယ့် တစ်နိုင်ငံတည်းက လက်နက်လျှော့ချမိသွားပြီး နောက်တစ်နိုင်ငံက လက်နက်ထပ်တိုးလိုက်ရင် အဲဒီနိုင်ငံ အကျိုးအမြတ် ရသွားမယ်ဆိုတဲ့ ယုံကြည်မှုပျက်ပြားမှုကြောင့် တစ်နိုင်ငံချင်းစီက လက်နက်ထပ်တိုး တပ်ဆင်လေ့ရှိပါတယ်။

စာတိုက်နှင့် ပတ်သက်၍ ကျောက်စာတွင်ဖော်ပြထားသည်မှာ သက္ကရာဇ် ၆၁၀ ခုနှစ် ရေးထိုးထားသော အစေါကြွမ်းကျောက်စာ စာကြောင်းရေ (၄၁) တွင် “စတိုက  ပ္လုသော က္လသောငုယ်ကာ” (စတိုက် ပြုသော ကျသောငွေကား) ဟုရေးထိုးထားပါသည်။ မြန်မာ့ယွန်းထည်လုပ်ငန်းတွင် လူသိများသော မြန်မာ့ပေစာ၊ ပုရပိုက်စာကဏ္ဍတွင် အထူးအရေးပါသော “စာတိုက်” မှာ ပုဂံခေတ်ကာလခန့်ကတည်းက ပေါ်ပေါက်နေပြီဖြစ်ကြောင်း တင်ပြအပ်ပါသည်။ ပုဂံခေတ်နောက်ပိုင်းကာလတွင် ခေတ်အဆက်ဆက် ပြုလုပ်ခဲ့သော စာတိုက်များကို ယွန်းကောလိပ်ပြတိုက်တွင် လည်းကောင်း၊ ပုဂံရှေးဟောင်း သုတေသနပြတိုက်တွင် လည်းကောင်းနှင့် စလေရှေးဟောင်းသုတေသနပြတိုက်တို့တွင် လည်းကောင်း လေ့လာကြည့်ရှုနိုင်ပါသည်။

အောက်ခြေမခိုင်တဲ့ အဆောက်အအုံတစ်ခုဟာ အချိန်တစ်ခုမှာ ပြိုလဲသွားနိုင်သလို တည်ဆောက်ထားတဲ့စနစ်တစ်ခု အခြေခံမခိုင်တဲ့ မူဝါဒတစ်ခုဟာလည်း တိုက်စားဖန်များရင် ယိုင်နဲ့ပျက်စီးတတ်တာ သဘာဝပါ။ တစ်ကမ္ဘာလုံးက လူများစု သည်းခြေကြိုက် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကြီးဟာ တဖြည်းဖြည်း ယိမ်းယိုင်ချည့်နဲ့ လာနေပြီး ဒီမိုကရေစီစနစ် တည်မြဲမှုအပေါ် ခြိမ်းခြောက်ခံနေရတယ်လို့ နိုင်ငံရေးသုတေသီတွေရဲ့ အထိတ်တလန့်မှတ်ချက်တွေက ယခုမှ ရုတ်ခြည်းပေါ်လာ တာတော့ မဟုတ်ပါ၊ ဒီဘက်နှစ်တွေအတွင်းမှာတင် လျော့ကျလာတဲ့ ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းတွေအရ အကဲဖြတ်လာခြင်းဖြစ်ဟန်တူပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ဟာနေ့စဉ်ဘဝမှာ မကြာခဏဆုံးဖြတ်ချက်ချရလေ့ရှိပြီး ယေဘုယျအားဖြင့် ကိုယ့်အတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်မယ်ထင်တာမျိုးကိုပဲ ဦးစားပေးပြီးရွေးချယ်ဆုံးဖြတ်လေ့ရှိကြပါတယ်။ အဲဒီဆုံးဖြတ်ချက်တွေထဲမှာ ကိုယ့်အတွက်သာမက အခြားသူတွေအတွက်ပါ အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိနိုင်တာမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

စိတ်သာရှင်စော၊ ဘုရားဟော။ မြတ်ဗုဒ္ဓဟောခဲ့တာမှာ စိတ်ကိုအသေးစိတ်၊ အနုစိတ်တာမှ ခေတ်သစ် QUANTUM PHYSICS အထိ၊ ATOM, PROTON, NEUTRONS, ELECTRONS ခေတ်သစ်ရူပဗေဒတွေ့ရှိချက်တွေကို နှစ်ပေါင်း ၂၆၀၀ ကျော်ကတည်းက တွေ့ရှိဟောကြားခဲ့တာပါ။

28th ASCC ကောင်စီအစည်းအဝေးကို ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံမြို့တော်တွင်ကျင်းပခဲ့ရာ နိုင်ငံကိုယ်စား တက်ရောက်ခွင့်ရခဲ့သည်။ အိမ်ရှင်အစိုးရသည် ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်လှပေ၏။