အလွန့်အလွန်အားကောင်းသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း တိုက်ခတ်သွားပြီးနောက် သဘာဝဘေးဒဏ်ခံခဲ့ရသည့် ဒေသများတွင် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးတို့ကို အမြန်ဆုံးပြန်လည်ဆောင်ရွက်ကြရတော့မည်ဖြစ်သည်။ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း “မိုခါ” နှင့်စပ်လျဉ်း၍ လေဖိအားနည်း ရပ်ဝန်းမဖြစ်ပေါ်သေးမီကပင် ကြိုတင်ခန့်မှန်းမှုများပြုလုပ်ကာ မျက်ခြည်မပြတ်စောင့်ကြည့်မှုများ၊ ကြိုတင်သတိပေး ပြင်ဆင်ရွှေ့ပြောင်းမှုများ ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သဖြင့် အဖျက်စွမ်းအား ကြီးမားလှသည့် မုန်တိုင်းကြီးတိုက်ခတ်သွားမှုတွင် သေဆုံးသူနှင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူ လွန်စွာနည်းပါးလှခြင်းဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ထိခိုက်ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုပမာဏ ကြီးမားသည့်အလျောက် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ် ၁၇ မြို့နယ်ကို သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကျရောက်သော ဒေသများအဖြစ် ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ထားပြီဖြစ်သည်။

မြတ်စွာဘုရားရှင် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ သတင်းသုံးတော်မူစဉ်က အလွန်တရာမှ ဝပြောစည်ကားကြီးပွားတိုးတက်လှသော ဝေသာလီပြည်ကြီး၌ အစာရှားပါးငတ်မွတ်ခေါင်းပါးဘေး၊ သားရဲဘီလူးဘေး၊ ရောဂါဆိုးဘေးဟူသော ဘေးကြီးသုံးမျိုးဆိုက်ရောက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ထိုအခါ ပြည်သူပြည်သားလူအများသည် ဘေးအန္တရာယ်ပျောက်ကွယ်စေရန် နည်းလမ်းကောင်းများရှာဖွေကြရာ ဘုရားရှင်အားပင့်ဖိတ်လျှင် ဘေးသုံးပါးကင်းငြိမ်းလိမ့်မည်ဟူသောအကြံကို လက်ခံသဘောတူခဲ့ကြသည်။

အလွန့်အလွန်အားကောင်းသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း မိုခါသည် ကုန်းတွင်းသို့ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီးနောက် အားအလွန်ကောင်းသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းအဖြစ်သို့လည်းကောင်း၊ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းအဖြစ်သို့လည်းကောင်း၊ မုန်တိုင်းငယ်အဖြစ်သို့လည်းကောင်း အားလျော့ကျကာ ဆက်လက်ရွေ့လျားလျက်ရှိကြောင်း မိုး/ဇလ က သတိပေးနှိုးဆော်ချက်များ စဉ်ဆက်မပြတ် ထုတ်ပြန်ပေးလျက်ရှိသည်။ အလွန့်အလွန်အားကောင်းသည့် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းကဲ့သို့သော အချိန်နာရီနှင့်အမျှ ပြောင်းလဲနေသည့် အရေးပေါ်အခြေအနေတွင် မိုးလေဝသသတင်းများကို စဉ်ဆက်မပြတ် နားထောင်သတိပြုနေရန်လိုအပ်ပြီး သတိပေးနှိုးဆော်ချက်၊ အကြံပြုချက်များကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်သော်လည်း ဒေသအချို့တွင် အလေးဂရုပြုမှု လွန်စွာအားနည်းသည်ဟု သိရသည်။

ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသောအလွန် အားကောင်းသည့် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း “မိုခါ”(MOCHA) သည် အားကောင်းသောဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းအဖြစ်မှ အားအလွန်ကောင်းသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန်အားကောင်းသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိလာနိုင်သည်ဟု မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနက အသိပေးထားသည့်အတိုင်း ဖြစ်လာနေပြီဖြစ်သည်။ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်၌ အလွန်အားကောင်းသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းမိုခါသည် မြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်းသို့ဦးတည်ပြီး နိုင်ငံအနှံ့၌ လေပြင်းတိုက်ခတ်မှုများ၊ မိုးရွာသွန်းမှုများဖြစ်ပေါ်နေသည်။

ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ် များ ကျရောက်နိုင်မှုအခြေအနေ မြင့်မားသည့်နိုင်ငံများတွင် မြန်မာနိုင်ငံလည်းပါဝင်သည်။ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ မကြာခဏကျရောက်နေမည်ဆိုပါက နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ နိုင်ငံသားတို့၏ လူမှုစီးပွားဘဝများ မြင့်မားရေးတို့ကို ကြီးမားစွာထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်ပေါ်စေမည်ဖြစ်သည်။ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဟူသည်မှာ ဖြစ်မလာအောင်တားဆီး၍မရသော်လည်း ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှုအနည်းဆုံးဖြစ်အောင် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့်သာ ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားကြရမည်ဖြစ်သည်။

အားကောင်းသည့် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း မိုခါသည် လက်ရှိအခြေအနေတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်-မြန်မာ ကမ်းရိုးတန်းသို့ ဦးတည်ရွေ့လျားနိုင်သည့် အခြေအနေရှိသဖြင့် မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာနက လိမ္မော်ရောင်အဆင့် သတ်မှတ်လိုက်သည်။ မိုးလေဝသဌာနများ၏ ခန့်မှန်းချက်အရ အဆိုပါမုန်တိုင်းသည် ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်ဖြူမြို့နှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ကော့ဘဇားမြို့အကြားမှ ဖြတ်သန်းဝင်ရောက်မည်ဟု ဆိုထားသည်။ မိုးလေဝသမှ အစောပိုင်းက ခန့်မှန်းခဲ့သည့် မုန်တိုင်းလမ်းကြောင်းနှစ်ခုအနက် တစ်ခုဖြစ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ထိစပ်သည့် နေရာမှ ဖြတ်သန်းဝင်ရောက်နိုင်သည်ဖြစ်ရာ မုန်တိုင်းကျရောက်နိုင်သည့် ဒေသအသီးသီးတွင် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်သည်။

အားအလွန်ကောင်းသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း မိုခါသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ကော့ဘဇားမြို့နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ကျောက်ဖြူမြို့တို့ကြား စစ်တွေမြို့အနီးမှ မေလ ၁၄ ရက်နေ့ နေ့လယ်ပိုင်းတွင် ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်နိုင်ကြောင်း မိုး/ဇလကခန့်မှန်းထားရာ မုန်တိုင်းလမ်းကြောင်း ကျရောက် နိုင်သည့်ဒေသများတွင် နေထိုင်ကြသည့်ပြည်သူများ ဘေးအန္တရာယ်လွတ်ကင်းရာများသို့ ရွှေ့ပြောင်း ခိုလှုံမှုများ ပြုလုပ်နေကြပြီဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေ၊ စိုက်ပျိုးမြေ၊ ရေမြေသဘာဝအခြေခံကောင်းမွန်သည့်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲဖောက်ပြန်သည့် ကာလမှလွဲ၍ ကျန်အချိန်တွင် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းကို တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်သောနိုင်ငံဖြစ်သည်။ နိုင်ငံလူဦးရေ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် ကျေးလက်ဒေသများတွင် နေထိုင်ကြကာ အားလုံးနီးပါးသည် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကို အခြေခံပြီး အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြု လုပ်ကိုင်ကြသည်။

ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်အရှေ့တောင်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း မိုခါသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်-မြန်မာ ကမ်းရိုးတန်းသို့ ဦးတည်ရွေ့လျားနိုင်သည့် အခြေအနေရှိခြင်းကြောင့် လိမ္မော်ရောင်အဆင့် သတ်မှတ်ကြောင်း မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနက မေလ ၁၁ ရက် မြန်မာစံတော်ချိန် ညနေ ၆ နာရီအချိန် ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားရာ မုန်တိုင်း၏ပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဉ်ကို အထူးသတိပြု စောင့်ကြည့်နေရမည့် အခြေအနေဖြစ်သည်။ ကြိုတင်ခန့်မှန်းချက်အရ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း မိုခါသည် အားအလွန်ကောင်းသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိနိုင်ပြီး မေလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ကောက်ဘဇားမြို့နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ကျောက်ဖြူမြို့အကြား စစ်တွေမြို့အနီးမှ ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်နိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းထားရာ မုန်တိုင်းဝင်ရောက်ရာလမ်းကြောင်းတစ်လျှောက် ဒေသများနေပြည်သူများ မုန်တိုင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များမှ လွတ်မြောက်နိုင်ရေးအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီက အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်(၅)ရပ်နှင့် ဦးတည်ချက်(၁၂)ရပ်တွင် “ပြည်သူတို့၏ လူမှုစီးပွားဘဝလုံခြုံရေးအတွက် ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံးတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အပြည့်အဝရရှိစေရန် အလေးထားလုပ်ဆောင်မည်”၊ “တစ်နိုင်ငံလုံးထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရေးအတွက် တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်(NCA)ပါအတိုင်း အလေးထားလုပ်ဆောင်ရေး”တို့ကို ဦးစားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။